CALLER'S CHOICE
Τις μαρτυρίες Βρετανών στρατιωτών περί βασανισμού Κυπρίων κρατουμένων αγωνιστών κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα φέρνει στο φως η Mail on Sunday.
Το αναλυτικό δημοσίευμα που μετέδωσε πριν από λίγο ο Θανάσης Γκαβός για το ΣΚΑΙ, έχει τον ενδεικτικό τίτλο «Το μυστικό ‘στρατόπεδο βασανιστηρίων’ της Βρετανίας και η δυσωδία μίας συγκάλυψης: Πώς οι γενναίοι άνδρες που διαμαρτυρήθηκαν για την κακοποίηση φυλακισμένων σε βρετανική βάση στην Κύπρο αγνοήθηκαν… μέχρι τώρα».
Βασίζεται στη μαρτυρία του 79χρονου σήμερα Τζέιμι Έικιν και στο αρχείο του αποθανόντος ταγματάρχη Μάικ Στόουρτον, οι οποίοι το 1958 υπηρετούσαν στο 2ο Τάγμα της Φρουράς Γρεναδιέρων στην Κύπρο.
Ένα βράδυ εκείνου του Οκτωβρίου, ο 19χρονος τότε Υπολοχαγός Έικιν είχε λάβει διαταγή από τον Ταγματάρχη του να πάει για βραδινή φύλαξη ενός «κέντρου ανακρίσεων» που λειτουργούσαν οι Βρετανοί στην περιοχή της Κυθρέας.
Εκείνο το βράδυ ο νεαρός Βρετανός στρατιώτης άκουσε κραυγές πόνου από Κύπριους αιχμαλώτους, τους οποίους είδε τις επόμενες ημέρες σε άσχημη κατάσταση. Συνάδελφός του μάλιστα του αποκάλυψε ότι είδε έναν Κύπριο φυλακισμένο να δέχεται βίαια χτυπήματα στο λαιμό, καθώς επίσης στο στομάχι και πίσω από τα γόνατα με κομμάτια πάγου.
Λίγο αργότερα ο κ. Έικιν έμαθε από τον Έλληνα υπεύθυνο του κέντρου ανακρίσεων πως ένας φυλακισμένος είχε πεθάνει στη διάρκεια της ανάκρισης και πως την ώρα του ξυλοδαρμού τοποθετούταν πάγος ώστε να μη δημιουργούνται μελανιές στο σώμα του.
Ο κ. Έικιν λέει στη βρετανική εφημερίδα ότι ορισμένοι άλλοι Βρετανοί αξιωματικοί διαφώνησαν μαζί του όταν αντέδρασε, θεωρώντας πως ως «τρομοκράτες» οι Κύπριοι κρατούμενοι άξιζαν όσα υφίσταντο.
Θορυβημένος πάντως από τις καταγγελίες του στρατιώτη του, ο Ταγματάρχης Στόουρτον προσπάθησε αρχικά να αναφέρει τις μαρτυρίες στο αρχηγείο του τάγματος, αλλά ο Διοικητής απουσίαζε και έτσι, κατόπιν σκέψης και συζήτησης με τον Υπολοχαγό Έικιν κατήγγειλε τα περιστατικά στον Γραμματέα του Κυβερνήτη σερ Χιου Φουτ.
Ο ίδιος ο Κυβερνήτης, αναφέρει το δημοσίευμα, μετέβη στη συνέχεια στο κέντρο ανακρίσεων, αλλά όλα τα ίχνη των βασανιστηρίων είχαν σβηστεί. Στο αρχείο του, μάλιστα, ο Ταγματάρχης Στόουρτον αναφέρει πως η μετάβαση του σερ Χιου Φουτ στο κέντρο καθυστέρησε λόγω ενός ανεξήγητου μπλόκου στο δρόμο.
Σε ό,τι αφορά τη στάση άλλων αξιωματικών, στο αρχείο του ο Ταγματάρχης Στόουρτον έχει σημειώσει πως αντέδρασαν με αδιαφορία. «Έμεινα με την εντύπωση ότι αγωνιούσαν να μάθουν όσο το δυνατόν λιγότερα (για τα καταγγελλόμενα περιστατικά)», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο αρχείο που έχει περιέλθει στη διάθεση της Mail on Sunday.
Η εφημερίδα κατονομάζει το θύμα εκείνης της νύχτας του Οκτωβρίου (16/10/1958) στην Κυθρέα ως Σπύρος Χατηγιακουμή. Για το θάνατό του δεν καταδικάστηκε κανείς, με τον ιατροδικαστή να μην καταλήγει σε οριστικό πόρισμα για τις συνθήκες θανάτου.
Αργότερα ο Ταγματάρχης Στόουρτον ενημερώθηκε πως λόγω των καταγγελιών του προς ανωτέρους του δύο αξιωματικοί πέρασαν από στρατοδικείο. Αλλά ο ίδιος παρέμεινε μέχρι το θάνατό του το 2001 ενοχλημένος από την έλλειψη ενδιαφέροντος από τις αρμόδιες βρετανικές στρατιωτικές αρχές.
Ο γιος του Ταγματάρχη, ο Χάρι Στόουρτον, δηλώνει στην εφημερίδα ότι έπειτα από τις καταγγελίες πολλοί αξιωματικοί απέφευγαν τον πατέρα του, κάτι που τον στενοχωρούσε.
Το περιστατικό επρόκειτο να συμπεριληφθεί σε βιβλίο ανώτερου αξιωματικού των Γρεναδιέρων, το οποίο όμως όταν τελικά εκτυπώθηκε το 1996 δεν περιλάμβανε καμία σχετική αναφορά, παρά την αλληλογραφία του συγγραφέα τόσο με τον Στόουρτον όσο και με τον Έικιν.
Σύμφωνα με τον Τζέιμι Έικιν, ο συγγραφέας Συνταγματάρχης Όλιβερ Λίντσεϊ αργότερα του απολογήθηκε για την παράλειψη, λέγοντας ότι το σχετικό απόσπασμα είχε λογοκριθεί από το Υπουργείο Άμυνας, παρά το ότι είχαν περάσει σχεδόν 40 χρόνια.
Πάντως, καταλήγει το δημοσίευμα, οι καταγγελίες των Έικιν και Στόουρτον περιλαμβάνονται σε ένα νέο βιβλίο, του Άλγκι Κλαφ (Algy Cluff) με τίτλο ‘Unsung Heroes’.
Ροή Ειδήσεων
07/05/2024 | 15:45
Πρόγνωση καιρού: Καλοκαιρινές συνθήκες σήμερα Τρίτη, σταδιακή μεταβολή από το απόγευμα της Τετάρτης
07/05/2024 | 15:41
Παύλος Χαϊκάλης για Άννα Παναγιωτοπούλου: «Ήταν ανατρεπτική, είχε μια άλλη ποιότητα χαρακτήρα και άλλο τρόπο σκέψης»
07/05/2024 | 15:40
Ισραηλινό μπλόκο στην ανθρωπιστική βοήθεια στο πέρασμα της Ράφα – ΟΗΕ: «Πράξη θανατικής καταδίκης, εχουμε καύσιμα μόνο για ένα 24ωρο»
07/05/2024 | 15:30
Κατάρρευση κτιρίου στη Νότια Αφρική – Τέσσερις νεκροί, 24 τραυματίες, 51 αγνοούμενοι
07/05/2024 | 15:30
Συνελήφθησαν Ουκρανοί αξιωματούχοι με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν να δολοφονήσουν τον Ζελένσκι
07/05/2024 | 15:20
«Θα νικήσουμε μαζί» είπε ο Πούτιν προς τους Ρώσους, κατά τη διάρκεια της τελετής ορκωμοσίας του
07/05/2024 | 15:08
Μεταξουργείο: Συνελήφθη 31χρονος για μαστροπεία μετά από έρευνα για ενδοοικογενειακή βία
07/05/2024 | 15:02
Βαρθολομαίος: Στηρίζουμε την πρωτοβουλία για ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας
07/05/2024 | 14:47
Λευτέρης Πανταζής για Κόνι Μεταξά: «Στην καραντίνα γνώρισα το παιδί μου – Εκεί τσακωθήκαμε, εκεί τα ξαναβρήκαμε»
06/05/2024 | 07:59
Ποιος ήταν ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος που γιορτάζει σήμερα η Ορθοδοξία – Η ιστορία του
06/05/2024 | 11:26
Το… viral ζεϊμπέκικο στην Τήνο: Άρχισε να ραίνει με χαρτονομίσματα τον μουσικό που έπαιζε βιολί
06/05/2024 | 11:34
Η ανάρτηση του Γιάννη Καλλιάνου με τον γιο του λίγες μέρες μετά το θάνατο του πατέρα του
06/05/2024 | 09:44
Άννα Παναγιωτοπούλου: Το κείμενο του Μιχάλη Ρέππα μετά τον θάνατό της – «Γιατί η ζωή, ούτε ζυγίζεται, ούτε μετριέται»
06/05/2024 | 08:32
Βέφα Αλεξιάδου: «Κάθε μέρα βγαίνω στη βεράντα και λέω… Θεέ μου, δεν μας ακούει κανείς, εγώ και εσύ είμαστε»
06/05/2024 | 09:13
Ναταλία Γερμανού για τα νούμερα τηλεθέασης: «Καλό θα ήταν να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος μέτρησης»
06/05/2024 | 07:46
«Όπου Γιώργος και μάλαμα»: Όσα δε ξέρουμε για το δημοφιλέστερο ανδρικό όνομα στην Ελλάδα
07/05/2024 | 08:14