ΧΡΟΝΟΜΗΧΑΝΗ
Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’30, η Ζωζώ Νταλμάς, ντίβα της εποχής, προσπαθούσε στα διαλείμματα των παραστάσεων στο θέατρο όπου δούλευε, να αποσπάσει την προσοχή ενός νεαρού χορευτή από τα βιβλία που μονίμως εκείνος διάβαζε.
Γράφει η Αγγελική Κώττη στο fragilemag.gr
Φλερτάροντάς τον επίμονα, και μερικές φορές χωρίς καν τα προσχήματα, έκανε ό,τι μπορούσε να τον τραβήξει στο καμαρίνι της, τουλάχιστον για να συζητήσει μαζί του. Όμορφη, ατίθαση, τολμηρή κι απρόβλεπτη, ήταν μία γυναίκα που δεν περνούσε απαρατήρητη και είχε κάψει πολλές καρδιές. Ο μύθος θέλει να είχε κάψει και την καρδιά του Κεμάλ Ατατούρκ.
Ισως κάπνιζαν μαζί, ίσως όχι. Μπορεί μάλιστα να κάπνιζαν τσιγάρα Santé, τα οποία μόλις είχαν κυκλοφορήσει και είχαν τη μορφή εκείνης να στολίζει το πακέτο. Ενα σκίτσο, μιας μοντέρνας και μοιραίας ξανθιάς γυναίκας, η οποία χρόνια αργότερα θα αποκαλυφθεί πως ήταν η Νταλμάς. Εν πάση περιπτώσει, η γνωριμία έληξε με το πέρας των παραστάσεων. Δεν θα την αναφέραμε καν σήμερα αν ο λόγος δεν ήταν εκείνη η συγκεκριμένη μάρκα τσιγάρου, την οποία αποσύρουν πλέον από τα περίπτερα λόγω χαμηλής κατανάλωσης.
Και μπορεί λόγω Νταλμάς να γράφτηκαν πολλά αυτές τις μέρες για τα Santé, όμως έμεινε «άκλαυτος» ο Άσσος σκέτος, η άλλη μάρκα άφιλτρου τσιγάρου της οποίας τα πακέτα επίσης αποσύρθηκαν.
Επειδή δεν κοσμούσε το πακέτο καμία γνωστή καλλιτέχνις. Αλλά ο Άσσος κοσμήθηκε όσο κανένα άλλο πακέτο από τις ζωγραφιές, τις σημειώσεις και τους στίχους του ετέρου των πρωταγωνιστών της ιστορίας μας, του νεαρού χορευτή, που δεν ήταν άλλος από τον Γιάννη Ρίτσο. Ο ποιητής, γόνος αρχοντικής οικογένειας που είχε ξεπέσει, και επιπλέον φυματικός, έχοντας νοσηλευθεί σε πολλά νοσοκομεία, έβγαζε τα προς το ζην δουλεύοντας σε θιάσους ως χορευτής και ηθοποιός. Βρισκόταν στη χρυσή δεκαετία των 20 μέσα στην οποία θα γίνει γνωστός για αυτό ακριβώς που ήθελε: για τα ποιήματά του. Από τα ποιήματα όμως κανείς δε ζει στην Ελλάδα του μεσοπολέμου.
Ο Γιάννης Ρίτσος ήταν φανατικός καπνιστής από πολύ νέος, παρά την ασθένεια των πνευμόνων του. Σε ολόκληρη τη ζωή του, το τσιγάρο τού κρατά συντροφιά, του δίνει απόλαυση, τον «δένει» με τους άλλους:
Κείνες τις ώρες, σφίγγεις το χέρι του συντρόφου σου,/ γίνεται μια σιωπή γεμάτη δέντρα,/το τσιγάρο κομμένο στη μέση, γυρίζει από στόμα σε στόμα,. όπως ένα φανάρι που ψάχνει το δάσος./ Βρίσκουμε τη φλέβα που φτάνει στην καρδιά της άνοιξης. Χαμογελάμε. (…) Όλοι εδώ πέρα έχουμε έναν ουρανό και το ίδιο χαμόγελο. / Αύριο μπορεί να μας σκοτώσουν. Αυτό το χαμόγελο κι αυτόν τον ουρανό/ δεν μπορούν να μας τα πάρουν
(από το Καπνισμένο τσουκάλι).
Στην εξορία ή στο σπίτι, στη δουλειά, σε ταξίδια, στις ώρες της δημιουργίας και της περισυλλογής, ο Ρίτσος ήταν πάντοτε με ένα τσιγάρο στο χέρι, αψηφώντας τους γιατρούς. Επομένως, είναι αναμενόμενο να είχε κρατήσει πολλές σημειώσεις σε πακέτα τσιγάρων.
Κυρίως σε πακέτα Άσσου σκέτου, μάρκα που προτιμούσε τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του. Ανατρέχοντας κανείς στο Αρχείο αυτογράφων έργων του ποιητή, που έχει κατατεθεί από την οικογένειά του (την αξέχαστη Γαρυφαλιώ Ρίτσου και την κόρη τους Ερη Ρίτσου) στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, θα δει πολλά πακέτα με σημειώσεις για πεζά, στίχους, αλλά και μαζί τηλέφωνα φίλων και υποχρεώσεις του.
Εκείνο που δεν θα περιμέναμε, είναι να ζωγραφίζει σε τέτοιες μικρές επιφάνειες. Και όχι ένα ή δύο πρόσωπα, αλλά ολόκληρους πίνακες- μινιατούρες. Με ολοκληρωμένες σκηνές, ωραία, ζωηρά χρώματα και απίθανες λεπτομέρειες. Κάποια από αυτά τα μικροσκοπικά έργα του έχουν μπει σε εξώφυλλα πεζογραφημάτων του από τη σειρά «Εικονοστάσιο ανωνύμων αγίων». Σε αυτά, η μάρκα των τσιγάρων σκεπάζεται από τις ζωγραφιές. Ωστόσο και αυτά ήταν πακέτα του Άσσου σκέτου.
Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική δεν ξαφνιάζει καθόλου τον μυημένο αναγνώστη του. Για τον ποιητή ήταν «ένας άλλος τρόπος άσκησης της ποίησης» Οπως έλεγε, «το υλικό των δύο τεχνών είναι διαφορετικό, όμως η έκφρασή τους ξεκινάει από το ίδιο κέντρο. (…) Το συγκλονιστικό στοιχείο της ζωγραφικής είναι η δυνατότητά της να αποτυπώνει και να στερεοποιεί εικόνες που από τη φύση τους είναι ρευστές, για να τις ρευστοποιεί κατόπιν με το δικό της τρόπο. Όπως στην ποίηση η μια λέξη βοηθάει την άλλη και η μείξη τους οδηγεί σε μια ανακάλυψη, έτσι και η ζωγραφική λειτουργεί απρόβλεπτα, ξεπερνώντας πολλές φορές κάθε προσχέδιο».
Τελικά, ακόμα και ένα πακέτο τσιγάρα μπορεί να κρύβει τεράστιες εκπλήξεις. Αρκεί να έχει τη σφραγίδα ενός ποιητή.
Ροή Ειδήσεων
02/05/2024 | 00:28
Τροχαίο στην Πειραιώς: Αυτοκίνητο παρέσυρε πέντε άτομα – Ανάμεσά τους τρία παιδιά, το ένα διασωληνωμένο
01/05/2024 | 23:30
Survivor: «Ό,τι πει η Δαλάκα το κάνουν, την έχουν επιλέξει σαν μάνα που προσέχει τα παιδιά της»
01/05/2024 | 23:19
Μεσανατολικό: «Ανεπίτρεπτη κλιμάκωση» χαρακτηρίζει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ενδεχόμενη επίθεση του ισραηλινού στρατού στη Ράφα
01/05/2024 | 22:48
Χάος στα αμερικανικά πανεπιστήμια: Πάνω από 1.600 συλλήψεις – Συγκρούσεις σε διαδηλώσεις για τη Γάζα
01/05/2024 | 21:53
Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης: Η Τουρκία θα στηρίξει την προσφυγή της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ
01/05/2024 | 21:16
Δημήτρης Παπανικολάου: «Η κόρη μου δέχθηκε μπούλινγκ, διωξίματα από σχολεία και απομόνωση για τον αυτισμό»
01/05/2024 | 15:00
Κασσελάκης: «Μην λέτε ότι είμαι η ελπίδα σας. Δεν θέλω να γίνω μακάβριος αλλά ένα άτομο δεν πρέπει ποτέ να είναι η ελπίδα. Κάτι μπορεί να μου συμβεί εντάξει;»
01/05/2024 | 12:40
Κρήτη-Τραγωδία στην πλατεία Κορνάρου: 44χρονη έπαθε ανακοπή μπροστά στα μάτια του ανήλικου παιδιού της – Tο είχε χάσει νωρίτερα
01/05/2024 | 12:55
Μάιος: Η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς – Αναλυτικές προβλέψεις για όλα τα ζώδια – Δημιουργική ανακατωσούρα, ασυνεννοησίες αλλά και ένα σωρό ευκαιρίες
01/05/2024 | 13:46
Ηρώ Καριοφύλλη: «Υπάρχει μία δύσκολη στιγμή στη δική μου ζωή, εδώ και έναν χρόνο έχω αναθεωρήσει πολλά πράγματα»
01/05/2024 | 10:58
Η επική απάντηση Μεϊμαράκη για Άρη Σπηλιωτόπουλο: Με πήρε η Φον ντερ Λάιεν τηλέφωνο και μου είπε έχετε τέτοιες μετακινήσεις; Τι γίνεται εκεί πέρα;»
01/05/2024 | 11:17
Βάσια Τριφύλλη: Η επική αντίδραση όταν ακούει για πρώτη φορά το Ζάρι – «Την τσιμπάνε;»
01/05/2024 | 08:44
«Κλείδωσε» ο καιρός για την Κυριακή του Πάσχα: Βροχές το πρωί στο νότιο Αιγαίο και το μεσημέρι στην ηπειρωτική Ελλάδα
01/05/2024 | 15:30
Πάσχα με συννεφιά, βροχές και καταιγίδες – Η αναλυτική πρόγνωση για τις επόμενες ημέρες
01/05/2024 | 15:12
Δανάη Μπάρκα: Κάνω τηλεόραση 4 χρόνια και θα βρεθεί κάποιος που θα πει «επειδή η μαμά σου είναι ηθοποιός»
Σχετικά Άρθρα
