CALLER'S CHOICE
Τις μαρτυρίες Βρετανών στρατιωτών περί βασανισμού Κυπρίων κρατουμένων αγωνιστών κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα φέρνει στο φως η Mail on Sunday.
Το αναλυτικό δημοσίευμα που μετέδωσε πριν από λίγο ο Θανάσης Γκαβός για το ΣΚΑΙ, έχει τον ενδεικτικό τίτλο «Το μυστικό ‘στρατόπεδο βασανιστηρίων’ της Βρετανίας και η δυσωδία μίας συγκάλυψης: Πώς οι γενναίοι άνδρες που διαμαρτυρήθηκαν για την κακοποίηση φυλακισμένων σε βρετανική βάση στην Κύπρο αγνοήθηκαν… μέχρι τώρα».
Βασίζεται στη μαρτυρία του 79χρονου σήμερα Τζέιμι Έικιν και στο αρχείο του αποθανόντος ταγματάρχη Μάικ Στόουρτον, οι οποίοι το 1958 υπηρετούσαν στο 2ο Τάγμα της Φρουράς Γρεναδιέρων στην Κύπρο.
Ένα βράδυ εκείνου του Οκτωβρίου, ο 19χρονος τότε Υπολοχαγός Έικιν είχε λάβει διαταγή από τον Ταγματάρχη του να πάει για βραδινή φύλαξη ενός «κέντρου ανακρίσεων» που λειτουργούσαν οι Βρετανοί στην περιοχή της Κυθρέας.
Εκείνο το βράδυ ο νεαρός Βρετανός στρατιώτης άκουσε κραυγές πόνου από Κύπριους αιχμαλώτους, τους οποίους είδε τις επόμενες ημέρες σε άσχημη κατάσταση. Συνάδελφός του μάλιστα του αποκάλυψε ότι είδε έναν Κύπριο φυλακισμένο να δέχεται βίαια χτυπήματα στο λαιμό, καθώς επίσης στο στομάχι και πίσω από τα γόνατα με κομμάτια πάγου.
Λίγο αργότερα ο κ. Έικιν έμαθε από τον Έλληνα υπεύθυνο του κέντρου ανακρίσεων πως ένας φυλακισμένος είχε πεθάνει στη διάρκεια της ανάκρισης και πως την ώρα του ξυλοδαρμού τοποθετούταν πάγος ώστε να μη δημιουργούνται μελανιές στο σώμα του.
Ο κ. Έικιν λέει στη βρετανική εφημερίδα ότι ορισμένοι άλλοι Βρετανοί αξιωματικοί διαφώνησαν μαζί του όταν αντέδρασε, θεωρώντας πως ως «τρομοκράτες» οι Κύπριοι κρατούμενοι άξιζαν όσα υφίσταντο.
Θορυβημένος πάντως από τις καταγγελίες του στρατιώτη του, ο Ταγματάρχης Στόουρτον προσπάθησε αρχικά να αναφέρει τις μαρτυρίες στο αρχηγείο του τάγματος, αλλά ο Διοικητής απουσίαζε και έτσι, κατόπιν σκέψης και συζήτησης με τον Υπολοχαγό Έικιν κατήγγειλε τα περιστατικά στον Γραμματέα του Κυβερνήτη σερ Χιου Φουτ.
Ο ίδιος ο Κυβερνήτης, αναφέρει το δημοσίευμα, μετέβη στη συνέχεια στο κέντρο ανακρίσεων, αλλά όλα τα ίχνη των βασανιστηρίων είχαν σβηστεί. Στο αρχείο του, μάλιστα, ο Ταγματάρχης Στόουρτον αναφέρει πως η μετάβαση του σερ Χιου Φουτ στο κέντρο καθυστέρησε λόγω ενός ανεξήγητου μπλόκου στο δρόμο.
Σε ό,τι αφορά τη στάση άλλων αξιωματικών, στο αρχείο του ο Ταγματάρχης Στόουρτον έχει σημειώσει πως αντέδρασαν με αδιαφορία. «Έμεινα με την εντύπωση ότι αγωνιούσαν να μάθουν όσο το δυνατόν λιγότερα (για τα καταγγελλόμενα περιστατικά)», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο αρχείο που έχει περιέλθει στη διάθεση της Mail on Sunday.
Η εφημερίδα κατονομάζει το θύμα εκείνης της νύχτας του Οκτωβρίου (16/10/1958) στην Κυθρέα ως Σπύρος Χατηγιακουμή. Για το θάνατό του δεν καταδικάστηκε κανείς, με τον ιατροδικαστή να μην καταλήγει σε οριστικό πόρισμα για τις συνθήκες θανάτου.
Αργότερα ο Ταγματάρχης Στόουρτον ενημερώθηκε πως λόγω των καταγγελιών του προς ανωτέρους του δύο αξιωματικοί πέρασαν από στρατοδικείο. Αλλά ο ίδιος παρέμεινε μέχρι το θάνατό του το 2001 ενοχλημένος από την έλλειψη ενδιαφέροντος από τις αρμόδιες βρετανικές στρατιωτικές αρχές.
Ο γιος του Ταγματάρχη, ο Χάρι Στόουρτον, δηλώνει στην εφημερίδα ότι έπειτα από τις καταγγελίες πολλοί αξιωματικοί απέφευγαν τον πατέρα του, κάτι που τον στενοχωρούσε.
Το περιστατικό επρόκειτο να συμπεριληφθεί σε βιβλίο ανώτερου αξιωματικού των Γρεναδιέρων, το οποίο όμως όταν τελικά εκτυπώθηκε το 1996 δεν περιλάμβανε καμία σχετική αναφορά, παρά την αλληλογραφία του συγγραφέα τόσο με τον Στόουρτον όσο και με τον Έικιν.
Σύμφωνα με τον Τζέιμι Έικιν, ο συγγραφέας Συνταγματάρχης Όλιβερ Λίντσεϊ αργότερα του απολογήθηκε για την παράλειψη, λέγοντας ότι το σχετικό απόσπασμα είχε λογοκριθεί από το Υπουργείο Άμυνας, παρά το ότι είχαν περάσει σχεδόν 40 χρόνια.
Πάντως, καταλήγει το δημοσίευμα, οι καταγγελίες των Έικιν και Στόουρτον περιλαμβάνονται σε ένα νέο βιβλίο, του Άλγκι Κλαφ (Algy Cluff) με τίτλο ‘Unsung Heroes’.
Ροή Ειδήσεων
26/04/2024 | 19:53
Αποκλεισμένος στο γραφείο του για περίπου τέσσερις ώρες ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών
26/04/2024 | 19:48
Αυξημένα μέτρα οδικής ασφάλειας σε όλη την επικράτεια από σήμερα για την περίοδο εορτασμού του Πάσχα και της Πρωτομαγιάς
26/04/2024 | 19:37
Δημήτρης Κοντόπουλος: «Στην Eurovision μας είχαν 18ους και βγαίναμε στην πεντάδα»
26/04/2024 | 19:13
Άννα Κουρή: «Με έχουν ταυτίσει με την κωμωδία, δε μου δίνουν να παίξω δραματικούς ρόλους»
26/04/2024 | 19:06
Κικίλιας: Μάχη δίνουν τώρα οι πυροσβέστες, και θα συνεχίσουν να δίνουν – Πάνω από 70 πυρκαγιές καθημερινά
26/04/2024 | 19:01
Ιωάννα Μαλέσκου: «Δεν θέλω να συζητάω για τον ΣΚΑΪ, έχει κλείσει αυτό το κεφάλαιο»
26/04/2024 | 18:56
Γλυκερία: «Μιλάω στη μαμά μου που έχει φύγει από τη ζωή, η ψυχή δεν χάνεται ποτέ»
26/04/2024 | 18:34
Προφυλακιστέοι για ναρκωτικά τρεις κατηγορούμενοι που συνελήφθησαν για οπαδική βία
26/04/2024 | 18:23
Ερευνητές στοχεύουν στην ανάπτυξη εμβολίου για την καταπολέμηση της αντοχής στα αντιβιοτικά
25/04/2024 | 10:59
Λιάγκας για Νίκο Παπανδρέου: «Το λέω πρώτη φορά… όσοι ψηφίσετε ΠΑΣΟΚ, δείτε αυτόν τον άνθρωπο»
25/04/2024 | 08:54
Κούγιας για Βατίδου: «Έδωσε το 25% σε πέντε δικηγόρους για να πάρουν την περιουσία των παιδιών»
25/04/2024 | 09:22
Κωνσταντινίδης: «Εγώ έφταιξα για το “MEGA καλημέρα’ – Κόπηκε, μην κοροϊδευόμαστε, δεν υπάρχει χαρά που τελειώνει»
25/04/2024 | 08:47
Γιώργος Γεννηματάς: Ένας εμβληματικός πολιτικός, ένα ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και ο εμπνευστής του ΕΣΥ που «έφυγε» νωρίς
25/04/2024 | 14:39
Γιάννης Καλλιάνος: Μπαμπά μου σε αγαπάω απέραντα και σου ζητώ συγνώμη, έκανα ό,τι μπορούσα
25/04/2024 | 08:39
Ελένη Φουρέιρα: Έμεινε άναυδη με την ερώτηση της ρεπόρτερ για τον Κωνσταντίνο Αργυρό
25/04/2024 | 16:40