ΕΡΓΑΣΙΑ
Με μια ανάλυση 40 σελίδων το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ) διατυπώνει κριτικές παρατηρήσεις πάνω στο κείμενο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) με τίτλο «Στρατηγική για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και τη διασύνδεσή του με την αγορά εργασίας».
Πρόκειται για την πρώτη μείζονα δημόσια συνεισφορά της ΔΥΠΑ μετά την ίδρυσή της με το Νόμο 4921/2022 (ΦΕΚ Α 75/18.04/2022), με τίτλο «Δουλειές ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις».
Οι κριτικές παρατηρήσεις που αναπτύσσει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ με συντομία, αλλά και με επάρκεια, επιλέχθηκε να επικεντρωθούν περισσότερο στις κύριες θεμελιακές παραδοχές του κειμένου της Στρατηγικής Δεξιοτήτων και λιγότερο στα επιμέρους μέρη που συγκροτούν τη δομή του.
Εν είδει ανακεφαλαίωσης, σταχυολογούνται παρακάτω οι κύριες κριτικές παρατηρήσεις, σε επίπεδο θεμελιακών παραδοχών, με τη μορφή συγκεκριμένων προτεινόμενων διαφοροποιήσεων, οι οποίες θεωρούνται αναγκαίες:
«Υπέρβαση της περιοριστικής θεώρησης της αντιστοίχισης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δεξιοτήτων:
Η αποτελεσματική διάγνωση των κοινωνικών και παραγωγικών αναγκών σε επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες απαιτεί μια αποκατεστημένη συμμετρία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, τόσο στο επίπεδο της ανάλυσης και της αποτύπωσης των αναγκών όσο και σε αυτό των αναγκαίων παρεμβάσεων μέσω των πολιτικών απασχόλησης.
Η προτεινόμενη Στρατηγική Δεξιοτήτων συντηρεί αυτή την ασυμμετρία, εστιάζοντας σχεδόν αποκλειστικά στα χαρακτηριστικά της προσφοράς δεξιοτήτων εκ μέρους των εργαζομένων, υποβαθμίζοντας την καθοριστική (ή καλύτερα καθοριστικότερη) επίδραση-παράμετρο της ποιότητας των χαρακτηριστικών της ζήτησης δεξιοτήτων εκ μέρους των επιχειρήσεων, όπως επιβεβαιώνουν και τα εμπειρικά δεδομένα περί της επίδρασης της κάθετης αναντιστοιχίας.
Ενισχύονται έτσι οι συστημικοί κίνδυνοι η όποια αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού να έχει περιορισμένη επίδραση απέναντι σε μια ζήτηση δεξιοτήτων η οποία διαμορφώνεται από επιχειρήσεις προσηλωμένες στην εντατική εκμετάλλευση της εργασίας και όχι στην παραγωγική αξιοποίηση των γνώσεων των εργαζομένων.
Διεύρυνση της πρόσληψης της έννοιας των δεξιοτήτων στο πραγματικό εννοιολογικό τους εύρος και ανάδειξη του ρόλου τους στην αποτύπωση αλλά και στην αναβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της απασχόλησης:
Η συρρίκνωση της έννοιας των δεξιοτήτων στο επίπεδο της απλής ευρετηρίασης περιγραφικών δηλώσεων όχι μόνο δεν αρκεί να τροφοδοτήσει τους στρατηγικούς σχεδιασμούς, αλλά ούτε καν τις νόμιμα προβλεπόμενες δράσεις δημόσιας παρέμβασης στις αγορές εργασίας.
Η αποστασιοποίηση από τα εθνικά πρότυπα τυποποιημένης αποτύπωσης των επαγγελματικών λειτουργιών και επαγγελμάτων (Πιστοποιημένα Επαγγελματικά Περιγράμματα) διαβρώνει ακόμη περισσότερο τη θεσμική υπόσταση των επαγγελμάτων και των παραγωγικών κλάδων.
Αυτό έχει επίδραση τόσο στο επίπεδο της μέτρησης και της καταγραφής των ποιοτικών χαρακτηριστικών της απασχόλησης όσο και στο επίπεδο της διαμόρφωσης των πολιτικών ποιοτικής αναβάθμισης των θέσεων εργασίας. Η αντίληψη ότι η σχέση προσφοράς-ζήτησης δεξιοτήτων μπορεί να υποκαταστήσει τη σχέση προσφοράς-ζήτησης θέσεων εργασίας είναι εξαιρετικά προβληματική και μπορεί να οδηγήσει στην ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση της ποιότητας των θέσεων εργασίας και στην υποβάθμιση των δράσεων υποστήριξης των ανέργων, λόγω της υποβάθμισης των αναγκαίων εισροών (ανάμεσα σε άλλα: συμβουλευτική-επαγγελματικός προσανατολισμός, συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση, εξατομικευμένη προσέγγιση στην υποστήριξη των δράσεων επανένταξης στην αγορά εργασίας).
Επιχειρησιακός προσδιορισμός της διασύνδεσης των προβλεπόμενων δράσεων επαγγελματικής κατάρτισης με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης:
Το κείμενο της Στρατηγικής υιοθετεί μια αρκετά ελλειπτική προσέγγιση σε ό, τι αφορά στην έννοια της ποιότητας της παρεχόμενης επαγγελματικής κατάρτισης.
Σε συνδυασμό με τη μονοσήμαντη εστίαση στην έννοια της αντιστοίχισης και την περιορισμένου εύρους πρόσληψη των δεξιοτήτων, οι περιγραφόμενες δράσεις δεν φαίνεται να αποκαλύπτουν τα ιδιαίτερα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά στο επίπεδο των μαθησιακών περιεχομένων, αλλά ούτε και σε αυτό των διδακτικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων.
Από την άλλη, δεν οριοθετείται με σαφήνεια η σχέση συνεχιζόμενης επαγγελματικής με την αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ενώ αφήνεται να εννοηθεί μια σχετική αποστασιοποίηση από την επιδίωξη διαμόρφωσης ενιαίων διαδικασιών και μεθοδολογικών εργαλείων σε εθνικό επίπεδο (παράδειγμα: η παραγνώριση των Προτύπων Πλαισίων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που συνοδεύουν τα Πιστοποιημένα Επαγγελματικά Περιγράμματα, η παντελής έλλειψη αναφορών στις διαδικασίες διαμόρφωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων σε σχέση με τις επαγγελματικές λειτουργίες κάθε ειδικότητας και η μη ενσωμάτωση της διαχείρισης των εκπαιδευτικών διαδρομών των ανέργων μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων).
Αναγνώριση της βαρύτητας των κοινωνικών ανισοτήτων στην εφαρμογή πολιτικών τεχνολογικής μετάβασης στην απασχόληση (αναβάθμιση ψηφιακών και ανάπτυξη πράσινων δεξιοτήτων):
Η Στρατηγική εστιάζει σε μια πρόσληψη των τεχνολογικών μεταβάσεων υπό την οπτική μιας διαπίστωσης γενικευμένης υστέρησης που πρέπει να αναπληρωθεί, αγνοώντας ότι οι μεγαλύτερες επιδράσεις εκδηλώνονται ως μεγέθυνση της έντασης των ανισοτήτων στο επίπεδο της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, αλλά και ανισοτήτων που έχουν να κάνουν με την κατανομή πόρων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Αντίθετα, επιλέγεται να μεταβιβαστεί το κόστος της όποιας μετάβασης σε υλικό και συμβολικό επίπεδο στους ίδιους τους μισθωτούς, εργαζομένους και ανέργους, μέσα από την ανάδυση μιας αντίληψης περί προσωπικής ευθύνης για την προσαρμογή και την ανάπτυξη των όποιων αναγκαίων νέων δεξιοτήτων.
Η συγκεκριμένη οπτική, ελλείψει κατάλληλων πολιτικών κοινωνικής αντιστάθμισης, μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας επίτασης των κοινωνικών ανισοτήτων, οδηγώντας σε εργασιακή απομόνωση και κοινωνικό αποκλεισμό τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς εργαζομένους και ανέργων.
Επιπρόσθετα, η εφαρμογή της περιοριστικής θεώρησης περί αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης δεξιοτήτων–στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω– στο επίπεδο των τεχνολογικών μεταβάσεων αποδεικνύεται ακόμη πιο προβληματική. Ιδιαίτερα στο βαθμό που παραγνωρίζεται η αρνητική επίδραση των περιορισμένων επενδύσεων των επιχειρήσεων στην έρευνα και ανάπτυξη, χρεώνοντας έτσι εκ των προτέρων την όποια περαιτέρω υστέρηση στα χαρακτηριστικά της προσφοράς δεξιοτήτων εκ μέρους των εργαζομένων, ενώ αντίθετα υποβαθμίζουν την επίδραση της περιορισμένης τεχνολογικής ολοκλήρωσης των επιχειρήσεων στη διαμόρφωση της ζήτησης.
Αναβάθμιση της συμβολής των διαδικασιών κοινωνικού διαλόγου στην ίδια τη διαμόρφωση της Στρατηγικής Δεξιοτήτων:
Η ΔΥΠΑ δεν αποτελεί φορέα υπό τριμερή διοίκηση αλλά επιχειρησιακό βραχίονα εφαρμογής των κυβερνητικών πολιτικών στην απασχόληση και την εργασία. Ο νέος ρόλος αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής στη φάση της νομοθέτησης των όρων ίδρυσής της από μερίδα των κοινωνικών εταίρων, οι οποίοι ωστόσο συνεχίζουν την εντατική τους δραστηριοποίηση στο σχεδιασμό και στην αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών απασχόλησης, μέσω και των επιστημονικών υποστηρικτικών τους φορέων (ΙΝΕ ΓΣΕΕ, 2022). Αυτή η πρώτη εκδοχή της Στρατηγικής Δεξιοτήτων μάς πείθει για τη βασιμότητα των κριτικών επιχειρημάτων μας σε ό,τι αφορά τον περιορισμό της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στις διαδικασίες διαμόρφωσης των στρατηγικών κατευθύνσεων της νέας Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.
Θεωρούμε ότι το κείμενο έπρεπε να διαμορφωθεί κατά τρόπο που να διασφαλίζει την ενεργητικότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και ότι αυτό θα του προσέδιδε πρόσθετα χαρακτηριστικά ποιότητας, αλλά κυρίως θα επέτρεπε τη χαρτογράφηση των διαφορετικών προσεγγίσεων, οι οποίες δεν περιορίζονται κατά τα φαινόμενα σε περιορισμένα ζητήματα όρων πρακτικής εφαρμογής και τεχνικών παραμέτρων, αλλά εκτείνονται σε ευρύτερα ζητήματα που άπτονται πυρηνικών πολιτικών επιλογών και ιδεολογικών διαφοροποιήσεων στο πεδίο των δημόσιων πολιτικών απασχόλησης.
Το ότι μας δίνεται η ευκαιρία να καταθέσουμε την κριτική συμβολή μέσα από αυτό το κείμενο, έστω και κατά τρόπο υστερόχρονο, δεν μπορεί να αναπληρώσει την παραγωγική συμβολή του κοινωνικού διαλόγου στη διαμόρφωση των στρατηγικών κατευθύνσεων που στοχεύουν στην ποιοτική αναβάθμιση των δεξιοτήτων.
Πιστεύουμε λοιπόν στην αναγκαιότητα ενός ουσιαστικότερου και εκτενέστερου δημόσιου διαλόγου, του οποίου η απαίτηση για ανεύρεση κατάλληλου θεσμικού χώρου και χρόνου ανάπτυξής του ακόμη εκκρεμεί».
Διαβάστε ΕΔΩ όλη την έκθεση με τις κριτικές παρατηρήσεις του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ
Ροή Ειδήσεων
19/04/2024 | 08:46
Ελένη Μενεγάκη: Με τρομάζετε και δεν το θέλω αυτό, είπε μετά την είδηση ότι αποχωρεί από το MEGA
19/04/2024 | 07:54
Το Ισραήλ εξαπέλυσε επίθεση στο Ιράν, σύμφωνα με αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα – Ιράν: «Καμιά» σοβαρή ζημιά μετά τις εκρήξεις – Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι ασφαλείς
18/04/2024 | 23:20
Κατερίνα Καινούργιου-Σταματίνα Τσιμτσιλή: Ποζάρουν αγκαλιασμένες σε βραδινή έξοδο
18/04/2024 | 22:55
Πασαλιμάνι: Η στιγμή που εργάτης βρίσκει νεκρό τον 31χρονο αστυνομικό μετά την κατάρρευση του κτιρίου
18/04/2024 | 22:21
Ξεσπά ο Γιώργος Λάγιος για τον Δημήτρη Παπανώτα: «Ποια είναι η ανακρίβεια στη δήλωση του;»
18/04/2024 | 21:44
«Μέσα σε πέντε λεπτά ξεφορτώθηκαν τη θυγατέρα μου» – Η μήνυση που κατάθεσε ο πατέρας της Κυριακής κατά των αστυνομικών
18/04/2024 | 21:11
Μιχάλης Ρακιντζής για Σοφία Αρβανίτη: Δεν ξέρει ο κόσμος αν τα είχαμε, μπορεί και να μην τα είχαμε
18/04/2024 | 20:58
Δημοσκόπηση Metron Analysis: Στις 16,9 μονάδες η διαφορά ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, η ακρίβεια καίει τους πολίτες
18/04/2024 | 09:29
Επικό τρολάρισμα Κουτσούμπα με… σφυροδρέπανο στον Κασσελάκη για το τι εμφανίστηκε στη βάπτισή του
18/04/2024 | 09:03
Ανδρουλάκης για «βάπτιση» Κασσελάκη: «Όταν εγώ βαφτίστηκα στο Αρκαλοχώρι βγήκε ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ»
18/04/2024 | 08:27
Δημήτρης Παπανώτας: Εκτός Happy Day νωρίτερα ο δημοσιογράφος – Τι είπε η Σταματίνα Τσιμτσιλή
18/04/2024 | 09:52
Γιώργος Τσίπρας για το «θαύμα» στη βάπτιση του Στέφανου Κασσελάκη: «Αυτή η αναφορά ήταν σοκαριστική»
18/04/2024 | 08:50
Ελεονώρα Μελέτη – Θανάσης Πάτρας: Η διαφορετική έναρξη στην εκπομπή και τα συγκινητικά λόγια
18/04/2024 | 14:59
Εκτός του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ ο Δημήτρης Παπανώτας μετά το σάλο για τις δηλώσεις του
18/04/2024 | 11:24
Ελένη Μενεγάκη: Ο Δημήτρης Ουγγαρέζος αρνήθηκε να σχολιάσει την αποχώρησή της από το MEGA
18/04/2024 | 10:55
Μαρία Αντουλινάκη: «Κάποιος μπορεί να πει ότι πέρασα κατάθλιψη, ζω με δύο σκυλάκια και δεν έχω κάνει οικογένεια»
Σχετικά Άρθρα
