3η Σεπτεμβρίου 1974-2022

31/08/2022 | 17:11

Πέρασαν 48 χρόνια. Το ΠΑΣΟΚ άλλαξε την εικόνα της χώρας. Εγκωμιάσθηκε και κατηγορήθηκε όσο κανένα άλλο κόμμα στην μεταπολίτευση.

Το ιστορικό και πολιτικό αποτύπωμά του προσδιόρισε τις εξελίξεις της πατρίδας μας για τρεις δεκαετίες. Μέσα από ισχυρούς αγώνες του λαού, για μεταρρυθμίσεις και μεγάλες αλλαγές, για δικαιώματα και ελευθερίες, με νίκες και ήττες, σήμερα επιστρέφει στην κεντρική πολιτική σκηνή ως δύναμη εξουσίας και εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Ο νέος αρχηγός βήμα το βήμα ξεδιπλώνει μια «νέα περπατησιά» για το ΠΑΣΟΚ.

Ανοίγει γι’ αυτό ένα νέο μεγάλο κύκλο ιδεών και πολιτικών για το μέλλον της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Στις σημερινές συνθήκες τα κεντρικά οράματα του ΠΑΣΟΚ παραμένουν επίκαιρα: Για την Ειρήνη και την Ανεξαρτησία. Για την Ευημερία του λαού και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Για τη Δημοκρατία και την αποκέντρωση των εξουσιών. Για την παραγωγική ανασυγκρότηση στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο που να νοιάζεται τον άνθρωπο, με αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης, στα πλαίσια ενός κράτους δικαίου.

Προϋπόθεση για να πετύχει η δημοκρατική παράταξη τους σκοπούς αυτούς πρέπει να ανασυγκροτηθεί το ΠΑΣΟΚ ως λαϊκό κίνημα και δύναμη εξουσίας. Βήμα- βήμα να διαμορφώσει συνείδηση παράταξης «όλοι για έναν και ο καθένας για όλους». Να διαμορφώσει έναν συνασπισμό κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, ικανό να αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς στο Κοινοβούλιο. Να γίνει συνείδηση στα μέλη και τους ψηφοφόρους, ότι όλοι, σε αυτόν τον αγώνα της ανασυγκρότησης της παράταξης σε ένα σύγχρονο, δημοκρατικό, σοσιαλιστικό κόμμα, είναι χρήσιμοι σ’ αυτό τον αγώνα και ουδείς περισσεύει.

Αυτός ο νέος κύκλος ιδεών και πολιτικών για να ριζώσει στις λαϊκές δυνάμεις πρέπει η δημοκρατική παράταξη να κατανοήσει σε βάθος τις πραγματικές συνθήκες που ζουν οι πολίτες. Να αφουγκρασθεί τις ανάγκες και τα προβλήματα μιας κατακερματισμένης κοινωνίας. Να αναδείξει μια νέα εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης σε ένα κόσμο που αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα, με μεγάλη πολυπλοκότητα και αλληλεξάρτηση των εξελίξεων. Η Ειρήνη, η Δημοκρατία και η Αγοραστική Δύναμη των πολιτών κυριαρχούν στην κεντρική πολιτική σκηνή, και στο σπίτι κάθε νοικοκυριού, πολίτη και επιχειρηματία.

Η οικονομική κρίση και τα μνημόνια άφησαν μεγάλες πληγές στην παραγωγή και την κοινωνία μας. Σ ’αυτή την κατάσταση πραγμάτων ο νέος κύκλος ιδεών του ΠΑΣΟΚ πρέπει να δώσει απαντήσεις:

Για τον επανακαθορισμό της σχέσης του δημοσίου και του ιδιωτικού χώρου, στο πεδίο των εισοδημάτων των πολιτών και των επιχειρήσεων( κοινωνικό κράτος, περικοπές μισθών, συντάξεων, υγεία, παιδεία, φορολογικές επιβαρύνσεις σε επιχειρήσεις και πολίτες, ΕΝΦΙΑ κ.ά.)

Για τον επανακαθορισμό του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου, στον τομέα της κρατικής περιουσίας, των δημόσιων αγαθών, των κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών (η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και των δημόσιων αγαθών ιδιωτικοποίηση και η δέσμευσή της στους δανειστές έως το 2095!!!). Πρέπει να επεξεργασθούν προτάσεις και να μπει φρένο στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Διαφορετικά το «επιτελικό κράτος» που θα εναπομείνει δεν θα είναι ούτε επιτελικό, ούτε κράτος, παρά έρμαιο αγόμενο και φερόμενο από τα συμφέροντα των ολίγων.

Για την παραγωγική ανασυγκρότηση, την αναστήλωση των υποδομών και την αναπτυξιακή ανόρθωση της Χώρας με έμφαση στην Περιφέρεια, στις νέες τεχνολογίες, στις οικολογικά και κλιματικά βιώσιμες επενδύσεις και στην κοινωνική συνεργατικότητα (10ετής αποεπένδυση, τεράστια αποβιομηχάνιση, αιμορραγική μετανάστευση επιστημονικού δυναμικού, υψηλή ανεργία, αποσάθρωση και υποβάθμιση υποδομών και δικτύων, τσουνάμι «ιδιωτικοποιήσεων» με ταυτόχρονη κατάργηση κάθε μέσου και δυνατότητας κοινωνικής άμυνας και ανάκαμψης).

Για τον επανακαθορισμό των σχέσεων του κράτους με τους κοινωνούς – συνδικαλιστικούς και επαγγελματικούς φορείς ( ο θεσμός του κοινωνικού διαλόγου για την παραγωγή και την υλοποίηση μεγάλων κοινά συμφωνημένων αναπτυξιακών και κοινωνικών πολιτικών, οι συλλογικές συμβάσεις, η συντελεσθείσα υποβάθμιση και ακύρωση των συλλογικών υποκειμένων, η επιβληθείσα υποβάθμιση της συλλογικής προστασίας της εργασίας, κ.ά.)

Με βάση τις πραγματικές συνθήκες, αντί η κοινωνία μας να συγκλίνει προς το ευρωπαϊκό «κοινωνικό μοντέλο» βαδίζει προς το «βαλκανικό μοντέλο» χωρίς φρένο, παρά τις εξαγγελίες και τις δηλώσεις των κυβερνόντων, ότι η ανάπτυξη βρίσκεται στον δρόμο της επιστροφής για μια ισχυρή οικονομικά και αναπτυξιακά Ελλάδα. Ο πόλεμος στον αυλόγυρο της Ευρώπης έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Η κρίση στην αγοραστική δύναμη των πολιτών και η διατροφική κρίση που απλώνεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, το κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο. Το ευρωπαϊκό και εθνικό περιβάλλον, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο πόλεμος των γεωπολιτικών συμφερόντων και της ενέργειας κάνουν ακόμη πιο περίπλοκη την κατάσταση για να διατυπώσει κανείς βέβαιες εναλλακτικές προτάσεις.

Και η πολιτική κρίση των υποκλοπών, του «επιτελικού κράτους» στον Ν. Ανδρουλάκη και σε άλλα πρόσωπα, κλονίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την Εκτελεστική Εξουσία και το κράτος δικαίου. Η Δημοκρατία απειλείται δυστυχώς από παρακρατικές πρακτικές και νοοτροπίες του παρελθόντος. Ο Σεπτέμβριος μήνας της έκθεσης της Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα πολιτικών εξαγγελιών και κυβερνητικού προσανατολισμού για το επόμενο έτος, αλλά και για μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους προσανατολισμούς για κάθε κόμμα. Για το ΠΑΣΟΚ ο Σεπτέμβρης έχει και ένα ιδιαίτερο συμβολισμό, ως σημείο αναφοράς στην ιδρυτική πράξη της 3ης Σεπτεμβρίου.

Η επανεκκίνηση του ΠΑΣΟΚ, για να διαμορφώσει κοινωνική και πολιτική δυναμική αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών προϋποθέτει την ανάδειξη μιας εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης που δεν θα αρκείται απλά στη διαχείριση των προβλημάτων της συγκυρίας, αλλά θα επιδιώκει δομικές αλλαγές στην παραγωγή, στη διανομή του εθνικού πλούτου, καθώς και στις κοινωνικές και οικογενειακές δομές της χώρας μας.

Η Ειρήνη και οι εθνικές προκλήσεις, η Δημοκρατία και η έλλειψη εμπιστοσύνης στο Κράτος Δικαίου, καθώς και η Αγοραστική Δύναμη, το κοινωνικό ζήτημα της χώρας μας μαζί και η Ανάπτυξη που να νοιάζεται τον άνθρωπο, είναι τα βασικά πεδία θεμάτων στα οποία το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής πρέπει να αναδείξει την εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας, στα πλαίσια των αρχών και αξιών ενός σοσιαλιστικού δημοκρατικού και προοδευτικού κινήματος. Ασφαλώς δεν φθάνουν τα επίθετα και οι αυτοπροσδιορισμοί για το τι επιδιώκει το ΠΑΣΟΚ στη νέα ταραχώδη εποχή. Οι πολίτες αναζητούν τις εναλλακτικές προτάσεις και θέσεις των κομμάτων για τα προβλήματα και τις ανάγκες της χώρας και της κοινωνίας. Δεν φτάνουν οι καταγγελτικές φωνές για να αλλάξει η κατάσταση. Με πρωτοβουλίες και δράσεις σε ευρωπαϊκό και εθνικό πεδίο πρέπει να ανατραπεί η στασιμότητα, η αναβλητικότητα και η αναμονή κάποιου προστάτη να δώσει λύσεις στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, στην αγοραστική δύναμη των πολιτών και τον πληθωρισμό που κινδυνεύει να γονατίσει, τους πάντες εκτός από τους ολίγους.

Οι ανεξέλεγκτες κυρώσεις της Ε.Ε. χωρίς περίσκεψη, στη Ρωσία ήδη γυρίζουν σε «μπούμερανγκ» με τον εκβιασμό αύξησης της ενέργειας που εξανεμίζει το εισόδημα του ευρωπαίου πολίτη. Η φτώχεια απλώνεται σαν κατάμαυρο απειλητικό σύννεφο στον ουρανό της Ε.Ε. Γαλλία – Γερμανία, αραιά και πού, δηλώνουν την ανάγκη ενοποίησης της πολεμικής βιομηχανίας στην Ε.Ε. και τη δημιουργία κοινής ευρωπαϊκής αεράμυνας και ασφάλειας (συγκρότηση στρατιωτικού σώματος – ευρωστρατός). Στο δρόμο αυτής της «αυτόνομης στρατηγικής» της Ευρώπης η Ελλάδα πρέπει να πρωτοστατήσει. Τα εθνικά μας συμφέροντα επιβάλλουν την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής Άμυνας και Ασφάλειας. Το ΠΑΣΟΚ δεν φθάνει να δηλώνει τον πατριωτικό χαρακτήρα. Είναι καιρός να αναλάβει πρωτοβουλίες, να ανοίξει έναν μεγάλο ευρωπαϊκό διάλογο για να ενισχυθεί ο ευρωπαϊκός «ατροφικός» πυλώνας της κοινής Άμυνας και Ασφάλειας. Μια διεθνής ευρωπαϊκή διάσκεψη στην Αθήνα, θα ήταν μια αποφασιστική απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις για την πατρίδα μας και την Κύπρο. Στο εσωτερικό πεδίο, η αγοραστική δύναμη των πολιτών, καθορίζει το βιοτικό τους επίπεδο και τον πυρήνα του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου, αλλά και της σοσιαλιστικής φιλοσοφίας για την ευημερία των πολιτών. Το κοινωνικό ζήτημα σήμερα, η φροντίδα και η στήριξη των νοικοκυριών και της νέας γενιάς αποτελεί το κατεξοχήν θέμα που απασχολεί την συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας.

Με επίκεντρο την αγοραστική δύναμη και τα εισοδήματα του εργαζόμενου και αγροτικού πληθυσμού μας, τα δημόσια αγαθά της υγείας, της παιδείας και της κατοικίας το ΠΑΣΟΚ στην επανεκκίνησή του πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες σε κοινωνικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο. Να φέρει για συζήτηση στη Βουλή, πρόταση για την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Μια νέα κοινωνική συμφωνία πρέπει να διαμορφώσει το ΠΑΣΟΚ με τις μη «προνομιούχες» κοινωνικές δυνάμεις και τα «περήφανα γηρατειά». Ένα μεγάλο εθνικό και ευρωπαϊκό κοινωνικό συνέδριο, με το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα και άλλες προοδευτικές, δημοκρατικές δυνάμεις, με επίκεντρο την αγοραστική δύναμη των ευρωπαίων πολιτών, θα συμβάλλει αποφασιστικά στον προγραμματισμό μιας κοινωνικής συμφωνίας με τους πολίτες και τους φορείς.

Έχω πολλάκις αναφερθεί ότι ο Αν. Παπανδρέου το 1982, γκρέμισε το αυταρχικό, συγκεντρωτικό «κράτος της δεξιάς». Σήμερα καλείται εκ νέου το ΠΑΣΟΚ να γκρεμίσει το «επιτελικό κράτος». Να διαμορφώσει ένα συνασπισμό αυτοδιοικητικών δυνάμεων για να συζητήσουν και να αναδείξουν την ανάγκη της απαλλαγής από το νέο συγκεντρωτικό «επιτελικό κράτος» που ευνουχίζει κυριολεκτικά την αποκεντρωμένη εξουσία της Αυτοδιοίκησης και τη διάχυση της Ανάπτυξης τοπικά και κλαδικά. Πέραν από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, το σκάνδαλο των υποκλοπών ως άλλος ιός (covid-19) έχει απλωθεί και κυριαρχεί στις συζητήσεις των πολιτών παντού. Αφορά τη Δημοκρατία μιας και το μοντέλο άσκησης της εξουσίας μέσα από σκοτεινούς διαδρόμους. Ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ μπορεί να φωτίσει τα «ανήλιαγα και σκοτεινά δρομάκια της εξουσίας.

Στους τρεις αυτούς μεγάλους κύκλους θεμάτων το ΠΑΣΟΚ έχει την ιστορική ευκαιρία να διατυπώσει εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης της χώρας, με θέσεις, προβληματισμούς και προγράμματα που θα συνδιαμορφωθούν με την κοινωνία και τους πολίτες.

*Ο Λουκάς Αποστολίδης είναι δικηγόρος και πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ