OPINION
Με τις δομικές αλλαγές που έχει επιφέρει ο κορονοϊός σε κάθε βιοτική σχέση και σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα, η βασική σταθερά είναι πώς ο τομέας «υγεία» έχει επανέλθει στο προσκήνιο.
Από τις ευχές για τη νέα χρονιά, όπου το μότο «υγεία μόνο» είναι μακράν το δημοφιλέστερο, μέχρι τις φωτογραφίες εν ώρα εμβολιασμού που έρχονται να δώσουν ένα μήνυμα κοινωνικής υπευθυνότητας και παροδικής δημοφιλίας στα social media, η στάση καθενός προς την επιδημική κρίση έρχεται να τον χαρακτηρίσει από «ψεκασμένο» ή «ανίδεο» μέχρι «υπεύθυνο» και «προοδευτικό». Άλλωστε, αυτές τις ημέρες του εγκλεισμού όπου οι δραστηριότητες και ενέργειες του καθενός έχουν περιοριστεί στο απαραίτητο και μόνον, κάθε άποψη που κοινοποιείται λαμβάνει χαρακτήρα προσωπικού μανιφέστου.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η αναζήτηση του εθνικού αφηγήματος για την υγεία συνιστά ανάγκη και μονόδρομο. Όλοι ψάχνουν την άποψη εκείνη που θα τους εμπνεύσει, που θα τους χαρίσει – παροδική έστω – αισιοδοξία και ασφάλεια, που θα επιτρέψει να ελπίζουν πως δε θα διαλυθούν τα πάντα στο πέρασμα του κορονοϊού. Σε αυτό το πλαίσιο, όλο το 2020 αναλωθήκαμε σε διαφορετικά αφηγήματα.
Το ξεχασμένο πολιτικά σύστημα δημόσιας υγείας, το οποίο κάποιοι έκριναν παραδοσιακά ως ανεπαρκές ήρθε για να μείνει: να επιδείξει αντοχή, να ηρωοποιηθεί. Πόσο γρήγορα κατέπεσε το μύθευμα των κακών δημόσιων νοσοκομείων με τους αδρανείς ή έστω αδιάφορους γιατρούς; Και πόσο γρήγορα ήρθε να αντικατασταθεί από μια παροδική συμπαράσταση στους σύγχρονους ήρωες και σωτήρες. Ήταν εύκολο, όχι μόνον γιατί οι υγειονομικοί της χώρας απέδειξαν στην πράξη τη διεθνώς καλή τους φήμη (έχουν τα ίδια πτυχία και έχουν δαπανήσει τον ίδιο κόπο με αυτούς που έχουν φύγει στο εξωτερικό και έχουν πεδίο δόξης λαμπρό), αλλά και γιατί πολύ γρήγορα η έωλη και εν πολλοίς σκόπιμη αντιδιαστολή μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα υγείας κατέρρευσε. Εντέλει, τα κτήρια με γρανίτες και μάρμαρα ήταν ανέτοιμα να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κρίσης, ή μάλλον ακατάλληλα. Και εντέλει η συμβολή τους λειτούργησε μόνον ως μέσον αποσυμφόρησης στο ΕΣΥ.
Το δεύτερο αφήγημα που μας εμφανίστηκε ήταν αυτό της επιτυχίας και αισιοδοξίας έπειτα από την επιτυχημένη αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της επιδημίας. Και μάλιστα σε αυτό το πλαίσιο της πλαστής εθνικής ανάτασης (διότι δεν γνωρίζαμε ότι από τύχη επιβιώσαμε την άνοιξη του 2020) προστέθηκε ένα ιδιότυπο ράλι εντυπώσεων: πόσες κλίνες ΜΕΘ δημιουργήσαμε, πόσα μηχανήματα φέραμε, πόσες προσλήψεις έγιναν. Και δυστυχώς αυτό το αφήγημα ήταν χάρτινο. Ποιός δε θα ήθελε να δημιουργηθούν όντως τόσες κλίνες, ποιος θα ήθελε να μην είναι αιματηροί οι μήνες του φθινοπώρου; Όμως εκεί φάνηκε η πολιτική αδυναμία ή πολιτική επιλογή να μη γίνουν μακρόπνοες επενδύσεις στο ΕΣΥ, τόσο σε εξοπλισμό και κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό. Διότι η στήριξη του συστήματος σε ιατροτεχνολογικό ήταν πρωτοφανής, αλλά δεν αρκεί μόνη αυτή.
Όλοι οι νέοι επιστήμονες που αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό στην αρχή της οικονομικής κρίσης, θα έπρεπε να αποτελούν τη βασική μας επιλογή για τη στελέχωση του ΕΣΥ. Είναι αυτό το brain drain που θα έπρεπε να γίνει gain, και δεν έγινε ποτέ. Διότι δεν υπήρξε καμία σοβαρή και ολοκληρωμένη πρόταση για τη διαχείριση του ιατρικού δυναμικού. Ούτε βέβαια και του νοσηλευτικού. Οι για πολύ καιρό παρεξηγημένοι νοσηλευτές έδειξαν πόσο απόλυτα απαραίτητοι μας είναι, πόσο κρίσιμη είναι η δουλειά τους και πόσο τους έχουμε ανάγκη. Και πάλι, η συζήτηση για την ένταξή τους στα βαρέα και ανθυγιεινά κατέληξε σε εμπαιγμό τους, αφού πήγε στις καλένδες και θα υπάρξει μελλοντική απόφαση σχετικά. Τελικά, είναι τόσο μα τόσο σημαντική η ηθική ανταμοιβή των υγειονομικών μας, αλλά και άλλο τόσο η έμπρακτη στήριξή τους από το σύστημα που οι ίδιοι στηρίζουν. Η σταθερή θέση για τη βελτίωση τω συνθηκών εργασίας όλων των υγειονομικών (γιατρών, νοσηλευτών, λοιπού προσωπικού, διοικητικών) δεν είναι εμμονική. Αντίθετα, δε γίνεται η αντοχή του συστήματος υγείας να επαφίεται στον «πατριωτισμό» τους και στον επαγγελματισμό τους. Οφείλει να ανοίξει εκ νέου ο δημόσιος διάλογος για τη μακροπρόθεσμη ενίσχυσή τους με αφορμή την πανδημία. Ο υγειονομικός χώρος πρέπει να ξαναγίνει ελκυστικός ανεξαρτήτως κρίσης.
Και τέλος, ήρθε το ισχυρότερο αφήγημα, αυτό του εμβολίου. Δικαιολογημένα όλοι έχουμε εναποθέσει τις ελπίδες επιστροφής στην «ελευθερία» και την «κανονικότητα» (τις καλώς εννοούμενες) σε αυτό το «δώρο της επιστήμης». Όμως και εδώ ακόμα δεν υπάρχει σωτηρία: κανείς δε γνωρίζει τη σειρά εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού, ούτε και υπάρχει ένα υποτυπώδες χρονοδιάγραμμα (πέραν του ότι ξεκινάμε από τους υγειονομικούς και τους απαραίτητους για τη συνέχεια του κράτους(;)). Περαιτέρω, για τους εμβολιασθέντες που παρουσιάζουν επιπλοκές δε γίνονται αναφορές (θαρρείς και φταίνε εκείνοι για τη βιολογική αντίδραση του οργανισμού τους). Και αν υπάρξουν ερωτήσεις τότε χαρακτηρίζεται αμέσως κάποιος ως καχύποπτος. Και για να είμαστε ξεκάθαροι: ναι ο εμβολιασμός είναι δώρο προς την ανθρωπότητα, όμως οφείλει να συνοδεύεται από επαρκή πληροφόρηση.
Επιπλέον, ακόμα και εδώ σνομπάραμε την έρευνα και την επένδυση σε αυτήν. Η ιστορία του Έλληνα που ηγείται της Pfizer ήταν υπεραρκετή για τη δόση υπερηφάνειας που μας αναλογεί, ενώ στον αντίποδα η έρευνα των γιατρών του Παπανικολάου, «έβγαλε το δίσκο προς τους απανταχού πιστούς» για να τραβήξει την προσοχή μας και να συνεχίσει.
Κάποτε και αυτή η πανδημική κρίση θα περάσει, όσο κοντινό ή μακρινό είναι το φως στο τούνελ, και όταν βγούμε θα πρέπει να επιλέξουμε το δικό μας αφήγημα για το δημόσιο σύστημα υγείας. Προσπαθώ να μαντέψω αν όποιοι υπεραμύνονται αυτού θα συνεχίσουν να θεωρούνται κρατιστές, θιασώτες του βαθέος κράτους, ή στην καλύτερη παλιομοδίτες. Ή εάν κάποια στιγμή η στήριξη του δημόσιου συστήματος υγείας θα αποτελεί πια βασικό πυλώνα πολιτικής επιλογής, βασικό στοιχείο της πολιτικής μας σκέψης και αναπόσπαστο συστατικό του κράτους θέλουμε.
*Η Ιωάννα Πέρβου είναι Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ, τ. Διοικήτρια ΓΝ Νάουσας
Ροή Ειδήσεων
24/04/2024 | 23:30
Πληρωμές με τραπεζική κάρτα στα λεωφορεία των γραμμών Express του ΔΑΑ – Μέχρι τέλος του 2024 σε λεωφορεία, τρόλεϊ, μετρό, τραμ
24/04/2024 | 23:20
Κάλεσμα του Εργατικού Κέντρου Αθήνας για συμμετοχή στην 24ωρη απεργία για την Εργατική Πρωτομαγιά
24/04/2024 | 22:58
Κεραμέως από Βρυξέλλες: Η Τεχνική Υποστήριξη της Κομισιόν, πολύτιμος αρωγός στα μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα της χώρας μας
24/04/2024 | 22:35
Βασίλης Γραμμένος για την επίθεση στη Βουλή: «Δεν πρόλαβα να αντιδράσω ούτε να μιλήσω»
24/04/2024 | 22:13
ΙΣΑ: Ζητά την άμεση θεσμοθέτηση της δυνατότητα ιδιωτών γιατρών να ασκούν έργο στο ΕΣΥ
24/04/2024 | 22:01
Φον ντερ Λάιεν: H Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για την Ευρώπη
24/04/2024 | 21:58
Κικίλιας για ΑΙΓΙΣ: Μέσα σε 9 μήνες προκηρύξαμε διαγωνισμούς ύψους 1,5 δισ. ευρώ – Θα δώσουμε μάχη το καλοκαίρι
24/04/2024 | 13:45
O Γιώργος Λιάγκας «μαλλιά κουβάρια» με την Άρια Καλύβα: «Δεν θα συνεχίσω το παιχνιδάκι σου, με προσβάλει η στάση σου»
24/04/2024 | 15:02
Φαίη Σκορδά-Μάρτζυ Λαζάρου σε έντονο διάλογο στον αέρα: «Είναι η άποψή μου, είναι ακραίο να το λες αυτό δημόσια»
24/04/2024 | 09:30
Στέφανος Κασσελάκης: Συνεχίζει το Q&A στο Instagram: Πώς περνάει το Σαββατόβραδο, τι μουσική ακούει – Η συμβουλή του Τσίπρα
24/04/2024 | 13:51
Κρατείται με εντολή Τασούλα ο βουλευτής Κωνσταντίνος Φλώρος ο οποίος γρονθοκόπησε άλλο βουλευτή – Οδηγείται στη ΓΑΔΑ
24/04/2024 | 16:45
Ματίνα Παγώνη: Η απάντηση της στις κατηγορίες του Γιάννη Καλλιάνου για την αντιμετώπιση του πατέρα του στο νοσοκομείο
24/04/2024 | 13:23
Ζωή Κωνσταντοπούλου-Διαμαντής Καραναστάσης: Η πρώτη κοινή δημόσια εμφάνιση μετά τα δημοσιεύματα περί χωρισμού
24/04/2024 | 14:54