Αθήνα

 

23 oC

ελαφρές νεφώσεις

Hottest

Ενημέρωση σε... fast-forward!

screenshot 21
Ο Γιώργος Λιάγκας ξέσπασε για Αλεξάνδρου – Τούνη: «Είναι χυδαίο, είναι άνανδρο»

OPINION

Περί δημοψηφισμάτων ο λόγος

Διανύουμε μία νέα πολιτικοοικονομική περίοδο, όπως τελευταία ‘συχνολέω’ από αυτό το διαδικτυακό μετερίζι. Και έχει ενδιαφέρον το πώς η τεχνολογία ανοίγει δρόμους, ρίχνει τείχη, ενώνει ιδέες, ανθρώπους και δίνει νέες διαστάσεις σε διαχρονικές αξίες και ιδανικά.

Γράφει ο Στέφανος Παραστατίδης στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook

Μία τέτοια σημαντική πολιτική αξία είναι η δημοκρατία, η οποία κάπως άναρχα αποκτά περισσότερη επιφάνεια στον σημερινό ανοιχτό διασυνδεμένο κόσμο. Χωρίς όμως την ποιότητα και το βάθος που απαιτείται, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από αυτούς που πρώτοι θα δράσουν οργανωμένα, ή, πολλές φορές, από αυτούς που θα δράσουν σε σχέση με αυτούς που θα μείνουν αδρανείς.

Παράλληλα, μεγαλώνουν τα εμπόδια για όσους ονειρεύονται απολυταρχικά/φασιστικά καθεστώτα και δυσκολεύουν ακόμη περισσότερα τα ήδη υπάρχοντα καθεστώτα. Όπως επίσης αλλάζουν τα δεδομένα και τους συσχετισμούς στις διακρατικές σχέσεις και το διεθνές ανταγωνιστικό πλαίσιο (αλλά αυτό δεν είναι της ώρας).

Εντούτοις, η κάθε δράση απαιτεί σωστή οργάνωση, προϋποθέσεις, σχέδιο και μακροπρόθεσμους στόχους. Ειδάλλως, ακόμη και αυτές οι αυτονόητες πανανθρώπινες αξίες χάνουν το δρόμο τους και αποκτούν αρνητικό πρόσημο. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αραβικής Άνοιξης, όπου το αποτέλεσμα της δράσης δεν ήταν το επιθυμητό για τη δημοκρατία και έδωσε παράταση στον έλεγχο, την καταπίεση, τους περιορισμούς.

Η δημοκρατία, λοιπόν, τρέχει· και έχει ενδιαφέρον το πώς το αντιλαμβανόμαστε αυτό. Κάποιοι από μας αντιδρούμε, κλεινόμαστε ακόμη περισσότερο, φοβόμαστε, τη θέτουμε σε αντιδιαστολή με σκιάχτρα του παρελθόντος· και προσπαθούμε να την ελέγξουμε με περιορισμούς που μας κάνουν να φαινόμαστε ασύγχρονοι πολιτικά με την εποχή που διανύουμε.

Άλλοι, πάλι, παρασυρόμαστε και σκεφτόμαστε την άμεση δημοκρατία ως την ενδεδειγμένη. Πιστεύουμε ότι μέσα από τη δική μας περισσότερη δύναμη μπορούμε να συγχρονίσουμε και τις υπόλοιπες, ή έστω, να συγχρονιστούμε κάπως μέσα στον κόσμο και να βαδίζουμε με σχέδιο και πυξίδα προς τα εμπρός.

Δεν ανήκω στις 2 προαναφερθείσες κατηγορίες_

Μαζί με τη δημοκρατία που τρέχει, τρέχουν και τα διαφορετικά εργαλεία αυτής. Και ένα τέτοιο εργαλείο είναι τα δημοψηφίσματα.

Ξεκινώντας από το ειδικό έναντι του γενικού μέρους, σκέφτομαι το τελευταίο δημοψήφισμα που διεξήχθη στη χώρα μας και δικαίως τραυμάτισε το συγκεκριμένο δημοκρατικό θεσμό. Διότι χρησιμοποιήθηκε ουχί ως εργαλείο της δημοκρατίας αλλά ως εργαλείο των κυβερνώντων για να πάρουν αυτό που θέλουν -ή έστω να προσπαθήσουν με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις.

Στο συγκεκριμένο δημοψήφισμα επέδρασαν πολλές παράμετροι που δεν θα έπρεπε να υφίστανται.

Έχει σημασία το ερώτημα, ποιος, πότε και πώς το διατυπώνει (δηλ η δημοφιλία του προσώπου/κόμματος, το πολιτικό τάιμινγκ και η διατύπωση του ερωτήματος), ο χρόνος διαβούλευσης, ποια πολιτική δύναμη το χρεώνεται θετικά ή αρνητικά, αν διχάζει προς όφελος ημετέρων ή υπηρετεί δια της δημιουργικής διαφωνίας τη δημοκρατία. Κι όμως, πολύ εύκολα, τα κρίνουμε όλα από το αποτέλεσμα. Αν το δημοψήφισμα έφερε ένα καλό αποτέλεσμα για μας, ως πολίτες, ατομικά ή συλλογικά, θα ήτο ένας εξαιρετικός θεσμός. Αν όχι, το αποκλείουμε ως πηγή κινδύνου.

Ο Τσίπρας έκανε ένα δημοψήφισμα ευτελίζοντας κάθε δημοκρατική αρχή που θα έπρεπε να διέπει έναν πολιτικό. Αξιοποίησε την προσωπική του δημοφιλία, τους κυβερνητικούς μηχανισμούς, έκανε την πλέον βολική για κείνον και το κόμμα του διατύπωση, χρησιμοποίησε τον ελάχιστο και καταφανώς μη επαρκή χρόνο διαβούλευσης. Και εν τέλει, αρνήθηκε ακόμη και το αποτέλεσμα της κωμικοτραγικής διαδικασίας, όχι όμως επειδή ήταν τέτοια. Αλλά επειδή τον βόλευε εξίσου.

Πριν το δημοψήφισμα Τσίπρα, είχε προηγηθεί το ανακοινωθέν δημοψήφισμα Παπανδρέου το 2011, το οποίο τελικά δεν διεξήχθη. Τότε βέβαια, δεν χρησιμοποιήθηκαν αυτές οι αποκρουστικές μέθοδοι. Όμως, και σε εκείνη την περίπτωση, το δημοψήφισμα χρησιμοποιήθηκε εργαλειακά από τους κυβερνώντες προς άρση του πολιτικού αδιεξόδου. Κείνο το δημοψήφισμα το υποστήριξα με κάθε τρόπο και γω. Και κάνοντας την αυτοκριτική μου, υπηρέτησα περισσότερο την άποψή μου παρά τη δημοκρατία.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψήφος σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη επίγνωση της πολιτικής κατάστασης, αξιοποίηση όλων των δεδομένων και επιλογής σε ένα κλειστό εθνικό περιβάλλον από ένα ευρωπαικό περιβάλλον που βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν είναι εύκολο να αντιληφθούμε ποιο θα είναι αυτό, θεωρώ ότι δεν ήμασταν έτοιμοι να απαντήσουμε σε ένα τόσο κρίσιμο ερώτημα τη δεδομένη χρονική στιγμή. Και θα με παρομοίαζα ως ψηφοφόρο ως τον μικρό Στέφανο που έφευγε στα 6 του χρόνια από το χωριό να πάει στην πόλη κλαίγοντας και αρνούμενος να δεχθώ μία επιλογή την οποία δεν μπορούσα καν να δω, όπως αντίστοιχα στα 10 αρνούμουν τη μετακίνησή μου από τη μικρή σε μία μεγάλη πόλη. Και αυτό προφανώς δεν έχει να κάνει με την ωριμότητα και την πίστη προς τον πολίτη, αλλά αφορά στο βασικό προτέρημα της αντιπροσωπευτικής έναντι της άμεσης δημοκρατίας -την εξειδικευμένη γνώση.

Δε μου αρέσει η εύκολη και συλλήβδην απαξίωση των δημοψηφισμάτων. Κυρίως δε, όταν αυτή προκύπτει εμπειρικά από την κακή αυτών χρήση και όχι από την ορθή αξιολόγηση και αξιοποίηση του θεσμού την οποία θα έχουμε πρότινος αποσυνδέσει από το όποιο θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα.

Ούτε μου αρέσουν οι πολιτικές εκείνες δυνάμεις και οι άνθρωποι που εύκολα πετούν στην άκρη ό,τι δεν τους κάνει.

Η χρήση των δημοψηφισμάτων απαιτεί οργάνωση, πολιτική αντίληψη της νέας πραγματικότητας, πολιτικό σχέδιο, ακόμη και μακροπρόθεσμο, επιμονή και προσπάθεια, έτσι ώστε να ενισχύσει τη συμμετοχή, την εμπιστοσύνη στην πολιτεία, τη δημοκρατία.

Έτσι, για κάθε τοπικό ή εθνικό δημοψήφισμα θα πρέπει να αποφασίζει μία ανεξάρτητη αρχή. Σε κάθε δημοψήφισμα θα πρέπει να απαντάμε στην ερώτηση και όχι στο πρόσωπο που τη ζητά, η διατύπωση θα πρέπει να γίνεται με τον πιο δίκαιο τρόπο για τις πιθανές απαντητικές επιλογές, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν το τάιμινγκ, να αξιολογείται ο ιδανικός χρόνος διαβούλευσης, το αν αυτό θα διχάσει ή όχι με αρνητικό τρόπο τις κοινωνίες, και κυρίως αν η δημοψηφισματική διαδικασία υπηρετεί τη χώρα/κοινωνία ή κομματικά/αυτοδιοικητικά οργανωμένα συμφέροντα.

Το κάθε δημοψήφισμα δεν πρέπει να προκύπτει από πολιτικά αδιέξοδα και ξεσπάσματα αλλόφρονων πολιτικών αλλά να είναι ένα προγραμματισμένο και καλά οργανωμένο σκέλος της πολιτικής μας καθημερινότητας.

Και βεβαίως θα πρέπει να αποκτήσουμε δημοψηφισματική κουλτούρα. Αρχίζοντας ίσως από την αυτοδιοίκηση, και θέτοντας ερωτήματα με θετικές επιλογές (όπως πχ να γίνει το τάδε πάρκο στο Α ή Β μέρος;) και όχι διχαστικές (να γίνει ή να μη γίνει το πάρκο). Θα πρέπει οι πολίτες να εμπιστευτούν πρώτα το θεσμό, να συμμετάσχουν, να συζητήσουν να συναποφασίσουν.

Πάντα με το θάρρος της γνώμης, τάσσομαι υπέρ των δημοψηφισμάτων. Διότι, πολιτικά, ως χαρακτήρας, είμαι βαθιά κινηματικός, πιστεύω αταλάντευτα στη βάση, στον άνθρωπο, στο ”από τα κάτω”, στη δημοκρατία πάνω από κάθε δικό μου συμφέρον αλλά και με τα όποια λάθη μου. Και είμαι διαθέσιμος να υποστηρίξω αυτή μου τη θέση ακόμη και μακροπρόθεσμα, δηλαδή για τους επόμενες γενιές· αρκεί να γίνει με υπομονή, μέθοδο και το σωστό τρόπο.

Όμως δεν είμαι μόνος μου σε αυτό. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποίηση η Aboutpeople για λογαριασμό της Athens Voice, διαπιστώνεται ότι το 56% τάσσεται κατά του δημοψήφισματος του 2015 όμως υπέρ των δημοψηφισμάτων γενικότερα σε ποσοστό 80%.

Στην πολιτική δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Υπάρχουν όμως διαχρονικές αξίες και εύκολες απαντήσεις προς αυτές. Και πάνω από τα κεφάλια μας κρέμεται, περιπαικτικά σχεδόν, ένας διαρκής μόνιμος αγώνας που δε μπορούμε να αποφύγουμε. Άσε που δε θέλουμε κιόλας…

Ροή Ειδήσεων

alafouzos karypidis 280324

28/03/2024 | 14:32

Παναθηναϊκός – Άρης: Τελικός Κυπέλλου στον Βόλο χωρίς θεατές

28/03/2024 | 14:16

Σύσταση του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά για προστασία από την «αφρικανική σκόνη»

28/03/2024 | 14:02

Ανδριολάτου για Μουρατίδη: «Δεν έχω τη θέση να μιλήσω για κάποιον που δεν γνωρίζω»
dani alves

28/03/2024 | 13:51

Πρώτη παρουσία του Ντάνι Αλβες στα δικαστήρια για να τηρήσει τους όρους αποφυλάκισης

28/03/2024 | 13:38

Γιώργος Λιάγκας: «Αυτά που έκανε ο Μάρκος Σεφερλής πριν 20 χρόνια ήταν τέρατα, τώρα έχει λειάνει τον λόγο του»

28/03/2024 | 13:26

Αντίνοος Αλμπάνης: «Μετά την περιπέτεια της υγείας μου έχω αλλάξει λιγότερο από αυτό που πιστεύω»
mitsotakis diloseis maximou

28/03/2024 | 13:18

Δεν θα γίνει το ταξίδι Μητσοτάκη στις ΗΠΑ για την επέτειο της 25ης Μαρτίου

28/03/2024 | 13:14

Η Duffy σε μία σπάνια ανάρτηση: «H αληθινή ευτυχία έρχεται από μέσα μας»

28/03/2024 | 13:07

Γιάννης Ραγκούσης: «Βεβαίως και μία επίορκη κυβέρνηση μπορεί να κάνει νοθεία»
xrimata euro

28/03/2024 | 12:56

Αύριο στο υπουργικό Συμβούλιο ανακοινώνεται η νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό

28/03/2024 | 12:47

Καταδικάστηκαν οι ιδιοκτήτες κέντρου φροντίδας ηλικιωμένων για τον θάνατο από φωτιά 66χρονου

28/03/2024 | 12:37

Το «αντίο» του Παύλου Γερουλάνου στον Μιχάλη Χαραλαμπίδη: «Βαθιά δημοκράτης, ουσιαστικός σοσιαλιστής, ο Ανδρέας τον άκουγε, το κίνημα τον σεβόταν»
petros lagoutis 280324

28/03/2024 | 12:30

Πέτρος Λαγούτης: «Όταν κάποιος γίνεται αδιάκριτος και ξεπερνά τα όριά μου με νευριάζει»

28/03/2024 | 12:17

Tο Dads Retreat έρχεται για δεύτερη χρονιά στην Villa Amfiario στις 15-17 Ioυνίου!

28/03/2024 | 12:07

Δείτε εικόνες: Η αφρικανική σκόνη «σκέπασε» την Αθήνα – Πότε έρχεται το νέο κύμα
lazaros lavasidis kentriki
Λάζαρος Λαβασίδης: Ένα πείραμα εν αναμονή
screenshot 14
Κρείττον του λαλείν το σιγάν
280699874 2173598039475106 5681344062880807178 n
Στέλλα Μπελιά: «Αριστερά με ακροδεξιά επιχειρήματα»
231204123225 01 gaza attack 120323
Σφοδροί βομβαρδισμοί του Ισραήλ, στη νότια Γάζα
Η πρώην καγκελάριος και η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη
salteri
Νέο φορολογικό νομοσχέδιο- Ασκήσεις κοινωνικού αυτοματισμού