Αθήνα

 

21 oC

αίθριος καιρός

Hottest

Ενημέρωση σε... fast-forward!

kokkalis 280324
Τα λόγια αγάπης του Πέτρου Κόκκαλη για τη Δήμητρα Ματσούκα

OPINION

Η υστερική δίκη των Ελλήνων ιστορικών

Οι εορτασμοί του Ιωβηλαίου των 200 ετών της Ελληνικής Επανάστασης έδειξαν πως σε γενικές γραμμές έχουμε ξεπεράσει τη διαμάχη για τον χαρακτήρα της.

Τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον στην κοινότητα των ιστορικών μας, έχει υπάρξει σχετική σύγκλιση όσον αφορά τις κινητήριες κοινωνικές και ταξικές δυνάμεις της, τους υψηλούς σκοπούς της (ελευθερία και πίστη) αλλά και τα ταπεινά κίνητρα (πλιάτσικο, αξιώματα, υλικά οφέλη) πολλών εκ των συμμετεχόντων σ’ αυτήν.

Αυτό που ακόμη διχάζει – και ευτυχώς που διχάζει, γιατί το αντίθετο θα σήμαινε πως δεν είμαστε πλουραλιστική κοινωνία- είναι το ποια μηνύματα στέλνει αυτή στη σημερινή Ελλάδα. Δεν εννοώ εδώ τις πομφόλυγες περί του ΣΥΡΙΖΑ ως συνέχεια των επαναστατών του 1821, όπου ένας αγωνιστής με υψηλούς σκοπούς και αντιφατικές στάσεις (Κολοκοτρώνης)ταυτίζεται με έναν εκπρόσωπο του πλιάτσικου και του οπορτουνισμού (Μακρυγιάννης), τον οποίο ανέβασε σε ηθικά ουράνια η Γενιά του 1930, χωρίς να το αξίζει καθόλου( δες Κώστας Βούλγαρης, Ο Κολοκοτρώνης ωραίος σαν Μπολιβάρ.

Ο Νίκος Εγγονόπουλος απέναντι στον μακρυγιαννισμό, Βιβλιόραμα, 2020).Πολλοί έμειναν  όμως στον Πολάκη και ξέχασαν πως από την άλλη ορισμένοι ιστορικοί κατηγορήθηκαν για «μίσος κατά της 25ης Μαρτίου». Συγκεκριμένα ο Αντώνης Λιάκος κατηγορήθηκε πως θεωρεί τον πατριωτισμό «ντροπιαστική έννοια» και η Σία Αναγνωστοπούλου για «χολή» κατά των εορτασμών. Παρόμοιες κατηγορίες είχαν απευθυνθεί το 2017 κατά των εξαίρετων ιστορικών Πολυμέρη Βόγλη και Γιώργου Κόκκινου για τις τότε προτάσεις τους για τα βιβλία ιστορίας στην εκπαίδευση και διαχρονικά κατά πολλών άλλων. Το «νόημα» το έπιασε το φανατικά αφελές διαδίκτυο και προσπάθησε να τους ξεσκίσει. Κι όμως όλοι αυτοί με το έργο τους έχουν δείξει πόσο σημαντικό είναι το αίσθημα του ανήκειν σε μια πατρίδα.

Δεν είμαστε η πρώτη χώρα στην οποία ξεσπούν διαμάχες για την ιστορία της. Τη δεκαετία του 1980 είχε ανάψει στη Γερμανία μια τεράστια σε επιστημονικό και ηθικό βάθος συζήτηση που αποκαλέστηκε «η διαμάχη των ιστορικών». Η συζήτηση επεκτάθηκε και σ’ αγγλοσαξονικό έδαφος και συνεχίζεται έως σήμερα. Αφορούσε το τι προκάλεσε το Ολοκαύτωμα,  το αν και κατά πόσο αντιστάθηκε ο γερμανικός λαός ή κάποιο τμήμα του έστω και παθητικά ή δεν υπήρξε καμία αντίσταση αλλά μόνο γενικευμένη αποδοχή. Το κεντρικό ερώτημα αφορούσε το αν ήταν η ναζιστική εποχή μια κατάσταση εξαίρεσης ή κάτι εγγενές στη γερμανική ιστορία; Κάποιοι, στο πλαίσιο της διαμάχης, υποστήριξαν ότι η απήχηση του ναζισμού στη γερμανική «κοινή γνώμη» αποτελούσε εξαίρεση στην ορθολογική ροή της ιστορίας του γερμανικού λαού. Άλλοι υποστηρίξαν πως ο ναζισμός έχει ρίζες στη γερμανική ιστορία (RichardEvans), στον γερμανικό χαρακτήρα (NorbertElias, DanielGoldhagen) και άλλοι (JürgenHabermas,HeinrichWinkler)εστίασαν στις αδυναμίες του πολιτικού συστήματος της Βαϊμάρης. Η κριτική εστίασε στις απόψεις Γερμανών ιστορικών όπως οιErnstNolte,JoachimFest, ΑndreasHillgruber, MichaelStürmer, HagenSchulze, ImanuelGeiss,KlausHildebrand αλλά και του Βρετανού DavidIrving. Αυτοί κατηγορήθηκαν πως επιχειρούσαν να ξεπλύνουν τον ναζισμό.

Ο Nolte κατηγορήθηκε ότι θεωρούσε πως το σχέδιο εξόντωσης των Εβραίων και των κομμουνιστών κομισάριων αποτελούσε απλά μια νόμιμη στρατιωτική διαταγή, την οποία οι Γερμανοί αξιωματικοί και οπλίτες όφειλαν να εκτελέσουν. Η αναθεωρητική σχολή του Nolte προκάλεσε τα πυρά και λόγω της αξίωσής της να παρουσιάζεται η Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, η εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, ως «προληπτικός πόλεμος». Η γερμανική «διαμάχη των ιστορικών» όμως δεν πολιτικοποιήθηκε. Οι επικριτές της αναθεωρητικής σχολής δεν κατηγοριοποιήθηκαν ως «αριστεροί» με σκοπό την απαξίωσή τους ως ιστορικών. Η «διαμάχη» επικεντρώθηκε στις ιστορικές και όχι στις πολιτικές απόψεις των ιστορικών.

Στα καθ’ ημάς φαίνεται το μίσος κατά των ιστορικών να ξεκινά από την πολιτική τους στράτευση, αλλά στην ουσία ξεφεύγει κατά πολύ απ’ αυτό το πλαίσιο. Εκείνο κυρίως που δεν τούς συγχωρείται, είναι μια ιστορία που ακυρώνει σημαντικές ιδεολογικές συνιστώσες του ελληνικού εθνικισμού, όπως είναι η θέση για τη διαχρονική ανωτερότητα (πνευματική και βιολογική)  του ελληνικού έθνους, η ταύτιση των εθνικών δικαίων με την αλήθεια, η δήθεν συνεχής υπονόμευση του ελληνισμού από διαβόητα ξένα και ντόπια κέντρα, η απάλειψη των μαύρων στιγμών της ιστορίας του. Αυτό που φοβίζει είναι μια ιστορία που εστιάζει στα ιστορικά δεδομένα όπως είναι η ανάπτυξη του πολιτισμού, των τεχνών, η συνεργασία των λαών, η οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη, η εσωτερική εθνικά και εξωτερική διεθνικά ταξική πάλη.

Ενοχλεί μια ιστορία όχι μόνο των ηρώων και των μαχών αλλά και των καθημερινών ανθρώπων που εργάζονται, αλληλεπικοινωνούν και αλληλοεπιδρούν, μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, μεταδίδουν γνώσεις, αναθεωρούν αντιλήψεις και κυρίως συγχρωτίζονται πολιτικά, πνευματικά, ακόμη και φυλετικά. Μια ιστορία που λέει όχι στην αρχέγονη θέση κάθε εθνικιστή πως η γλώσσα και οι ιδέες του έθνους του κατέχουν διαχρονικά την πρωτιά. Στον δικό μας εθνικισμό όλα τα «ευγενή» έχουν ειπωθεί στα ελληνικά και μετά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη τίποτα καινούργιο δεν προστέθηκε στη φιλοσοφία. Που πάτε καημένοι Καντ και Χέγκελ! Τα ίδια φυσικά λένε όλοι οι εθνικισμοί. Διαφορετικοί εθνικισμοί, ίδιοι μύθοι, τους οποίους φυσικά πάντα διαδίδουν «πατριώτες» και όχι εθνικιστές. Πάντως το να χρησιμοποιείς τον Μαρκ Μαζάουερ κατά του Αντώνη Λιάκου, σημαίνει πως δεν έχεις διαβάσει κανέναν από τους δυο.

*Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι Δρ. Κοινωνιολογίας και συγγραφέας

Ροή Ειδήσεων

seismos 5 600x337 1.jpg 1 2

29/03/2024 | 09:23

Σεισμός 5,7 Ρίχτερ ανοιχτά της Ηλείας – Αισθητός και στην Αττική

29/03/2024 | 09:05

Ευρωεκλογές 2024-ΣΥΡΙΖΑ: Ανακοινώθηκαν οι πρώτοι υποψήφιοι για την κατάρτιση του Ευρωψηφοδελτίου

29/03/2024 | 08:42

Δημήτρης Κόκοτας: Πολύ κρίσιμα τα επόμενα 24ωρα – Υπέστη έμφραγμα, ανακοπή και ανατάχθηκε
screenshot 2

29/03/2024 | 08:31

Πύργος: Άγριο ξύλο ανάμεσα σε μαθήτριες Γυμνασίου – Οι αυτόπτες μάρτυρες τραβούσαν βίντεο

29/03/2024 | 08:27

Καρδίτσα: Νεκρή βρέθηκε ηλικιωμένη στο Καταφύλλι Αργιθέας – Έρευνες της αστυνομίας για το ενδεχόμενο εγκλήματος

29/03/2024 | 08:11

Ο Στέφανος Κασσελάκης ορκίζεται σήμερα ανήμερα των γενεθλίων του
genikes provlepseis

29/03/2024 | 08:04

Ζώδια: Προβλέψεις για σήμερα, Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

29/03/2024 | 07:58

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Παρασκευή 29 Μαρτίου

29/03/2024 | 07:47

Συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου σήμερα – Ανακοινώνεται αύξηση κατώτατου μισθού
6167830

28/03/2024 | 23:01

Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα «Τέμπη» με 159 «Όχι»

28/03/2024 | 22:46

Θοδωρής Αθερίδης: Μου αρέσει πάρα πολύ το Ζάρι της Μαρίνας Σάττι, σίγουρα θα είναι μέσα στην τριάδα

28/03/2024 | 22:42

Νέο τζακ ποτ στο Τζόκερ – Δείτε ποιοι αριθμοί κληρώθηκαν
6167625

28/03/2024 | 22:26

Σωκράτης Φάμελλος: Σχέδιο συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών με ευθύνη Μητσοτάκη, να γίνει Προανακριτική για τον Καραμανλή

28/03/2024 | 22:20

MasterChef-Απών ο Σωτήρης Κοντιζάς: «Δεν είμαστε όλοι καλά, δεν ακολούθησε τις οδηγίες»

28/03/2024 | 22:05

Νίκος Ανδρουλάκης: Εδραιωμένη η πεποίθηση στον λαό πως η κυβέρνηση λειτουργεί ως μηχανή διαφθοράς
lazaros lavasidis kentriki
Λάζαρος Λαβασίδης: Ένα πείραμα εν αναμονή
screenshot 14
Κρείττον του λαλείν το σιγάν
280699874 2173598039475106 5681344062880807178 n
Στέλλα Μπελιά: «Αριστερά με ακροδεξιά επιχειρήματα»
231204123225 01 gaza attack 120323
Σφοδροί βομβαρδισμοί του Ισραήλ, στη νότια Γάζα
Η πρώην καγκελάριος και η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη
salteri
Νέο φορολογικό νομοσχέδιο- Ασκήσεις κοινωνικού αυτοματισμού