OPINION
Όσο κι αν μοιάζει περίεργο, η σύνδεση μεταξύ των δύο περιπτώσεων βρίσκεται πίσω στο χρόνο και στην απουσία των βασικών αρχών του φιλελευθερισμού από τη διαδικασία ανάπτυξης της εθνικής συνείδησης των λαών των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για έναν εθνικισμό ο οποίος συγκροτείται στη βάση της ταύτισης θρησκευτικής και εθνικής συνείδησης και στην προτεραιότητα της κοινότητας έναντι της αυτονομίας του ατόμου.
Για τις χώρες που βίωσαν τον υπαρκτό σοσιαλισμό, ο μαρξισμός-λενινισμός όχι μόνο δεν έλυσε αυτά τα ζητήματα, αλλά την κατάρρευσή του τη διαδέχτηκε μια υπερσυντηρητική στροφή. Η μετάβαση στην ελεύθερη οικονομία συνοδεύτηκε από ξενοφοβία, ευρωσκεπτικισμό και κοινωνικό συντηρητισμό. Οι ακροδεξιοί ηγέτες της Πολωνίας και της Ουγγαρίας είναι εκφραστές ενός ρεύματος που διαπερνά ευρύτερα στρώματα των κοινωνιών που η ζοφερή εμπειρία του υπαρκτού τα οδήγησε στην αποστροφή έναντι σε οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αριστερό ή προοδευτικό. Τελικά, απέναντι στον ίδιο το φιλελευθερισμό.
Σε ό, τι αφορά την Ελλάδα, και τηρουμένων των αναλογιών, φαίνεται ότι μετά την αρνητική εμπειρία διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνεται κι εδώ μια τάση απαξίωσης οποιασδήποτε αριστερής ή προοδευτικής ιδέας. Ήδη, σε μερίδα του Τύπου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εμφανίστηκε ένα νέο είδος αντικομμουνιστικής ρητορικής.
Η «συμφωνία των Πρεσπών» μετατόπισε την αντιπολιτευτική κριτική στη λεγόμενη «πατριωτική» ατζέντα, ενώ η συζήτηση για τις σχέσεις κράτους – εκκλησίας ανέδειξε την ενεργοποίηση, δυστυχώς, των συντηρητικών αντανακλαστικών ενός σημαντικού μέρους του πολιτικού συστήματος. Πλέον, η ιδέα για μια επιβεβλημένη προοδευτική μεταρρύθμιση εκσυγχρονισμού της ελληνικής πολιτείας αποδυναμώνεται αισθητά. Ειδικά, στην περίπτωση του «Μακεδονικού», η Νέα Δημοκρατία επιχείρησε να καβαλήσει το κύμα του εθνικολαϊκισμού των συλλαλητηρίων, προκειμένου να αποκομίσει εκλογικά οφέλη, ενώ η αντίδρασή της στις πρόσφατες μαθητικές καταλήψεις είναι μάλλον αμήχανη.
Φυσικά δεν είναι εθνικιστές ή φασίστες όλοι όσοι συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες για το «Μακεδονικό». Οι περισσότεροι, όμως, λίγο – πολύ προτάσσουν την απειλή κάποιων εξωτερικών εχθρών του έθνους που εποφθαλμιούν την ιστορία και τον πολιτισμό μας και επιθυμούν να αλλοιώσουν την -ταυτισμένη με τη θρησκευτική- εθνική μας συνείδηση. Μέχρι το καλοκαίρι του 2015 εχθρός ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι άλλοι Διεθνείς Οργανισμοί. Τώρα ο φόβος ξεκινάει από τις γειτονικές χώρες και φτάνει ως τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές αντιλήψεις. Γίνεται φόβος για τον πρόσφυγα και τον διαφορετικό, αλλά και καχυποψία για τον ξένο επενδυτή.
Είναι εκείνο που έγραφε ο Αλεξίς ντε Τοκβίλ στο «Η Δημοκρατία στην Αμερική»: «Φοβάμαι πως οι άνθρωποι θα φτάσουν σ’ ένα σημείο που θα βλέπουν την κάθε νέα θεωρία σαν κίνδυνο, την κάθε καινοτομία σαν κουραστική προσπάθεια, την κάθε κοινωνική αλλαγή σαν ένα βήμα προς την επανάσταση. Και θα αρνούνται να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση.». Όμως, κοινωνίες χωρίς κίνηση είναι κοινωνίες χωρίς μέλλον.
Για τον λόγο αυτό, οι προοδευτικές δυνάμεις, και πρώτα το Κίνημα Αλλαγής, οφείλουν άμεσα να προτάξουν μια νέα κουλτούρα αποδέσμευσης από τα στερεότυπα που κρατούν την ελληνική κοινωνία καθηλωμένη στη στασιμότητα και ανήμπορη να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα.
*Ο Στέργιος Καλπάκης είναι Γραμματέας της Κ.Ε. της Δημοκρατικής Αριστεράς
Ροή Ειδήσεων
19/04/2024 | 11:32
«Επίθεση» από Δανάη Μπάρκα σε Δημήτρη Παπανώτα: «Με ένα απλό γκουγκλάρισμα μπορείς να δεις ποιον επιλέγεις»
19/04/2024 | 10:43
Εκρήξεις στο κεντρικό Ιράν – Πιθανή ισραηλινή επίθεση – Άλμα στην τιμή του πετρελαίου
19/04/2024 | 10:18
Δημήτρης Παπανώτας για ΣΚΑΪ: «Κοροϊδεύουν τον κόσμο μπροστά στα μάτια του» – Για ΣΥΡΙΖΑ: «Με έφαγαν, καλή χώνεψη»
19/04/2024 | 09:49
Έλλη Στάη: Είμαι 70 χρονών, υπήρξα σκληρή επίτηδες, δεν κάνω διατροφή αλλά γυμνάζομαι
19/04/2024 | 09:43
Αφροδίτη Γραμμέλη σε Γιώργο Λιάγκα: «Μη μας κουνάς το δάχτυλο κάθε πρωί, για όνομα του Θεού δηλαδή – Ξαφνικά βγήκε ο Γιώργος και έκανε πάλι διάγγελμα»
19/04/2024 | 09:31
Σταματίνα Τσιμτσιλή για Δημήτρη Παπανώτα: «Βρέθηκε εκτός με συνοπτικές διαδικασίες»
19/04/2024 | 08:46
Ελένη Μενεγάκη: Με τρομάζετε και δεν το θέλω αυτό, είπε μετά την είδηση ότι αποχωρεί από το MEGA
18/04/2024 | 09:29
Επικό τρολάρισμα Κουτσούμπα με… σφυροδρέπανο στον Κασσελάκη για το τι εμφανίστηκε στη βάπτισή του
18/04/2024 | 09:03
Ανδρουλάκης για «βάπτιση» Κασσελάκη: «Όταν εγώ βαφτίστηκα στο Αρκαλοχώρι βγήκε ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ»
18/04/2024 | 08:27
Δημήτρης Παπανώτας: Εκτός Happy Day νωρίτερα ο δημοσιογράφος – Τι είπε η Σταματίνα Τσιμτσιλή
18/04/2024 | 09:52
Γιώργος Τσίπρας για το «θαύμα» στη βάπτιση του Στέφανου Κασσελάκη: «Αυτή η αναφορά ήταν σοκαριστική»
18/04/2024 | 08:50
Ελεονώρα Μελέτη – Θανάσης Πάτρας: Η διαφορετική έναρξη στην εκπομπή και τα συγκινητικά λόγια
18/04/2024 | 14:59
Εκτός του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ ο Δημήτρης Παπανώτας μετά το σάλο για τις δηλώσεις του
18/04/2024 | 11:24
Ελένη Μενεγάκη: Ο Δημήτρης Ουγγαρέζος αρνήθηκε να σχολιάσει την αποχώρησή της από το MEGA
18/04/2024 | 10:08
Τσιμτσιλή για Μενεγάκη: «Όταν ένας σταθμός βλέπει ότι δεν βγαίνει το κόστος, έχει το δικαίωμα να σου το πει»
Σχετικά Άρθρα
