OPINION
Συγκεκριμένα, αναζωπυρώθηκε το debate σχετικά με τον ρόλο του ασύλου στο Ελληνικό πανεπιστήμιο και με το αν αποτελεί ένα εργαλείο με το οποίο διασφαλίζεται η προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών ή αν πλέον είναι ένας θεσμός αναποτελεσματικός και παρωχημένος για την εποχή που τελικά καταφέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα.
Η νομοθετική κατοχύρωση του πανεπιστημιακού ασύλου, το 1982, αποτελούσε την ιστορική αντίδραση απέναντι στη βία και την καταστολή της απριλιανής δικτατορίας και την ανάγκη για απεμπλοκή του κράτους από την ακαδημαϊκή έρευνα και διδασκαλία.
Ο αρχικός στόχος επετεύχθη. Σήμερα δεν νοείται κρατικός παρεμβατισμός σε ζητήματα που άπτονται της διοίκησης των πανεπιστημίων καθώς και της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και έρευνας. Ωστόσο, πήγαμε στο άλλο άκρο. Η κοινή αντίληψη για το άσυλο έχει περιοριστεί αποκλειστικά στο ότι η αστυνομία δεν μπορεί να μπει στους χώρους του πανεπιστημίου. Με την άκριτη απουσία της δημόσιας δύναμης ο θεσμός του πανεπιστημιακού ασύλου όχι μόνο δεν προάγει την ακαδημαϊκή ελευθερία αλλά οδηγεί ουσιαστικά στην de facto κατάλυσή της.
Η φιλοσοφία της άκριτης μη-επέμβασης της αστυνομίας ισοδυναμεί με ενθάρρυνση της εγκληματικότητας.
Σε ένα κράτος δικαίου ο καθένας πρέπει να έχει δικαίωμα –οπουδήποτε και οποτεδήποτε– στην εκ μέρους των κρατικών αρχών προστασία των δικαιωμάτων που του αναγνωρίζει το Σύνταγμα. Η δυνατότητα πραγματικής, αποτελεσματικής και επί ίσοις όροις πρόσβασης του ατόμου στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές του κράτους, όταν παραβιάζεται οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του (είτε από φορείς δημόσιας εξουσίας είτε από ιδιώτες), δεν νοείται να εξαρτάται από προηγούμενη άδεια οποιουδήποτε δημοσίου οργάνου, ακόμα και αν το όργανο αυτό είναι το ίδιο το πανεπιστήμιο.
Το πανεπιστημιακό άσυλο με τον τρόπο που εγγυάται σήμερα «περισσότερη ελευθερία» καταλήγει στον ουσιαστικό περιορισμό αυτής της ελευθερίας αφού στο εσωτερικό του επικρατεί μονάχα το δίκαιο του ισχυρού! Και οι «ισχυροί» του ελληνικού πανεπιστημίου είναι όσοι έχουν «τα νούμερα» ή τα μέσα επιβολής. Αντιθέτως, η ακαδημαϊκή κοινότητα κάθε άλλο παρά ελεύθερη και προστατευμένη είναι. Και με την αδυναμία μας να το αντιληφθούμε και να το αντιμετωπίσουμε αυτό έχουμε δημιουργήσει χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε ένα «άσυλο ιδεοληψίας».
Οι αξίες που το άσυλο εξασφαλίζει πρέπει να είναι αυτονόητες για ένα συνταγματικό κράτος σε όλη την έκταση της επικράτειας και η διασφάλιση τους γίνεται όχι λόγω της αποχής της κρατικής εξουσίας αλλά, αντιθέτως, λόγω της παρουσίας της.
Ποια μπορεί να είναι η αντιπρόταση; δεδομένου του ότι το άσυλο χρησιμοποιήθηκε για να αντιμετωπιστούν οι παθογένειες του παρελθόντος, αντί του στείρου δίπολου, της κατάργησης ή μη του θεσμού, υπάρχει και ένας τρίτος δρόμος.
Και αυτός είναι να εξελιχθεί ο θεσμός έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν τα σύγχρονα προβλήματα και οι προκλήσεις του Ελληνικού Πανεπιστημίου.
Ενδεικτικό παράδειγμα θα ήταν η προστασία του ασύλου να επεκταθεί από τον κάθετο άξονα και στον οριζόντιο. Με απλά λόγια, η προστασία της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και του περιεχομένου της να ισχύει τόσο έναντι του κράτους όσο και έναντι ιδιωτών και εγγυητής αυτού να είναι η εθνική έννομη τάξη. Έτσι θα προστατεύεται τόσο το animus του πανεπιστημίου (φοιτητές, καθηγητές και προσωπικό) αλλά και το corpus (υποδομές, λειτουργία, πανεπιστημιακή αξιοπρέπεια).
Η ακαδημαϊκή ελευθερία, η επιστημονική αναζήτηση και η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, δεν πρέπει να τυγχάνουν μυωπικής αλλά καθολικής προστασίας έναντι όποιου και την επιβουλεύεται.
Το κράτος δεν είναι κάτι ξένο. Είμαστε εμείς. Όσο το χρειαζόμαστε για να διασφαλίσουμε την ελευθερία άποψης και γνώσης στην κοινωνία τόσο το χρειαζόμαστε για να διασφαλίσουμε την προστασία πυρηνικών δικαιωμάτων μέσα στο πανεπιστήμιο έναντι όποιου τα επιβουλεύεται. Εγγυητής αυτού θα είναι η ίδια η δημόσια δύναμη με την παρουσία της μέσα στο πανεπιστήμιο. Είναι καιρός είναι να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια του «προοδευτισμού», να αποτινάξουμε τα ταμπού άλλων εποχών και να κάνουμε το επόμενο βήμα το οποίο θα ξανακάνει το πανεπιστήμιο να είναι χώρος προαγωγής της επιστήμης και παράλληλα να είναι συνδεδεμένο με την κοινωνία.
*Ο Στέργιος Κωνσταντίνου είναι Δικηγόρος με ειδίκευση στην διανοητική ιδιοκτησία και τα ψηφιακά δικαιώματα. Ήταν υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το Κίνημα Αλλαγής
Ροή Ειδήσεων
29/03/2024 | 12:08
Χρήστος Χατζηπαναγιώτης: «Βλέπω τη ζωή με άλλα μάτια» – Οι πρώτες δηλώσεις μετά τo έμφραγμα
29/03/2024 | 11:57
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυξάνεται στα 830 ευρώ ο κατώτατος μισθός από την 1η Απριλίου
29/03/2024 | 11:33
Κολωνός: Η πρώτη αντίδραση της 12χρονης στο άκουσμα της απόφασης – Ξέσπασε σε κλάματα η μητέρα
29/03/2024 | 10:42
Κολωνός: Ένταση έξω από τα δικαστήρια εν αναμονή της απόφασης για την υπόθεση της 12χρονης – Πέταξαν πέτρες στους κατηγορούμενους
29/03/2024 | 10:22
Βίκυ Κουλιανού: «Ο ρόλος της Κατερίνας Λέχου στο «Είσαι το ταίρι μου» είχε γραφτεί για μένα»
29/03/2024 | 10:14
Δημήτρης Κόκοτας-Τι συνέβη στις πρόβες του J2US: «Άρχισε να ιδρώνει, να μουδιάζει το χέρι του και να έχει τάσεις λιποθυμίας»
29/03/2024 | 10:06
Απαντά ο Γιάννης Πλούταρχος στα σχόλια του Γρηγόρη Αρναούτογλου: «Τον έχω δει δυο φορές σε όλη μου τη ζωή»
29/03/2024 | 09:05
Ευρωεκλογές 2024-ΣΥΡΙΖΑ: Ανακοινώθηκαν οι πρώτοι υποψήφιοι για την κατάρτιση του Ευρωψηφοδελτίου
28/03/2024 | 08:25
Μαριάνθη Κάσδαγλη: «Μετά το Survivor έπεσα θύμα χάκερ και έχασα όλα μου τα χρήματα»
28/03/2024 | 09:27
Διονύσης Ατζαράκης για Χαρούλα Αλεξίου: «Η χιουμοριστική μας συνεργασία ήταν ιδέα του γιου της»
28/03/2024 | 12:37