Αθήνα

 

16 oC

αίθριος καιρός

Hottest

Ενημέρωση σε... fast-forward!

kokkalis 280324
Τα λόγια αγάπης του Πέτρου Κόκκαλη για τη Δήμητρα Ματσούκα

OPINION

Περί δημοψηφισμάτων και σχετικών αναξιομνημόνευτων πράξεων

Με αφορμή τις εξελίξεις στη γειτονική Τουρκία, που σύρθηκε λίγα χρόνια μετά από μας σε ένα δημοψήφισμα με αμφισβητούμενο περιεχόμενο και το οποίο κατέληξε σε οριακό αποτέλεσμα, θα ήθελα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις μου για τα δημοψηφίσματα γενικότερα. Οι απόψεις μου δεν διεκδικούν φυσικά νομική αναγνώριση και αντιπροσωπεύουν απλώς την εικόνα ενός πολίτη για τα δρώμενα.

Γράφει ο Νίκος Παπαβασιλείου

Ένα δημοψήφισμα, θα έλεγε κανείς ότι μπορεί να έχει πραγματική αξία, αν από αυτό μπορεί να κριθεί έγκυρα και αδιαμφισβήτητα μια απόφαση με μακροπρόθεσμες συνέπειες, ειδικά όταν η απόφαση αυτή δεν μπορεί να στηριχτεί σε κυβερνητική πλειοψηφία που προέκυψε για άσχετα ζητήματα. Σε ένα ερώτημα όπως πχ της ένταξης μιας χώρας στην ΕΕ ή αποχώρησης από αυτήν, όπως έγινε στη Βρετανία, η απάντηση θα μπορούσε όπως και έγινε, να δοθεί με ένα δημοψήφισμα. Το ίδιο και με μια πολύ σημαντική συνταγματική αλλαγή, όπως στην Τουρκία. Όλα φαίνονται όμορφα και δημοκρατικά, είναι όμως έτσι;

Το πρώτο πρόβλημα με τα δημοψηφίσματα, αφορά τα συγκυριακά χαρακτηριστικά τους. Αν σε μια περίοδο με έντονες αντιθέσεις τεθεί ένα ερώτημα σε δημοψήφισμα, ο κόσμος θα ψηφίσει σε μεγάλο βαθμό όχι με βάση την ουσία του ερωτήματος αλλά συσχετίζοντας την ψήφο του με τα γεγονότα της συγκεκριμένης περιόδου. Στην Τουρκία πχ, το κύριο θέμα δεν ήταν τα χαρακτηριστικά της συνταγματικής αλλαγής που προτάθηκε αλλά ποιοι ήταν υπέρ και ποιοι κατά του Ερντογάν.

Το δεύτερο πρόβλημα βρίσκεται σε ζητήματα απολύτως εξειδικευμένα, όπως αυτά που αφορούν τις διεθνείς σχέσεις και ισορροπίες, τους συνταγματικούς θεσμούς, τις μακροοικονομικές επιλογές κλπ. Στα θέματα αυτά, εκτός από τις ειδικές γνώσεις που απαιτούνται, δεν είναι δυνατό να υπάρξουν σαφή ερωτήματα τύπου ναι ή όχι. Οι τελικές αποφάσεις προκύπτουν από συγκερασμό ενός μεγάλου αριθμού υπέρ και κατά, ενώ πολλές επιλογές καθορίζονται από τεχνικές διαπραγματεύσεις και αμοιβαίες υποχωρήσεις, προκειμένου να υπάρξει η μέγιστη συναίνεση. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι το καθ’ ημάς δημοψήφισμα, με τα ερωτήματά του που κανείς δεν μπορούσε να αντιληφθεί και να περιγράψει. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η απάντηση Ναι ή Όχι να είναι κενή νοήματος ή μάλλον να έχει νοήματα άσχετα με το ερώτημα. Η όλη διαδικασία ήταν έτσι εντελώς προσχηματική και το αποτέλεσμά της δεν είχε την παραμικρή βαρύτητα ή πολιτική σημασία, οπότε φυσιολογικά αγνοήθηκε στη συνέχεια. Για το γεγονός αυτό δεν εξεπλάγη κανείς, εκτός ίσως από εκείνους που προσδοκούσαν ότι το Όχι θα φέρει τη ρήξη με την ΕΕ ή ακόμα και με τον… καπιταλισμό! Η συγκεκριμένη παρωδία προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία, είχε απλώς σαν σκοπό να επιβεβαιώσει τη λαϊκή στήριξη στο πρόσωπο του κ. Τσίπρα, κάτι που ό ίδιος δεν δίστασε να εκμεταλλευτεί προκηρύσσοντας εκλογές αμέσως μετά από την υπογραφή ενός ακόμα μνημόνιου. Η πολιτική απάτη σε ακραίο βαθμό.

Το τρίτο θέμα έχει να κάνει με τη νομιμοποίηση του αποτελέσματος ενός δημοψηφίσματος, με βάση τα ποσοστά του. Αν μια ξεκάθαρη επιλογή στρατηγικής σημασίας δεν επικρατήσει με αδιαμφισβήτητα μεγάλη πλειοψηφία, θα οδηγήσει μοιραία σε διχαστικά φαινόμενα, τα οποία θα προκαλέσουν μακροχρόνια φθορά στην πολιτική ζωή του τόπου. Μπορεί ακόμα η χώρα να φθάσει να απειλείται και με εθνικό διχασμό, όπως δείχνει το παράδειγμα της Βρετανίας, όπου η Σκωτία ήταν κατά του Brexit με σημαντική πλειοψηφία. Για κάντε επίσης τον κόπο να σκεφτείτε τι θα είχε συμβεί στη χώρα μας, αν στο μεταπολιτευτικό δημοψήφισμα του 1974 για τη μορφή του πολιτεύματος, είχε επικρατήσει η προεδρική δημοκρατία σε βάρος της βασιλευόμενης με ελάχιστη πλειοψηφία, αντί για το αδιαμφισβήτητο 69% που πήρε τελικά. Η πολιτική ζωή του τόπου θα δηλητηριαζόταν για δεκαετίες.

Όλα αυτά με κάνουν προσωπικά να πιστεύω ότι ακόμα και για σοβαρές στρατηγικές αποφάσεις ή για ζητήματα θεσμικού χαρακτήρα, οι πολιτικοί πρέπει να έχουν το θάρρος και την εντιμότητα να παίρνουν τις ευθύνες τους. Σε πολύ σημαντικά και δύσκολα ερωτήματα, θα πρέπει να απαιτείται αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία ή μια Βουλή με ειδικό περιεχόμενο, αντί για την εύκολη αλλά και αναξιόπιστη λύση ενός δημοψηφίσματος, το οποίο είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα περισσότερα προβλήματα όσα θα λύσει.

Ροή Ειδήσεων

6167830

28/03/2024 | 23:01

Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα «Τέμπη» με 159 «Όχι»

28/03/2024 | 22:46

Θοδωρής Αθερίδης: Μου αρέσει πάρα πολύ το Ζάρι της Μαρίνας Σάττι, σίγουρα θα είναι μέσα στην τριάδα

28/03/2024 | 22:42

Νέο τζακ ποτ στο Τζόκερ – Δείτε ποιοι αριθμοί κληρώθηκαν
6167625

28/03/2024 | 22:26

Σωκράτης Φάμελλος: Σχέδιο συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών με ευθύνη Μητσοτάκη, να γίνει Προανακριτική για τον Καραμανλή

28/03/2024 | 22:20

MasterChef-Απών ο Σωτήρης Κοντιζάς: «Δεν είμαστε όλοι καλά, δεν ακολούθησε τις οδηγίες»

28/03/2024 | 22:05

Νίκος Ανδρουλάκης: Εδραιωμένη η πεποίθηση στον λαό πως η κυβέρνηση λειτουργεί ως μηχανή διαφθοράς
screenshot 21

28/03/2024 | 21:57

Πυροβολισμοί στα ΚΤΕΛ Κηφισού- Ένας τραυματίας

28/03/2024 | 21:53

Survivor-Αλέξης Παππάς: Η Χρύσα απείλησε την ομάδα ότι στη μονομαχία θα περπατά

28/03/2024 | 21:47

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Δεν ντρέπεστε να λέτε ότι μέλημά μου ήταν να αλλάξω τους διαλόγους;» – Ουδέποτε υπήρξε εντολή για συγκάλυψη, κοιτώ στα μάτια τους συγγενείς των θυμάτων
 ΚΑΣΣΕΛΑΚΗΣ

28/03/2024 | 21:34

Κασσελάκης σε Μητσοτάκη: Επαναφέρω την πρόταση για αξιοπρεπή αποχώρηση προτού το παρακράτος καταρρεύσει πάνω σας

28/03/2024 | 21:23

ΚΚΕ για παραιτήσεις υπουργών: Αδιαμφισβήτητες οι σχέσεις της κυβέρνησης με μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα

28/03/2024 | 21:12

Δημήτρης Κόκοτας: Σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο μετά το έμφραγμα
zestos kairos

28/03/2024 | 20:57

Καιρός αύριο Παρασευή: Ανοιξιάτικος σε όλη τη χώρα με θερμοκρασίες μέχρι και 26 βαθμούς Κελσίου

28/03/2024 | 20:51

Αλέξης Χαρίτσης: Δεσμευτείτε για σύσταση Προανακριτικής – Ο Φλωρίδης οφείλει να παραιτηθεί

28/03/2024 | 20:40

ΣΥΡΙΖΑ για παραιτήσεις Παπασταύρου και Μπρατάκου: Καλή τύχη στους επόμενους…
lazaros lavasidis kentriki
Λάζαρος Λαβασίδης: Ένα πείραμα εν αναμονή
screenshot 14
Κρείττον του λαλείν το σιγάν
280699874 2173598039475106 5681344062880807178 n
Στέλλα Μπελιά: «Αριστερά με ακροδεξιά επιχειρήματα»
231204123225 01 gaza attack 120323
Σφοδροί βομβαρδισμοί του Ισραήλ, στη νότια Γάζα
Η πρώην καγκελάριος και η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη
salteri
Νέο φορολογικό νομοσχέδιο- Ασκήσεις κοινωνικού αυτοματισμού