OPINION
Τα κοινωνικά κινήματα νοούνται ως απόπειρα υπέρβασης, που ξεπερνούν και μετασχηματίζουν, τις υπάρχουσες κοινωνικές συνθήκες, προσελκύοντας και, στις καλύτερες περιπτώσεις, πραγματοποιώντας, ανεκπλήρωτες ηθικές αξιώσεις, που υπάρχουν ήδη στην κοινωνική πραγματικότητα.
Οι ηθικές αξιώσεις γεννιούνται κυρίως μέσα από εμπειρίες αδικίας που προκύπτουν από αποτυχημένες προσδοκίες βελτίωσης της καθημερινής ζωής και μπορεί να γίνουν ο καταλύτης για την εμφάνιση προοδευτικών κοινωνικών κινημάτων. Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την εμφάνιση ενός τέτοιου κινήματος; Για να απαντήσω στο ερώτημα, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω την αντίδραση των πολιτών στα βιώματα αδικίας, να καταγράψω την πηγή που θεωρούν ως αιτία για αυτά τα βιώματα και τέλος να αιτιολογήσω πως και γιατί είναι ώριμες οι κοινωνικές συνθήκες για την εμφάνιση ενός κοινωνικού κινήματος που θα έχει ως στόχο την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού.
Οι διαχρονικά αποτυχημένες αξιώσεις και τα βιώματα αδικίας που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία γιγαντώθηκαν στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και, οδήγησαν μια μεγάλη μερίδα πολιτών της στο να απαξιώσουν πλήρως την πολιτική αλλά και να απέχουν συνειδητά από αυτή. Ορισμένοι από αυτούς παρότι έχουν μεγάλη κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα αποστρέφονται την πολιτική κυρίως για λόγους αξιακούς. Άλλοι, ακόμη χειρότερα, έχουν αποσυρθεί από κάθε συμμετοχή από το κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό γίγνεσθαι και έχουν επικεντρωθεί σε ένα ατομικό αγώνα επιβίωσης.
Μια άλλη μερίδα πολιτών βίωσε με τραυματικό τρόπο τα πολιτικά πειράματα της δεκαετίας που τελειώνει (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ). Η ζωή τους έγινε έρμαιο πολιτικών υποκειμένων αλλά και εφαρμοζόμενων πολιτικών που κύριο χαρακτηριστικό είχαν τον άναρχο, ακραίο και διχαστικό λόγο, χωρίς λύσεις και την κριτική χωρίς προτάσεις (sic). Ως εκ τούτου βρέθηκαν αντιμέτωποι με αδιέξοδα. Είδαν το πολιτικό παρών ως απειλή για την καθημερινότητα τους. Για να αντιμετωπίσουν την απειλή προσέτρεξαν σε ήδη γνωστές πρακτικές. Ακούμπησαν στην σιγουριά του παρελθόντος. Ξέρουν πως αυτό δεν είναι το καλύτερο, αλλά επίσης ξέρουν πως αυτό είναι το καλύτερο που έχουν αυτή την στιγμή. Κάπως έτσι βιώνουν πολλοί την διακυβέρνηση της Ν.Δ.
Επομένως, στην ελληνική κοινωνία υπάρχουν πολίτες που βιώνουν τα καθημερινά τους προβλήματα έχοντας αποσυρθεί πολιτικά ή βρισκόμενοι σε μια ιδιότυπη πολιτική ανοχή. Κοινή συνισταμένη που συνδέει τις ομάδες αυτών των πολιτών είναι τα αισθήματα απογοήτευσης και αδιεξόδου που γεννάνε οι συνεχόμενες εμπειρίες πολιτικής ασυνέπειας (sic) και κακοδιοίκησης εξαιτίας της κομματικής άλωσης του κράτους. Κοινώς, ο πολιτικός κόσμος έχει απαξιωθεί πλήρως ή μερικώς στα μάτια τους και αποτελεί μέρος του προβλήματος τους και όχι λύση. Μέχρι στιγμής οι εμπειρίες αδικίας και οι ηθικές αξιώσεις αυτών των πολιτών καταγράφονται μεμονωμένα και προσωπικά. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι κατακερματισμένες. Δεν έχει γίνει ακόμη κατορθωτό να αναπτυχθεί μία κοινή γλώσσα ή σημασιολογία, που θα δίνει το ηθικό κίνητρο για μια συλλογική πάλη η οποία θα εμφανιστεί στο δημόσιο πολιτικό λόγο με συντονισμένο τρόπο.
Επομένως, το κοινωνικό αίτημα για αλλαγή του πολιτικού σκηνικού υπάρχει αδιαμόρφωτο μέσα στην κοινωνία, αυτό που λείπει είναι ένα κίνημα που θα του δώσει μορφή και συλλογική φωνή. Άρα αυτό το κοινωνικό κίνημα θα πρέπει να εννοιοδοτήσει και στην συνέχεια να εκφράσει το κεντρικό αιτούμενο αυτών των πολιτών. Αρχικά, για να αναπτύξει το ηθικό κίνητρο για συλλογική πάλη θα πρέπει να ακούσει τις αξιακές ανάγκες τους. Ανάγκες για αλήθεια, συνέπεια, επιχειρήματα και μετριοπάθεια, για πράξεις που συμβαδίζουν με τα λόγια. Δεν θα σταματά στο ποιο είναι το όραμα του για την κοινωνία αλλά θα εξειδικεύει και τον τρόπο που θα το πετύχει. Θα προσπαθεί να διεγείρει όχι το συναίσθημα αλλά την σκέψη τους, αιτιολογώντας κάθε πρόταση του, ώστε να γίνουν ενεργοί και συνειδητοί συμμέτοχοι σε μια κοινωνία που αλλάζει με γοργούς ρυθμούς. Θα διαπαιδαγωγεί και δεν θα χειραγωγεί. Με αυτά τα χαρακτηριστικά θα εισέλθει στην πολιτική αρένα, έχοντας ως πρώτο και κύριο στόχο την αλλαγή του πολιτικού παραδείγματος, την αλλαγή της πολιτικής. Για να το πετύχει αυτό δεν θα πρέπει να κουβαλά τις όποιες εξαρτήσεις και δεσμεύσεις του παλιού πολιτικού κόσμου, θα πρέπει να είναι δημιούργημα της βάσης των πολιτών. Των πολιτών που ζουν, δρουν και δημιουργούν με τις πράξεις τους. Των πολιτών που δεν ζουν από την πολιτική αλλά ζουν για την πολιτική.
Ποια όμως θα είναι τα ιδεολογικά του χαρακτηριστικά; Ας εμβαθύνουμε την συζήτηση και ας περάσουμε από τα αξιακά στα ιδεολογικά αιτούμενα. Για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να δούμε ποιες ηθικές αξιώσεις της ελληνικής κοινωνίας δεν εκπροσωπούνται στο σύνολο τους από τα πολιτικά κόμματα. Το νέο κίνημα θα πρέπει να υποστηρίζει τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα χωρίς αστερίσκους. Να αποδέχεται και να εντάσσει τα νέα κοινωνικά αιτήματα των νέων κοινωνικών ομάδων χωρίς να στοχοποιεί και να αποκλείει. Να δώσει στο άτομο την ελευθερία να δραστηριοποιείται ως συλλογικό ον, σε μια οικονομία που δημιουργεί χωρίς να ασυδοτεί. Να αφουγκράζεται τις ανάγκες της αγοράς και να ρυθμίζει θεσμικά την λειτουργία της σεβόμενο το περιβάλλον και έχοντας ως στόχο την κοινωνική συνοχή. Να υπερασπίζεται την εθνική συνείδηση του πολίτη ως ρίζα που δίνει τους καρπούς της στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον. Να δώσει στους πολίτες ένα σύγχρονο, αποκεντρωμένο και ηλεκτρονικά διασυνδεμένο κράτος δικαίου απαλλαγμένο από τις κομματικές φατρίες που έχουν εν πολλοίς αλώσει τις ζωές τους. Να δώσει στους δημόσιους υπαλλήλους την αξία που τους έχουν αφαιρέσει οι κομματικές φατρίες καθώς εμποδίζουν την αξιοκρατική τους αξιολόγηση.
Τα ιδεολογικά αυτά χαρακτηριστικά ουσιαστικά εκφράζουν ηθικές αξιώσεις που προέρχονται από τον πυρήνα του κοινωνικού φιλελευθερισμού και μπορούν να αποτελέσουν τον συνεκτικό ιδεολογικό ιστό για την δημιουργία ενός κινήματος βάσης. Οι ηθικές αξιώσεις, αξιακές και ιδεολογικές, είναι υπαρκτές στην κοινωνία αυτό που αναζητείται είναι η συλλογική φωνή που θα τις εκφράσει στην πολιτική αρένα.
Σακατζής Δημήτρης
Εκπαιδευτικός, υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ροή Ειδήσεων
07/10/2024 | 00:58
Π.Γερουλάνος: «Αύριο ξεκινάει μια καινούρια ημέρα για το καλό του ΠΑΣΟΚ και της παράταξης»
06/10/2024 | 23:51
Σύμπραξη με το Ισραήλ ζητά από Λιβανέζους και Ιρανούς ο πρόεδρος του Ισραήλ – Τι είπε στη συνέντευξή του στο Al-Arabiya
06/10/2024 | 23:20
Διαμαρτυρία του Ιράν προς την Αυστραλία για «προκατειλημμένη στάση» σχετικά με την επίθεση κατά του Ισραήλ
06/10/2024 | 23:19
Αποτελέσματα εκλογών στο ΠΑΣΟΚ: Πρώτος ο Νίκος Ανδρουλάκης – Θρίλερ με τη β΄ θέση για Γερουλάνο και Δούκα
06/10/2024 | 23:10
Κεχαγιά για ΣΥΡΙΖΑ: Έχει ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο και πρέπει να βάλει την αφύπνιση – Απίστευτη εσωστρέφεια χωρίς σταματημό
06/10/2024 | 23:00
«Επιτακτική ανάγκη για τις ΗΠΑ να στηρίξουν το Ισραήλ στην άμυνά του» δήλωσε σε συνέντευξή της η Χάρις
06/10/2024 | 22:51
Κλειστό το αεροδρόμιο της Βηρυτού έως τις 6 το πρωί – «Η ζωή στην πόλη έχει παγώσει»
06/10/2024 | 21:40
ΠΑΣΟΚ: Φινάλε «θρίλερ» στα αποτελέσματα των εκλογών – Προηγείται ο Ανδρουλάκης – «Μάχη» για Γερουλάνο και Δούκα
06/10/2024 | 19:10
Λουκίλα Καρρέρ: Η αποκάλυψη που έκανε πριν από 15 μέρες – «Δεν θα το μάθει ποτέ ο Μίμης αυτό»
06/10/2024 | 14:34
Ρένια Λουιζίδου: «Είμαστε 30 χρόνια με τον σύζυγό μου, δε μπορείς να κυνηγάς τον άλλο 30 χρόνια να μην τον χάσεις»
06/10/2024 | 17:40
Κωνσταντίνος Βασάλος σε Σίσσυ Χρηστίδου: «Έχεις αλλάξει, δεν μου αρέσει αυτό που κάνεις»
06/10/2024 | 19:40
Λάκης Γαβαλάς: «Η Ματούλα Ζαμάνη έπρεπε να προστατεύσει τον σωματότυπό της από τη φαγάνα των social media»
06/10/2024 | 19:06
Μια ώρα παράταση στην ψηφοφορία για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ – Ψήφισαν 290.000 έως τις 19.00
Σχετικά Άρθρα
