Αθήνα

 

22 oC

αίθριος καιρός

Hottest

Ενημέρωση σε... fast-forward!

kokkalis 280324
Τα λόγια αγάπης του Πέτρου Κόκκαλη για τη Δήμητρα Ματσούκα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με παρουσίες-έκπληξη (Παππάς, Βούτσης, Παπαδημούλης, Ξυδάκης) από ΣΥΡΙΖΑ η εκδήλωση Ραγκούση για το «Μέλλον της Προοδευτικής Παράταξης»

Εκδήλωση για «Το Μέλλον της Προοδευτικής Παράταξης στην Ελλάδα» πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Κυριακής στο Polis Art café με την εισαγωγική ομιλία να δίνει ο πρώην υπουργός, Γιάννης Ραγκούσης.

Στην εκδήλωση υπήρξαν και παρουσίες-εκπληξη απο τον ΣΥΡΙΖΑ όπως οι κ.κ  Παππας, Παπαδημούλης, Βουτσης , Ξυδακης . Από το ΠΑΣΟΚ παρέστη ο  Κρεμαστινος, από το Ποταμι η κ. Παπαδακη, ο κ.  Κυρκος, ο κ Δανελης, ενώ από τη ΔΗΜΑΡ ήταν ο κ. Μαργαρίτης.

Στην εκδήλωση μίλησαν μεταξύ άλλων οι καθηγητές πανεπιστημίου Νίκος Μουζέλης, Νίκος Μαραντζίδης και Γιώργος Σωτηρέλης, ενώ παρεμβάσεις εκαναν οι Δήμαρχοι Ιωννίδης (Κοζάνη), Καλογιάννης (Λάρισα) και Καπλάνης (Αγια Βαρβάρα).

Την εκδήλωση συντονίσε η δημοσιογράφος Αγγελική Σπανού.

Παρακάτω οι παρεμβάσεις των κ. Ραγκούση, Μαραντζίδη και Σωτηρέλη

Διαβάστε την παρέμβαση του Γιάννη Ραγκούση 

1.Ο ΣΚΟΠΟΣ.

Η αποψινή μας, είναι η πρώτη δημόσια συζήτηση που αποφασίσαμε

να διοργανώσουμε όχι για το χθες αλλά για το αύριο.

Για την επόμενη Ελλάδα όχι για την απερχόμενη.

Θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά για το μέλλον, βασισμένοι στη μεγάλη εικόνα.

Να ξεχωρίσουμε το δευτερεύον από το κρίσιμο.

Το σημαντικό από το ασήμαντο.

Θέλουμε να αφαιρέσουμε την πολιτική και δημοσιογραφική ομίχλη πάνω από τη δημόσια συζήτηση που εμποδίζει τους προοδευτικούς πολίτες να δουν καθαρά τα μεγάλα σταυροδρόμια που έχουμε μπροστά μας.

Γι αυτό χρειαζόμαστε τη συμβολή της θεωρίας και της επιστήμης.

Γι αυτό έχουμε ανάγκη να αφουγκραστούμε την κοινωνία.

Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε πιο έγκυρη θεωρητική τεκμηρίωση από αυτήν που μας έδωσαν τέσσερις ακαδημαϊκοί, κορυφαίοι επιστήμονες.

Τρεις πολύ επιτυχημένοι δήμαρχοι επίσης αποτελούν κατά τεκμήριο τα καλύτερα «στηθοσκόπια» που μπορούμε να εμπιστευτούμε για να ακούσουμε τους παλμούς της κοινωνίας.

2.ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ.

Η ατζέντα επόμενη Ελλάδα είναι ρεύμα προοδευτικών ιδεών εντός του Κινήματος Αλλαγής και της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης.

Πρώτη φορά αναλάβαμε, όσοι αναλάβαμε, κυβερνητικές ευθύνες, το 2009.

Δεν φυγομαχήσαμε.

Πήραμε στην πλάτη μας ευθύνες που δεν μας ανήκαν και υλοποιήσαμε τις εθνικά υποχρεωτικές πολιτικές του 1ου και το 2ου μνημονίου, χωρίς υποκριτικά να πετροβολούμε την υλοποίηση των εθνικά υποχρεωτικών πολιτικών του 3ου μνημονίου.

Για λόγους πρωτίστως αυτοσεβασμού και προσωπικής αξιοπιστίας, δεν καταφύγαμε σε μια υστερικού τύπου παλαιοκομματική αντιπολίτευση.

Μάλιστα, δεδομένου του αισθήματος αδικίας που τόσο έντονα νιώσαμε τότε, εμείς αν θέλαμε θα μπορούσαμε να είμαστε οι τελευταίοι που θα κλείσουμε τους λογαριασμούς που άνοιξαν οι πολιτικές συγκρούσεις της διετίας 2009-2011.

Διότι εμείς δεν ήμασταν ούτε αυτοί που τότε βυσσοδομούσαν εναντίον της κυβέρνησής τους, ούτε αυτοί που μέσα στην κυβέρνηση κρύβονταν στα δύσκολα για να μην τσαλακώσουν τα κουστούμια τους ή τα ταγιέρ τους.

3.ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΛΗΘΕΣ.

Είμαστε γενιά που έχει πορευτεί με το δόγμα ότι «εθνικό είναι το αληθές».

Γενιά η οποία από τον Ελευθέριο Βενιζέλο μέχρι και τον Ανδρέα Παπανδρέου μάθαμε επίσης ότι «προοδευτικό είναι το εθνικό». Επομένως το αληθές.

Και αληθές είναι, ότι τον Ιανουάριο διανύουμε 10 κρίσιμους και σπάνιους μήνες που θα κρίνουν τα επόμενα 10 χρόνια, για την κοινωνία και την πατρίδα μας.

Το τέλος των μνημονίων,

οι κανόνες της μεταμνημονιακής περιόδου,

η νέα ελάφρυνση του χρέους,

η διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό πρόβλημα με τη FYROM,

η αναγκαία συνταγματική αναθεώρηση καθώς και η σύγκρουση με τη διαπλοκή, συνιστούν εθνικής, στρατηγικής σημασίας ζητήματα.

Θα έχουμε τέλος του μνημονίου αν ολοκληρωθεί στην ώρα της η 4η αξιολόγηση;

Ναι. Αληθές είναι ότι η χώρα βγαίνει πράγματι από το μνημόνιο το προσεχές καλοκαίρι.

Μάλιστα, (κάνοντας μια παρέκβαση) ειλικρινά κι εντελώς ανθρώπινα σας δηλώνω, ως ένας άνθρωπος που υποχρεώθηκε να συνομολογήσει το 1ο μνημόνιο για να αποφύγει η κοινωνία μας την καταστροφή της ασύντακτης χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ, την ημέρα που θα υπογράφεται το τέλος του μνημονίου εγώ θα είμαι πιο χαρούμενος από τον κ.Τσίπρα.

Αληθές είναι ότι ξεκινά η μεταμνημονιακή περίοδος, που εάν θα περιλαμβάνει κάποια ξεχωριστή εποπτεία, ουσιαστικά αυτή δεν θα είναι επί της χώρας, αλλά λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης θα είναι επί του κομματικού συστήματος στο σύνολό του.

Ωστόσο, επιπλέον και εξαιρετικά σημαντικό, αληθές είναι ότι η χώρα εξέρχεται από το μνημόνιο βασικά ως αξιόχρεος καταναλωτής κι όχι ως σύγχρονος κι ανταγωνιστικός παραγωγός.

Εξέρχεται με ανοιχτό το μέγα διαχρονικό, εθνικό, οικονομικό της πρόβλημα.

4.ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΑΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑ.

Φίλες και φίλοι.

Το 2017, όπως περίπου και όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι εξαγωγές μας ήταν 28,8 δις έναντι 50,2 των εισαγωγών μας.

Το συνολικό αντίστοιχο έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου για τα 9 χρόνια της κρίσης (2009-2017) ήταν 188 δις (εισαγωγές 381, εξαγωγές 193).

Το εμπορικό ισοζύγιο αποτυπώνει τις παραγωγικές δυνατότητες, την ισχύ της πραγματικής οικονομίας.

Αληθές λοιπόν είναι ότι το παραγωγικό μας έλλειμμα, όπως αποτυπώνεται στο εμπορικό μας έλλειμμα, είναι το εθνικό μας έλλειμμα.

Κατά την προσωπική μου γνώμη, το παραγωγικό μας έλλειμμα, είναι η μήτρα όλων των ελλειμμάτων.

Είναι η βασική αιτία των εθνικών μας προβλημάτων.

Είναι η κυρίαρχη αιτία για το υπέρογκο χρέος, για το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Είναι δε, σε μεγάλο βαθμό η αιτία για τις παθογένειες που εκδηλώνονται στο θεσμικό εποικοδόμημα.

Είναι η αιτία για το έλλειμμα αξιοκρατίας.

Είναι η ουσιαστική αιτία για το πελατειακό πολιτικό σύστημα.

Είναι η βασική αιτία ακόμη και για το δημογραφικό μας έλλειμμα.

5.ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ.

Επομένως, στην Ελλάδα προοδευτικό είναι το παραγωγικό.

Ό,τι παράγει και ιδιαίτερα μάλιστα διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα με έδρα την Ελλάδα,

παράγει εξαγωγές, παράγει μόνιμες θέσεις εργασίας,

παράγει νέες ασφαλιστικές εισφορές, παράγει νέα χρηματοδότηση για το ασφαλιστικό σύστημα και τις συντάξεις.

παράγει φορολογικά έσοδα επί των κερδών,

παράγει λοιπόν πλεονάσματα για δημόσιες επενδύσεις, χρηματοδότηση για το κοινωνικό κράτος, για την υγεία για την παιδεία.

Ωστόσο, στην εποχή της 4ης τεχνολογικής επανάστασης, ισχυρός παραγωγός είναι αυτός που παράγει όχι μόνο τελικά προϊόντα αλλά παράγει μέσα παραγωγής.

Τα μέσα παραγωγής, από τους σπόρους στον πρωτογενή τομέα, μέχρι το νέο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης, δεν είναι απλώς δύναμη, είναι εξουσία.

Στη ψηφιακή εποχή είναι πηγή παγκόσμιας δύναμης.

6.ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ.

Βεβαίως σε αυτό το σημείο, αβίαστα ξεπηδά το ερώτημα, τι φταίει και δεν αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα οι παραγωγικές δυνάμεις;

Ποιος εμποδίζει σήμερα την ανάπτυξη των εγχώριων παραγωγικών δυνάμεων;

Υπάρχει αντίπαλος στην προσπάθεια των παραγωγικών δυνάμεων να αναπτυχθούν;

Η απάντηση μου είναι πως: Ναι υπάρχει.

Στην πρώιμη φάση ήταν οι αντικειμενικές συνθήκες.

Ήταν η καθυστερημένη είσοδος του νεοελληνικού κράτους στη βιομηχανική εποχή, στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.

Αναλόγως πότε χρονικά ορίζεται διεθνώς η έναρξη του καπιταλισμού, η Ελλάδα υπολογίζεται ότι καθυστέρησε 150 με 200 χρόνια να εισέλθει στον καπιταλισμό.

Παρά την κρατούσα άποψη, η διαχρονική οικονομική και κατ´επέκταση θεσμική υστέρηση της χώρας, κατά τη γνώμη μου, περισσότερο σχετίζεται με την καθυστερημένη ενσωμάτωση του καπιταλισμού και λιγότερο με την αποχή μας από την περίοδο της αναγέννησης που δεν ζήσαμε.

Μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, επιβεβαιώθηκε πως αντίπαλος για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων ήταν η εξάρτηση όπως σωστά είχαν αναλύσει οι θεωρητικοί της αντίθεσης μητρόπολης περιφέρειας.

Σήμερα όμως που έχει ανατείλει η νέα τεχνολογική εποχή, βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι η δυνατότητα ελεύθερης -αλλά όχι απρουπόθετης- εισόδου σε αυτήν, ο αντίπαλος των παραγωγικών δυνάμεων είναι υποκειμενικός, είναι ενδογενής.

Είναι η μεταπρατική οικονομική ολιγαρχία και η εξαγορασμένη από αυτήν, πολιτική ελίτ.

Το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο της παρασιτικής Ελλάδας.

Είναι η διαπλοκή ο βασικός αντίπαλος των Ελλήνων που παράγουν καθώς και των αβοήθητων Ελλήνων.

Ακριβώς αυτή η διαπλοκή που ήρθε στην επιφάνεια και με το σκάνδαλο Νοβαρτις.

Ξέρετε, εκτός από τη δικαστική πλευρά του σκανδάλου που εμείς μέχρι τέλους θα την προσεγγίζουμε με βάση την αρχή του κράτους δικαίου που ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους Έλληνες πολίτες, «καμία συγκάλυψη και προστασία ένοχου, καμία πολιτική δολοφονία αθώου», υπάρχει και η πραγματολογική, η ουσιαστική πλευρά του.

Η Νοβάρτις είναι μια εταιρία που δεν έχει καν παραγωγικές μονάδες εδώ.

Είναι δηλαδή ένας μεταπράτης που αντιμετώπισε την Ελλάδα ως ειδικό καταναλωτή και η οποία αδίστακτα πρωταγωνίστησε στην πορεία του τομέα του φαρμάκου προς τη χρεοκοπία.

Η αποκάλυψη του σκανδάλου Νοβάρτις πράγματι σχηματοποίησε de facto δύο στρατόπεδα αναμέτρησης.

Όμως δεν είναι η ψευδής αναμέτρηση δημοκρατίας έναντι δήθεν σκευωρίας.

Είναι η αναμέτρηση της παραγωγικής Ελλάδας με την παρασιτική Ελλάδα.

Αυτή είναι η ιστορική αναμέτρηση που έχουμε ενώπιόν μας.

Αυτό είναι το δίλημμα:

Με την παραγωγική και προοδευτική Ελλάδα ή με τη μεταπρατική και συντηρητική Ελλάδα;

Γιατί συντηρητική;

Διότι όπως αποδείχτηκε και από το σκάνδαλο Νοβάρτις αλλά και από την απροκάλυπτη ταύτισή της με συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, η ΝΔ εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό πολιτικό εκπρόσωπο της μεταπρατικής ολιγαρχίας, της διαπλοκής που εξαγοράζει πολιτικούς.

Προοδευτικό λοιπόν δεν είναι το μεταπρατικό, δεν είναι το διαπλεκόμενο.

7.Η ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΗ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ.

Φίλες και φίλοι,

αναζητώντας το μέλλον της προοδευτικής παράταξης τώρα που στην μεταμνημονιακή εποχή επανέρχεται ως κυρίαρχη αντίθεση, η αντίθεση πρόοδος-συντήρηση,

θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο να μας επιτραπεί να εξειδικεύσουμε τον ορισμό του αείμνηστου Νίκου Σβορώνου για το συντελεσμένο έθνος, στο θρυλικό πλέον έργο του «το ελληνικό έθνος, γένεση και διαμόρφωση του νέου ελληνισμού», εκδόσεων Πόλις.

Κατ αναλογία της έννοιας συντελεσμένο έθνος, θα είναι πραγματικά λυτρωτικό να εισάγουμε στην πολιτική μας ανάλυση την έννοια της συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης.

Της ιστορικά και κοινωνικά συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης.

Συντελεσμένη υπό την έννοια ότι η δημιουργία της που έχει ήδη συντελεστεί.

Υπάκουσε και υπακούει σε ιστορικές διεργασίες που βρέθηκαν και βρίσκονται σε στενή εξάρτηση με τους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες που κινούν την πορεία του έθνους.

Συντελεσμένη από την εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη και του Ελευθέριου Βενιζέλου, από την εποχή των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων της αριστεράς εναντίον του παρακράτους της δεξιάς.

Συντελεσμένη προοδευτική παράταξη με δική της πολιτική φυσιογνωμία και αρχές.

Με δική της συνείδηση. Συνείδηση παράταξης.

Με σταθερά εκφρασμένη βούληση πολιτικής αυτονομίας έναντι της επίσης συντελεσμένης συντηρητικής παράταξης.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αναφορά στην αυτονομία του Κινήματος Αλλαγής, αν δεν είναι υποκρισία τότε δεν μπορεί να γίνεται ως εάν η αυτονομία να είναι μία ανιστόρητη, μία απολίτικη έννοια.

Η αυτονομία της συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης ως έννοια και περιεχόμενο κουβαλά μεγάλο ιστορικό κι ιδεολογικό φορτίο.

Είναι αυτονομία έναντι της συντηρητικής, ιδίως της διαπλεκόμενης συντηρητικής παράταξης.

Ένας πολιτικός φορέας αυτοπροσδιοριζόμενος θα ανήκει είτε στην προοδευτική είτε στη συντηρητική παράταξη.

Είτε του αρέσει είτε όχι.

Δεν υπάρχει περιθώριο ούτε υπεκφυγής, ούτε ασάφειας.

Με άλλα λόγια, το ερώτημα δεν είναι αν υπάρχει προοδευτική παράταξη και μάλιστα μεγάλη.

Το ερώτημα είναι εάν εσύ εντάσσεις τον εαυτό σου σε αυτήν.

Η επαναλαμβανόμενη δήλωση «το αν θα σχηματίσω κυβέρνηση με τη ΝΔ θα σας το πω μετά τις εκλογές», εκλαμβάνεται -και σωστά κατά τη γνώμη μου- ως έμμεση αλλά σαφής προαναγγελία ότι ο χώρος θα ξαναγίνει συνεργάτης της ΝΔ, ακόμη και στη μεταμνημονιακή περίοδο.

Πώς λοιπόν μπορείς να περιμένεις να δεχτούν να τους εκπροσωπήσεις οι προοδευτικοί πολίτες όταν σε βλέπουν διαρκώς να ταυτίζεσαι με τη συντηρητική παράταξη και μάλιστα ως συμπλήρωμά της;

Έτσι κυρίως εξηγείται ο θνησιγενής χαρακτήρας που είχαν όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν ως υποκατάστατα μετά την κατάρρευση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 2012.

Αυτό εξηγεί και την αρνητική διαδρομή του Κινήματος Αλλαγής τις πρώτες 100 μέρες. Ξεκίνησε με 12% και μέσα σε τέσσερις μήνες βρίσκεται πάλι σε μονοψήφια ποσοστά αντί να έχει φτάσει στο 14-15%.

8.ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ.

Με βάση λοιπόν τη δίκη μας αλλά και τη διεθνή εμπειρία καθώς και τα ιστορικά διδάγματα, είναι αναντίλεκτο και απολύτως αποδεδειγμένο ότι ως Κίνημα Αλλαγής,

ή θα επιστρέψουμε στη συντελεσμένη προοδευτική παράταξη και θα αναγεννηθούμε ή θα σβήσουμε.

Στις μεταμνημονιακές συνθήκες, όταν θα έχει αντικειμενικά αρθεί η κατάσταση έκτακτης εθνικής ανάγκης,

οποιαδήποτε νέα κυβερνητική συνεργασία με τη ΝΔ θα είναι προδοσία της προοδευτικής παράταξης. Θα είναι απόδειξη εξάρτησης από τη μεταπρατική ολιγαρχία.

Ή με την παραγωγική και προοδευτική Ελλάδα ή με τη μεταπρατική και συντηρητική Ελλάδα;

Ίσες αποστάσεις δεν μπορούν να υπάρχουν.

Φίλες καί φίλοι,

Την τελευταία δεκαετία, η μεγαλύτερη εκλογικά εκδοχή της κοινωνικά συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης καταγράφηκε στις εκλογές του 2009.

Ήταν οι τελευταίες εκλογές πριν το μνημόνιο και το πολιτικό περιβάλλον στο εσωτερικό της συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ιδιαίτερα φιλικό.

Αρκεί να σας θυμίσω ότι το 2008 στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, είχαμε διατυπώσει στον κ.Τσίπρα, ενώπιόν του -γιατί τότε που το ΠΑΣΟΚ ήταν στο 43% φυσιολογικό ήταν στο συνέδριό του, να προσέρχεται ο πρόεδρος της αριστεράς κι όχι ο πρόεδρος της δεξιάς- είχαμε διατυπώσει την ευθεία πρόταση για συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ.

Με όρους κοινωνικά συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης λοιπόν, ο πήχυς και ταυτόχρονα ο κριτής των απόψεών μας είναι το σύνολο των 3 και πλέον εκατομμυρίων Ελληνίδων κι Ελλήνων. Δεν είναι μόνον οι 212.000 του Νοεμβρίου.

9.ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ.

Γι αυτό έχω ακλόνητη προσωπική πίστη ότι το Κίνημα Αλλαγής αν θέλει να επανασυνδεθεί με τις κοινωνικές δυνάμεις της συντελεσμένης προοδευτικής παράταξης, αν πραγματικά επιθυμεί να βγει από τη μιζέρια της μικρής συμπληρωματικής δύναμης, πρέπει άμεσα να λάβει τέσσερις κορυφαίες αποφάσεις:

Πρώτον, ότι ανήκει στη συντελεσμένη προοδευτική παράταξη.

Δεύτερον, ότι είναι αυτόνομο μεν, εντός της προοδευτικής παράταξης δε.

Τρίτον, ότι στρατηγικός του αντίπαλος είναι η ΝΔ.

Τέταρτον, ότι αποκλείει στη μεταμνημονιακή περίοδο, κάθε ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης με τη ΝΔ.

Στο ερώτημα, το εξαιρετικά εύλογο ερώτημα, γιατί αυτό δεν γίνεται μέχρι σήμερα, η απάντηση μου είναι η εξής:

Οι δυνάμεις της παρασιτικής διαπλοκής προσπαθούν να κρατήσουν αιχμάλωτο το χώρο μας, αδιαφορώντας που έτσι τον καταδικάζουν να παραμένει, μικρός, μονοψήφιος και καχεκτικός.

Η μέθοδός τους συγκεκριμένη.

Ασκούν καθημερινώς ένα ψυχολογικό μπούλινγκ μέσα από ένα καλά συντονισμένο κέντρο διαπλοκής, που επιτίθεται μέσω ενός μικρού στρατού από μισθοφόρους της διαμεσολαβητικής δημοσιογραφίας, καθώς και της καθοδηγημένης αρθρογραφίας.

Λειτουργούν σαν δεσμοφύλακας προκειμένου το Κίνημα Αλλαγής να αποτελέσει πάλι το δεκανίκι της ΝΔ.

Αχίλλειος πτέρνα τους; Οι αντινομίες τους, όπως τις αποκαλύπτει η αλήθεια της ζωής.

Για παράδειγμα:

αν όπως ισχυρίζονται το πρόβλημα είναι η στάση του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο του 2010-2011, τότε αναρωτιέμαι πως συμπορευόμαστε πλέον στον ίδιο κομματικό φορέα με τη σημερινή ΔΗΜΑΡ -που για να μην παρεξηγηθώ, λέω πως καλώς συμπορευόμαστε- της οποίας όλα τα στελέχη τότε ήταν και στελέχη της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ; Προσωπικά, την περίοδο εκείνη ανέλαβα την πολιτική ευθύνη να εισηγηθώ 7 νομοσχέδια στη Βουλή. Σε όλα, μα όλα, τα νομοσχέδια απέναντί μου είχα την αρνητική διάθεση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, σημερινών στελεχών της ΔΗΜΑΡ, επομένως και του Κινήματος Αλλαγής.

Και σε κάθε περίπτωση, φτάσαμε να ξαναβρεθούμε στον ίδιο χώρο με τους πρωταγωνιστές του εσωκομματικού σχεδίου αποδόμησης της κυβέρνησής μας εκείνη της τόσο κρίσιμη εποχή για την πατρίδα, η ΔΗΜΑΡ και ο ΣΥΡΙΖΑ μας πείραξε;

Αν πάλι το πρόβλημα είναι η στάση του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά, τότε λυπάμαι αλλά αυτό είναι προσωπικό πρόβλημα και μόνο πρόβλημα των υπουργών και των αναπληρωτών υπουργών του κ.Σαμαρά.

Δεν είναι πρόβλημα για την παράταξη.

10.ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ.

Φίλες και φίλοι,

θέλω να διατυπώσω πολύ καθαρά την ακόλουθη θέση:

αν κάποιος μας θέτει τα διλήμματα και μας επιτρέπει να συζητούμε σήμερα, αυτός είναι ο Πρωθυπουργός και ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ του τελευταίου έτους. Είναι οι πράξεις τους, όχι τα λόγια τους.

Συγκεκριμένα:

δεν είναι μόνο η διαπραγμάτευση με τη FYROM που είναι απόλυτα βασισμένη στην εθνική γραμμή. Μια διαπραγμάτευση πού επιχειρεί όχι να δώσει αλλά να πάρει πίσω όσες εθνικές απώλειες προκάλεσε η διαχείριση του θέματος από την κυβέρνηση Μητσοτάκη Σαμαρά το 1992.

Δεν είναι μόνον η προοπτική για μια τόσο αναγκαία προοδευτική μεταρρύθμιση του Συντάγματος που πρέπει να την αντιληφθούμε ως την πρώτη αναθεώρηση μετά την πτώχευση του 2009 κι όχι ως την 4η μετά το 1975.

Δεν είναι μόνον η σύγκρουση με τη μεταπρατική διαπλοκή που δολοπλοκεί. (Κάποιοι μέσα στο ΠΑΣΟΚ δεν θα έπρεπε τόσο εύκολα να είχαν ξεχάσει ότι αυτό ακριβώς λέγαμε πως είναι μείζον θέμα για τη χώρα, από το 2007 κατά τη διάρκεια των εσωκομματικών εκλογών του Νοεμβρίου).

Δεν είναι μόνον ούτε καν η ανάληψη του πολιτικού κόστους για την χωρίς καθυστερήσεις υλοποίηση του 3ου μνημονίου που οδηγεί τη χώρα και την οικονομία στο ξέφωτο.

Είναι πάνω από όλα η πρόθεση ανάληψης μιας άλλης, μεγαλύτερης από τις παραπάνω, ιστορικής ευθύνης.

Της ιστορικής ευθύνης να συνυπογράψει η ελληνική αριστερά μαζί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς το πλαίσιο των υγιών και σταθερών κανόνων που θα διέπουν την πορεία της χώρας στη μεταμνημονιακή εποχή.

Κανόνες που αναμφίβολα θα είναι θεμελιωμένοι σε πλεονασματικά δημόσια οικονομικά.

Υγιή και πλεονασματικά δημόσια οικονομικά

που μαζί με πολιτικές για την ανάπτυξη και την προστασία των δυνάμεων της εργασίας και της παραγωγής,

καθώς και μαζί με θαρραλέες μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό σύστημα,

μπορούν πραγματικά να χτίσουν μια νέα προοδευτική μεταπολίτευση.

Υγιή και πλεονασματικά δημόσια οικονομικά που εκ των πραγμάτων θα αποτελέσουν τη θερμοκοιτίδα για να ευδοκιμήσει ένα νέο κομματικό σύστημα που δεν θα μπορεί να ρέπει ούτε προς τον λαϊκισμό, ούτε προς τον κρατισμό.

Εάν αυτό το μελλοντικό πλαίσιο κανόνων έχει από ελληνικής πλευράς αριστερή υπογραφή τότε για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα θα έχει συντελεστεί μία σπουδαία εξέλιξη.

Εξέλιξη που θα μπορεί να δει η καθεμία και ο καθένας αρκεί η συνείδησή του ή η πένα του να μην είναι εξαγορασμένη από τα επιχειρηματικά συμφέροντα που μανιακά προωθούν την πρωθυπουργία Μητσοτάκη για να λύσουν τα οικονομικά και ποινικά τους προβλήματα.

11.ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΝΑΙ.

Φίλες και φίλοι,

τελειώνοντας θέλω να είμαι πολύ καθαρός, όπως πάντοτε προσπαθώ.

Αν ο Πρωθυπουργός και ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ δεν τα παρατήσουν τελευταία στιγμή.

Αν αντέξουν και δεν δραπετεύσουν από τις εθνικές και ιστορικές τους ευθύνες και αυτοί, και αν παράλληλα αναλάβουν επίσημες πρωτοβουλίες για διάλογο και σύγκλιση με άλλες προοδευτικές δυνάμεις μέσα στις οποίες αυτονόητο είναι πως δεν συγκαταλέγονται οι ΑΝΕΛ ή η ΝΔ, τότε ναι, η προσωπική μου άποψη είναι πως πρέπει να ανταποκριθούμε θετικά.

Πρέπει να πούμε ναι στο διάλογο.

Πρέπει να πούμε ναι και στη συνδιαμόρφωση κοινών πρωτοβουλιών ως ένα πρώτο βήμα.

Στο χώρο της αυτοδιοίκησης η δυναμική συνεργασίας που αναπτύσσεται, είναι ήδη αξιοσημείωτη και δημιουργεί νέα πολιτικά δεδομένα.

Θα είναι πολύ σημαντικό για τις τοπικές κοινωνίες, τη αυτοδιοίκηση αλλά και για το Κίνημα Αλλαγής να υποστηριχθούν από τον ΣΥΡΙΖΑ περιφερειάρχες ή δήμαρχοι του χώρου μας και αντίστροφα.

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο κάθε φορέας θα αρνηθεί τις απόψεις του για το παρελθόν ή ότι δεν θα έχουμε διαφωνίες στο μέλλον.

Διαφωνίες όμως, που είναι άλλο πράγμα να χρησιμοποιούνται για να στήνονται πολιτικά οδοφράγματα μέσα στην προοδευτική παράταξη κι άλλο να αποτελούν ευκαιρία για να αποδειχθεί ειλικρινής διάθεση για την υπέρβασή τους.

Τέτοια άσκηση για να διακριβωθεί ειλικρινής διάθεση συνεννόησης σίγουρα θα αποτελέσει το σχέδιο νόμου για τον Κλεισθένη. Και για να διατυπωθούν εποικοδομητικά οι διαφωνίες και για να επιβεβαιωθούν συναινετικές κυβερνητικές προθέσεις για υπέρβαση των αντιθέσεων.

Σε κάθε περίπτωση, για εμάς το ναι στο διάλογο και στη συνεννόηση, είναι ένα ναι που κυρίως το οφείλουμε στη συντελεσμένη προοδευτική παράταξη.

Στους προοδευτικούς πολίτες, ψηφοφόρους μας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ είναι τμήμα των ψηφοφόρων του 2009 που μας έδωσαν την κυβέρνηση για τελευταία φορά.

Στις πλάτες και αυτού του 20% του εκλογικού σώματος χτίσαμε τις πολιτικές μας καριέρες και πορείες όλα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Από τον Ανδρέα Παπανδρέου και το Γιώργο Γενημματά μέχρι το πιο νεαρό ηλικιακά μέλος του ΠΑΣΟΚ.

12.ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΟΧΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΡΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ.

Φίλες και φίλοι,

όλοι μας θα κριθούμε τους επόμενους μήνες από τις αποφάσεις για τα μεγάλα και σημαντικά θέματα της πατρίδας που είναι μπροστά μας.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ, και το Κίνημα Αλλαγής, αλλά και ο καθένας και η καθεμία ξεχωριστά.

Μπροστά μας βρίσκονται ιστορικές αποφάσεις οι οποίες εκ των πραγμάτων θα θεμελιώσουν την πολιτική αρχιτεκτονική της επόμενης δεκαετίας θα ορίσουν εκ νέου το περιεχόμενο της αντίθεσης προοδευτικό-συντηρητικό.

Αυτά τα μεγάλα θέματα για το μέλλον, είναι που πρέπει να καθορίσουν τις νέες πολιτικές συμμαχίες μας κι όχι οι επιταγές της μεταπρατικής ολιγαρχίας και διαπλοκής.

Σας ευχαριστώ.

Διαβάστε την παρέμβαση του κ. Σωτηρέλη εδώ

Αξιότιμοι προσκεκλημένοι της σημερινής εκδήλωσης

Αγαπητοί φίλοι

Ευχαριστώ θερμά τους οργανωτές διότι μου δίνουν την ευκαιρία να εκθέσω την άποψή μου για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, που με απασχόλησε επανειλημμένα, τόσο με αρθρογραφία όσο και με το βιβλίο μου Ποια Αριστερά, ως προς το πρώτο, δηλαδή το ευρωπαϊκό,  σκέλος του.

Ωστόσο σήμερα το ερώτημα τίθεται συνδυαστικά και απαιτεί μια πολύ προσεκτική προσέγγιση, διότι δυστυχώς στην χώρα μας αφ’ενός μεν συνηθίζονται τα ψευδεπίγραφα  αφ’ετέρου δε υπάρχουν ιδιαίτερες συνθήκες που διαφοροποιούν και ταυτόχρονα θολώνουν τον σχετικό προβληματισμό.

1. Ξεκινώ από την Ευρώπη.

Α. Τι είναι ο προοδευτικός χώρος; Για να κατασταλάξουμε σε μια πειστική απάντηση, πρέπει κατά την άποψή μου να αντιδιαστείλουμε τον όρο «πρόοδος» από τον όρο «εκσυγχρονισμός», με τον οποίο συχνά, άλλοτε αφελώς και άλλοτε επιτηδείως, επιχειρείται μια ανεπίτρεπτη ταύτιση.

Ο όρος «Εκσυγχρονισμός» είναι ένας ουδέτερος ιδεολογικοπολιτικά όρος που σημαίνει απλώς την  άκριτη προσαρμογή, μέσω ουδέτερων «μεταρρυθμίσεων, στα «σύγχρονα δεδομένα», τα οποία αντιμετωπίζονται περίπου σαν φυσικά φαινόμενα. Αντίθετα, ο όρος «πρόοδος» διαχρονικά προϋποθέτει ιδεολογικές και πολιτικές διεργασίες κριτικής διήθησης αυτών των δεδομένων, ώστε αφ’ενός μεν να αποφευχθεί η εθελοτυφλία, απέναντι στην σύγχρονη πραγματικότητα, αφ’ετέρου όμως να αξιοποιηθούν όλες οι αντικειμενικές και υποκειμενικές δυνατότητες, προκειμένου να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα και μάλιστα  προς όφελος των ανθρώπων και όχι των αγορών και με ειδικότερη μέριμνα προς αυτούς που οδηγούνται ραγδαία, λόγω των νέων συνθηκών, στην περιθωριοποίηση και στον κοινωνικό αποκλεισμό.

Ποιος εξέφρασε διαχρονικά την πρόοδο στον χώρο της Ευρώπης; Αναμφίβολα, κατά την άποψή μου, η Αριστερά, ιδίως από την στιγμή που συνέδεσε άρρηκτα τον σοσιαλισμό με την δημοκρατία, απορρίπτοντας την λογική της επανάστασης και της «δικτατορίας του προλεταριάτου». Πράγματι, σε αυτήν την Αριστερά, παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα, οφείλονται κατά βάση οι σημαντικότερες κατακτήσεις ης σύγχρονης δημοκρατίας. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο κοινωνικό κράτος αλλά και στην ισοπολιτεία καθώς και στις πλέον προωθημένες εκδοχές του πολιτικού φιλελευθερισμού, που φέρουν έντονη και ανεξίτηλη τη σφραγίδα της. Γι αυτό και είναι εντελώς λάθος, κατά την άποψή μου, να χρησιμοποιούμε σήμερα τον όρο «αστική δημοκρατία», σε αντιδιαστολή, μάλιστα, προς μια ουδέποτε υπάρξασα «προλεταριακή» δημοκρατία.

Β. Κι αυτή η παρατήρηση με φέρνει στο δεύτερο μείζον ζήτημα.

Χρειάζεται  σήμερα η Αριστερά, ως έκφραση της προόδου, ή εκπλήρωσε τον ρόλο της και πρέπει να στραφούμε σε άλλες κατευθύνσεις; Η απάντηση μου είναι κατηγορηματική:

Ακόμα και αν δεν υπήρχε  σήμερα η Αριστερά, θα έπρεπε να την εφεύρουμε.

Ο πρώτος λόγος είναι γενικός και διαχρονικός: Η Αριστερά είναι η πλέον αυθεντική έκφραση του διαφωτισμού, καθώς  είναι η μόνη πολιτική δύναμη που επιδιώκει τον ολόπλευρο αυτοκαθορισμό του ανθρώπου, δηλαδή την απαλλαγή από όλα τα δεσμά του.

Ο δεύτερος λόγος είναι ειδικός και πολύ συγκεκριμένος:

Η σύγχρονη δημοκρατία, που βρήκε το αποκορύφωμά της στο μεταπολεμικό εθνικό κράτος, αντιμετωπίζει σήμερα τεράστιους κινδύνους, των οποίων το εύρος και η ένταση δεν έχουν δυστυχώς κατανοηθεί πλήρως.

Το κρισιμότερο σημείο είναι ότι στην γκρίζα ζώνη της παγκοσμιοποίησης έχουν διαμορφωθεί τεράστιες και εξαιρετικά επίφοβες ιδιωτικές εξουσίες, που αποτελούν το alter ego  των ολιγοπωλίων που κυριαρχούν στη διεθνή σκηνή.  Αυτές οι εξουσίες έχουν νοσφισθεί μέσα που ανήκαν παραδοσιακά μόνο στα κράτη. Ιδιωτικοί κατασταλτικοί και ιδεολογικοί μηχανισμοί και ιδιωτικά μέσα παρακολούθησης, με τεράστια ισχύ και εμβέλεια, σε συνδυασμό με τον έλεγχο των διεθνών οικονομικών θεσμών, συνθέτουν έναν γιγαντιαίο ιδιωτικό σύγχρονο Λεβιάθαν, ο οποίος απειλεί κάθε μορφή οικονομικού και πολιτικού πλουραλισμού σε εθνικό επίπεδο και θέτει σε διαρκή διακινδύνευση ακόμη και αυτά που θεωρούνταν έως χθες αυτονόητα…

Απέναντι σε αυτές τις δυνάμεις, η μόνη αξιόπιστη δύναμη αντίστασης και ελπίδας είναι, ή έστω μπορεί να  είναι, η Αριστερά. Μια Αριστερά, βέβαια, η οποία πρέπει να ανασυγκροτηθεί εκ βάθρων, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να αποτελέσει το πραγματικό –αλλά και το μόνο αποτελεσματικό, εν δυνάμει– αντίβαρο, απέναντι στην επαπειλούμενη ολιγαρχία των αγορών.

Διότι, βεβαίως, αντίσταση υποτίθεται ότι κάνουν και οι δυνάμεις του ακροδεξιού  λαϊκισμού, που επιχειρούν να αναδειχθούν, και δυστυχώς συχνά το καταφέρνουν σε αντίπαλο δέος. Ωστόσο, οι θέσεις και η δράση τους κάθε άλλο παρά φόβητρο αποτελούν απέναντι στον αχαλίνωτο καπιταλισμό και τον φονταμενταλισμό των αγορών. Ο στρουθοκαμηλισμός, ο πείσμων πολιτικός και θρησκευτικός απομονωτισμός και η φυγή προς τα πίσω, προς τις πλέον συντηρητικές και αρτηριοσκληρωτικές εκδοχές του εθνικού κράτους, αποτελούν μακροπρόθεσμα την πιο βέβαιη συνταγή αποτυχίας. Οι διαβρωτικοί άνεμοι και οι αρνητικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης δεν αντιμετωπίζονται με ξόρκια και δαιμονοποιήσεις αλλά με συστηματική πολιτική προσπάθεια να επιτευχθεί η αναδιάταξη των μορφών κοινωνικού και δημοκρατικού ελέγχου τους, σε υπερεθνικό πλέον επίπεδο.

Την αναδιάταξη αυτή, όμως, μόνο η Αριστερά μπορεί να την επιτύχει, διότι η Δεξιά –και εννοώ την μετριοπαθή Δεξιά, την κεντροδεξιά αν θέλετε– δυστυχώς έχει αποδειχθεί, στο σύνολό της υποτακτική, για να μην πω ψοφοδεής, απέναντι στα εν γένει ιδιωτικά συμφέροντα.

Γ. Και φθάνουμε στο τελευταίο κρίσιμο ερώτημα: Μπορεί η σημερινή Αριστερά στην Ευρώπη να επιτελέσει  έναν τέτοιο ρόλο;

Η θέση μου είναι ευθέως αρνητική. Μόνο μια νέα πλουραλιστική και ρηξικέλευθη Αριστερά, που θα  οργανωθεί σταδιακά  σαν ενιαία πολιτική δύναμη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των καιρών.

Αναμφίβολα, όμως, μια τέτοια Αριστερά δεν θα προκύψει από παρθενογένεση. Πρέπει, αντίθετα, να αποτελέσει διαλεκτική σύνθεση, σε μια νέα ποιότητα, των τριών κατ’αρχήν ιστορικών πολιτικών ρευμάτων, που είναι συμβατά με την αντίληψη μιας ανοιχτής, δημοκρατικής και αλληλέγγυας κοινωνίας:

Πρώτον και σπουδαιότερον, η σοσιαλδημοκρατία, η οποία στις καλύτερες στιγμές της πραγμάτωσε την πλέον προωθημένη εκδοχή της  κοινωνικής δημοκρατίας, δηλαδή το κοινωνικό κράτος, που δεν ήλθε καταλύσαι αλλά πληρώσαι την πολιτική δημοκρατία, για να θυμηθώ τον αείμνηστο Δάσκαλό μου Αριστόβουλο Μάνεση.

Δεύτερον ο ευρωκομμουνισμός, ο οποίος, κόβοντας αποφασιστικά τον ομφάλιο λώρο με τον σταλινισμό, συνέβαλε καθοριστικά στην απελευθέρωση πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων από τον δογματισμό και χρωμάτισε, με σημαντικές ιδεολογικές επεξεργασίες και πολιτικές πρωτοβουλίες, τόσο την θεωρία όσο και την πράξη της Αριστεράς.

Τρίτον,  η πολιτική οικολογία, η οποία  εμπλούτισε σημαντικά τόσο την πολιτική ατζέντα όσο και την  κινηματική δράση της Αριστεράς.

Ωστόσο, και τα τρία αυτά ρεύματα βιώνουν σήμερα, το καθένα χωριστά, μια βαθιά και σχεδόν υπαρξιακή κρίση. Τόσο η σοσιαλδημοκρατία όσο και οι υπόλοιπες, στον βαθμό που τους αναλογεί, δεν «ήκουσαν την βουή των επερχόμενων γεγονότων» για να παραφράσουμε τον ποιητή, με αποτέλεσμα να βρεθεί ανέτοιμες να επιβάλουν την πρωτοκαθεδρία του πολιτικού στις νέες εξελίξεις, να μείνουν περιχαρακωμένες σε έναν ιδιότυπο πολιτικό επαρχιωτισμό, να υποστούν πολλαπλές ιδεολογικές μεταλλάξεις, προσπαθώντας να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα, και σε πολλές περιπτώσεις να υποταχθούν στην κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας και να μετατραπούν σε «καθεστωτική» δύναμη.

Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι μια εκλογική συμμαχία που θα αθροίσει απλώς προβληματικούς επί μέρους χώρους, αλλά μια νέα πολιτική σύνθεση της Αριστεράς, με δύο στόχους:

Πρώτον να επικαιροποιήσει τις καλύτερες στιγμές των παραπάνω χώρων (της σοσιαλδημοκρατίας του Μπερνστάιν, του Κάουτσκυ, του Πάλμε και του Μπράντ, του ευρωκομμουνισμού του Γκράμσι και του Μπερλιγκουέρ, και της οικολογίας των κινημάτων).

Δεύτερον, να αρθρώσει, εκκινώντας από τις στιγμές αυτές, έναν σύγχρονο λόγο αντίστασης και ελπίδας, που θα αποβλέπει αφενός μεν στην υπεράσπιση των κοινωνικών και δημοκρατικών κατακτήσεων και αφετέρου, έστω και εν δυνάμει, για να μην έχουμε αυταπάτες, στον ριζικό μετασχηματισμό της σημερινής καταθλιπτικής πραγματικότητας.

Στο σημείο αυτό, όμως, απαιτούνται και κάποιες επιπλέον διευκρινίσεις:

Κατ’αρχάς, η ζητούμενη εναγωνίως Αριστερά δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με τις δυνάμεις του προλεταριακού παλαιοημερολογητισμού, πολλώ δε μάλλον του σταλινικού ολοκληρωτισμού, υπό την όποια εκδοχή τους.

Επιπλέον, όμως, στην Αριστερά αυτήν δεν μπορούν να συνυπολογίζονται οι δυνάμεις του πολιτικού ερμαφροδιτισμού, όπως αυτός εξειδικεύεται από ένα χύμα και επαμφοτερίζον «κέντρο», το οποίο κατά κανόνα δομείται γύρω από ιδιοτελείς προσωπικές επιδιώξεις. Για να παραφράσω το Ευαγγέλιο, πρέπει να είναι κανείς είτε ζεστός είτε ψυχρός, διότι, η ιστορία «μέλει εμέσαι» τους χλιαρούς…

Και κλείνω με ένα μεγάλο ερωτηματικό, που σχετίζεται πλέον άμεσα και με το δεύτερο σκέλος της σημερινής συζήτησης:

Είναι συμβατή με μια σύγχρονη και επίκαιρη θεώρηση η λεγόμενη ριζοσπαστική Αριστερά;

Το ερώτημα αυτό δεν επιδέχεται εύκολες και επιδερμικές απαντήσεις.

Εν πρώτοις διότι η σημερινή ριζοσπαστική Αριστερά, με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της, είναι απότοκος της κρίσης των παραδοσιακών ρευμάτων της Αριστεράς. Προέκυψε περισσότερο σαν δύναμη αντίδρασης παρά σαν οργανωμένη πολιτική απόπειρα μιας νέας πολιτικής στοχοθεσίας.

Κατά δεύτερον, η Αριστερά αυτή δεν είναι ενιαία, ούτε ως προς τις πολιτικές της καταβολές ούτε ως προς την εκφορά του λόγου και την δράση της. Υπήρξαν διάφορες πολιτικές ροές που διαμόρφωσαν την κατά περίπτωση φυσιογνωμία της και που επηρέασαν, ως εκ τούτου, την στάση της.

Το κύριο όμως χαρακτηριστικό της δεν είναι κατά την άποψή μου ο λαϊκισμός, όπως λέγεται συχνά, αλλά ο αριστερισμός, δηλαδή το ότι κατά κανόνα διατυπώνονται μαξιμαλιστικές και ανερμάτιστες πολιτικές θέσεις και προτάσεις ερήμην των εθνικών, ευρωπαϊκών και  διεθνών  δεδομένων. Υπάρχουν βέβαια και λαϊκιστικά χαρακτηριστικά σε αυτήν την Αριστερά, αλλά από το σημείο αυτό μέχρι να καλύπτονται με τον όρο λαϊκισμός όλες οι παθολογικές πολιτικές συμπεριφορές, υπάρχει μια απόσταση. Και η απόσταση αυτή γίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν πολλές από τις αντιλαϊκιστικές κορώνες υποκρύπτουν μια εγγενή πολιτική απέχθεια, ιδίως των «τεχνικών της εξουσίας», απέναντι στον ίδιο τον λαό και την λαϊκή κυριαρχία.

Η θέση μου λοιπόν είναι ότι δεν υπάρχει μια συνολική απάντηση για το αν μπορεί η εν γένει ριζοσπαστική Αριστερά να ενταχθεί σε μια Νέα Ευρωπαϊκή Αριστερά που θα δώσει ελπίδα και προοπτική στους λαούς της Ηπείρου μας. Είναι άλλο η σουηδική και η πορτογαλική ριζοσπαστική Αριστερά, για παράδειγμα, και άλλο το κόμμα του Μελανσόν. Εξαρτάται από το εάν και κατά πόσο μια τέτοια Αριστερά είναι διατεθειμένη να ξεφύγει από μια στείρα και ισοπεδωτική καταγγελτική συνθηματολογία και να εγκύψει στα σημερινά προβλήματα με την στάση και την προσέγγιση μιας σοβαρής και υπεύθυνης πολιτικής δύναμης. Με άλλα λόγια, το μεγάλο ζητούμενο, για μια τέτοια ριζοσπαστική Αριστερά, είναι όχι να μετατραπεί σε σοσιαλδημοκρατία, όπως λέγεται συχνά ελαφρά τη καρδία,  αλλά να αποφασίσει να συνεισφέρει εποικοδομητικά το νέο ρίγος και σφρίγος που κομίζει σε μια συνολική προσπάθεια ενεργοποίησης των κουρασμένων αντανακλαστικών της σύγχρονης Αριστεράς.

2. Μετά από αυτήν την γενική τοποθέτηση, ας έρθουμε πλέον στα δικά μας:

Α. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι με τα προηγούμενα έδωσα ήδη την απάντηση και στο δεύτερο σκέλος της σημερινής μας συζήτησης. Δυστυχώς, όμως η ελληνική πραγματικότητα δεν επιτρέπει τόσο εύκολες αναγωγές. Και εξηγούμαι:

Ξεκινάω με τον όρο Αριστερά. Παντού στην προηγμένη δημοκρατικά Ευρώπη τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα εντάσσονται (και αυτοεντάσσονται) στην Αριστερά. Μόνο στην Ελλάδα –για ιστορικούς αλλά και για προπαγανδιστικούς, επ’εσχάτων, λόγους– ο όρος Αριστερά ταυτίζεται με την κομμουνιστογενή εκδοχή της με αποτέλεσμα το ανιστόρητο «πρώτη φορά Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα πρώτη φορά Αριστερά, τύποις και ουσία, ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου…

Συνεχίζω με την σημερινή πραγματικότητα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. Θα το πω απλά και χωρίς περιστροφές. Το μεγάλο πρόβλημα για έναν ουσιαστικό διάλογο είναι ότι στον χώρο  αυτόν κινούνται δύο σχήματα βαθύτατα προβληματικά. Θα έλεγα, χρησιμοποιώντας μια χαρακτηριστική έκφραση που έχουμε στη βόρεια Ελλάδα, ότι εν πολλοίς το μεν Κίνημα Αλλαγής είναι γιαλαντζί σοσιαλδημοκρατία, ο δε ΣΥΡΙΖΑ είναι γιαλαντζί Αριστερά.

Το Κίνημα Αλλαγής είναι ένας χώρος του οποίου ο κορμός, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, βίωσε την μεγαλύτερη ίσως κρίση που βίωσε πολιτικός σχηματισμός στην Ευρώπη. Δεν είναι του παρόντος, φυσικά, να αναλύσουμε τα αίτια. Το βέβαιο είναι ότι επρόκειτο για έναν ιδιότυπο πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής Αριστεράς, ο οποίος, ενώ είχε εξαιρετικά θετική συμβολή –παρά τα πολλά αρνητικά του– στην διαμόρφωση της μεταπολιτευτικής πραγματικότητας γνώρισε στον νέο αιώνα αλλεπάλληλες και επώδυνες πολιτικές μετατοπίσεις και μεταλλάξεις. Αυτές, σε συνδυασμό με λάθος επιλογές των ηγεσιών του, το αποδυνάμωσαν, το απέκοψαν σταδιακά από τις λαϊκές του ρίζες και εν τέλει το μετέτρεψαν σε «καθεστωτική» συνιστώσα του πολιτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να βρεθεί ανέτοιμο και να μην αντέξει στην πίεση της κρίσης, χάνοντας το μέγιστο μέρος της λαϊκής του βάσης, ιδίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Το τελευταίο διάστημα υπήρξε μια προσπάθεια ανασυγκρότησης –μέσω του ευρύτερου σχήματος του Κινήματος Αλλαγής– αλλά η ενθαρρυντική συμμετοχή στην ανάδειξη ηγεσίας δεν είχε την ανάλογη συνέχεια. Έγινε μια διαδικασία που ονομάσθηκε Συνέδριο, χωρίς κανείς να είναι αιρετός, και στη συνέχεια ο χώρος χάθηκε στη μετάφραση, καθώς είναι προφανές ότι μαστίζεται από διχασμό προσωπικότητας, για να χρησιμοποιήσω έναν ιατρικό όρο. Ναι μεν δεν επικράτησε επίσημα η άποψη ότι ο χώρος πρέπει να είναι κάτι σαν αναβίωση της παλαιάς «Ενωσης Κέντρου», στην πράξη όμως υπάρχει μια διαρκής διελκυστίνδα.  Οι μεν τραβούν προς αυτήν την κατεύθυνση, με νέο πρότυπο, πλέον, τον Μακρόν –αγνοώντας, όμως τα διαφορετικά δεδομένα του ημιπροεδρικού συστήματος– οι δε άλλοι, ακόμη και οι εκ της ανανεωτικής Αριστεράς ορμώμενοι, ανακάλυψαν ξαφνικά την κρυφή γοητεία της σοσιαλδημοκρατίας, χωρίς όμως να προεκτείνουν όλοι την θέση τους προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης ενός νέου  πόλου της ευρείας Αριστεράς…

Αν σε αυτά προστεθεί η πολυγλωσσία –που ήταν αναπόφευκτη από τη στιγμή που επιλέχθηκε ένας χαλαρός εκλογικός συνασπισμός αντί ενός σφικτού ομοσπονδιακού σχήματος– γίνεται νομίζω φανερό το γιατί ο χώρος αυτός ετεροκαθορίζεται, ταλανιζόμενος από τα διλήμματα που του θέτουν άλλοι αντί να ορίζει ίδιος την ιδεολογική και πολιτική του ατζέντα.

Β. Και έρχομαι στον ΣΥΡΙΖΑ, που υπήρξε ο μεγάλος ωφελημένος των ραγδαίων ανακατατάξεων που επήλθαν στο πολιτικό σκηνικό μετά την κρίση. Τι είναι τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ; Αναμφίβολα είναι ένα αξιοπρόσεκτο πολιτικό φαινόμενο, καθώς η εκτόξευσή του από το 3% στην κυβερνητική πλειοψηφία δεν συναντάται εύκολα. Παράλληλα όμως υπήρξε και δέσμιος αυτής της ξαφνικής εξέλιξης. Ένας χαλαρός συνασπισμός κομμάτων και προσώπων –μεταξύ των οποίων κάποια  κινούνταν μεταξύ Πολ Ποτ και Πέπε Γκρίλο– με θέσεις που ήταν ο ορισμός του κατά Λένιν αριστερισμού,  κλήθηκε να διαχειρισθεί τις τύχες της χώρας στην πιο κρίσιμη ίσως περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. Τα γεγονότα, έκτοτε, είναι γνωστά και δεν προτίθεμαι να τα επαναλάβω. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κόμμα, μετά από απόχρεμψη των πλέον προβληματικών συνιστωσών του, και κράτησε την κυβέρνηση για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από όσο περίμεναν και οι πλέον αισιόδοξοι από τους οπαδούς του.

Χωράει λοιπόν ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ στην προοπτική μιας νέας προοδευτικής Παράταξης, δηλαδή μιας νέας πλουραλιστικής Αριστεράς, κατά την δική μου θεώρηση;

Η άποψή μου θα σας ξαφνιάσει, με βάση την γενική μου προσέγγιση, αλλά πιστεύω ότι τουλάχιστον πριν από τις εκλογές η απάντηση πρέπει να είναι αρνητική.

Πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε γραμμή πλεύσης ως προς την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και αυτό είναι εξαιρετικά θετικό.

Πράγματι, επίσης, προσαρμόσθηκε ως προς την οικονομική πολιτική, με αποτέλεσμα να είναι πλέον ορατή η –τυπική έστω– έξοδος από τα μνημόνια.

Πράγματι συνδέθηκε με την σοσιαλιστική Ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο και στενότερων ακόμη σχέσεων με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Ωστόσο, όλα αυτά δεν σημαίνουν εξ ορισμού ότι έγινε σοβαρή και υπεύθυνη δύναμη της Αριστεράς. Θα μπορούσαν να θεωρηθούν και σαν κλασική αντίδραση του ηγετικού μηχανισμού ενός αριστερίστικου κόμματος το οποίο αφού βρήκε τοίχο, επειδή είχε αλλά και καλλιεργούσε συστηματικά αυταπάτες, αποφάσισε να διατηρήσει πάση θυσία την εξουσία, αλλάζοντας άρδην πολιτική συμπεριφορά και μετατρεπόμενος στον πλέον υποδειγματικό εφαρμοστή ακόμη και συνταγών του ευαγγελίου του νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή της συναίνεσης της Ουάσιγκτον.

Προσέξτε, δεν λέω ότι οπωσδήποτε είναι έτσι. Τίποτα όμως δεν αποκλείει να είναι πράγματι έτσι, όσο οι αλλαγές που έγιναν δεν συνοδεύονται από ανάλογες προσαρμογές τόσο σε κομματικό όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο, που να δείχνουν ότι όντως υπάρχει αλλαγή παραδείγματος.

Και δεν αναφέρομαι μόνον στην από καιρό οφειλόμενη συγγνώμη πρώτον για τα έκτροπα των οπαδών του την περίοδο του «αντιμνημονιακού» αγώνα, με τις ανεπίτρεπτες εκφράσεις και τους προπηλακισμούς, δεύτερον για τον τρόπο με τον οποίο οδήγησε τη χώρα στις εκλογές, τραυματίζοντας το Σύνταγμα, και τρίτον για το ανεκδιήγητο κατ’ευφημισμόν «δημοψήφισμα», που αποτέλεσε ζωντανή δυσφήμηση της άμεσης λαϊκής συμμετοχής.

Εξ ίσου προβληματικές είναι και πολλές πτυχές της πολιτικής του μετά τις δεύτερες εκλογές, αρχής γενομένης από τον εκ νέου σφικτό εναγκαλισμό του πρωθυπουργού με τον χαρακτηριστικότερο εκφραστή της λούμπεν ακροδεξιάς,  χωρίς καμία συζήτηση, έστω για τα μάτια, με τους δύο τότε φορείς της κεντροαριστεράς προς τους οποίους τώρα εξαπολύει επιθέσεις φιλίας.

Αλλά και πέρα από αυτό, η σημερινή κυβέρνηση έχει δώσει τόσα και τέτοια αρνητικά δείγματα γραφής, ιδίως απέναντι στο κράτος δικαίου, που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια σε καλόπιστους προοδευτικούς πολίτες εκτός των τειχών του ΣΥΡΙΖΑ να τον προσεγγίσουν θετικά. Το περίεργο δε είναι ότι καταφέρνει να βρίσκεται απολογούμενος, λόγω της στάσης του, ακόμη και στις περιπτώσεις που θα μπορούσε να είναι καβάλα στο άλογο…

Τι να πρωτοθυμηθεί, άραγε, κανείς:

Το ότι θέλει να στελεχώσει όλες τις πολιτικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού με στελεχιακό δυναμικό που αντιστοιχεί το πολύ στο 2% του αρχικού και κολοβωμένου πλέον ΣΥΡΙΖΑ;

Τις τραγικές πράγματι επιλογές του ως προς την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας και γενικότερα ως προς την αξιοποίηση συγκεκριμένων δικαστικών λειτουργών;

Την αθέμιτη προσπάθεια να ελέγξει αντί να ρυθμίσει –όπως έπρεπε– το τηλεοπτικό τοπίο;

Τους κάκιστους χειρισμούς στο σκοπιανό, στο οποίο, αντί να καλέσει ο πρωθυπουργός τους αρχηγούς από την αρχή και να τους θέσει προ των ευθυνών τους για να αναζητηθεί μια εθνικά αξιοπρεπής λύση, αρκέσθηκε σε τακτικισμούς, προκειμένου να δημιουργήσει πρόβλημα στην –ακόμη περισσότερο εκτεθειμένη– Νέα Δημοκρατία;

Την ανεπίτρεπτη ανάμειξη της κυβέρνησης αλλά και τους κάκιστους γενικότερα χειρισμούς στην υπόθεση του υπαρκτού αλλά και τεράστιου σκανδάλου Novartis;

Το ότι κατατέθηκε αναπτυξιακό σχέδιο χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση με τα άλλα κόμματα;

Το ότι αντί να αποτολμήσει μια συνολική και ριζική μεταρρύθμιση του κράτους αναλώνεται σε ασκήσεις μικροπολιτικής με επίκεντρο το άκρως προβληματικό, ως προς την αυτοδιοίκηση, εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής;

Ο κατάλογος είναι μακρύς και θα μπορούσα να αναφέρω πολλά ακόμη, που να ενισχύουν αυτές μου τις επιφυλάξεις.

Θα αρκεσθώ όμως να πω ότι αυτό που μου προκαλεί την μεγαλύτερη απορία είναι γιατί ο πρωθυπουργός, ο οποίος έχει, πέρα από το επικοινωνιακό του χάρισμα, και οξυμμένο πολιτικό ένστικτο, δεν κατανοεί ότι πρέπει να αναχθεί στο ύψος του εθνικού ηγέτη, που θα έχει ως γνώμονα το συμφέρον της χώρας, ξεχνώντας επιτέλους τον συνδικαλιστή που κρύβει μέσα του, ο οποίος το μόνο που σκέφτεται είναι πως θα την φέρει στους αντιπάλους του.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Να προσχωρήσουμε στην άποψη που καλλιεργείται εδώ και καιρό από διάφορα κέντρα για συνεργασία του ΚΙΝΑΛ με την ΝΔ; Ασφαλώς όχι. Η άσκηση πολιτικής δεν μπορεί να στηρίζεται σε ψυχώσεις, απωθημένα και ρεβανσισμούς. Η ΝΔ παραμένει ένα βαθύτατα συντηρητικό κόμμα και ως εκ τούτου επιλογή αυτή όχι μόνο θα είναι καταστροφική για το ΚΙΝΑΛ αλλά και θα βλάψει την προοπτική συγκρότησης –έστω εν δυνάμει και προοπτικά– ενός πράγματι προοδευτικού μετώπου στη χώρα μας.

Η λύση, κατά την άποψή μου είναι μία. Αν κανένα κόμμα δεν έχει αυτοδυναμία, να επιδιωχθεί η προοπτική της εθνικής συνεννόησης που τόσο άκριτα τορπίλισαν παλαιότερα, τόσο η ΝΔ του κ. Σαμαρά όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει ότι το ΚΙΝΑΛ πρέπει να θέσει ως όρο συνεργασίας την συμμετοχή και των δύο κομμάτων σε κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης, με τρίτο πρόσωπο πρωθυπουργό, έστω και με ψήφο ανοχής του δεύτερου εκλογικά. Όποιος αρνηθεί, θα αναλάβει το κόστος δεύτερων εκλογών με απλή αναλογική, οπότε οι συσχετισμοί θα είναι διαφορετικοί και δεν θα αρκούν πλέον δύο για σχηματισμό κυβέρνησης. Αν λοιπόν οδηγηθούμε πλέον κατ’ανάγκην σε μια τέτοια προγραμματική κυβέρνηση, για ένα μεταβατικό διάστημα, αυτό θα έχει πολλαπλά ευεργετικές συνέπειες όχι μόνον για την οικονομία, προκειμένου να βρεθούν λύσεις χωρίς τον φόβο του πολιτικού κόστους, αλλά και στο πεδίο των πολιτικών μας ηθών, διότι πρέπει να γίνει επιτέλους συνείδηση ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι δεν είναι εχθροί και ότι όλες οι δυνάμεις που πιστεύουν στην κοινοβουλευτική δημοκρατία βρίσκονται στην ίδια βάρκα και πρέπει να αντιμετωπίζουν από κοινού τους εξωτερικούς κινδύνους τόσο για την δημοκρατία όσο και για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Σε ό,τι δε αφορά, ειδικότερα, τον ευρύ προοδευτικό χώρο, θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία, μέσα από την συνύπαρξη και την συνεργασία σε κοινά μετερίζια, να κλείσουν οι πληγές, να γίνει η αναγκαία εκ βαθέων αυτοκριτική, ένθεν κακείθεν, και να οδηγηθούμε πλέον σε εκλογές στις οποίες οι πολιτικές επιλογές θα μπουν πλέον, επιτέλους, στην φυσιολογική τους κοίτη, που δεν είναι άλλη από την διάκριση Αριστερά-Δεξιά. Τότε και μόνο τότε το προοδευτικό μέτωπο θα είναι πράγματι επιτακτική αναγκαιότητα.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Διαβάστε την παρέμβαση του κ. Μαραντζίδη 

1.      Ο αργός θάνατος της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας

Το 1989 θρυματίστηκε μεσα στον εκκωφαντικό θόρυβο που κάνει ένα τείχος όταν  καταρρέει, μια ιδέα που έκλεινε ακριβώς 200 έτη ζωής: «όποιος κατακτήσει την κρατική εξουσία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο».

Η ιδέα αυτή επηρέασε τον σύνολο της πολιτικού φάσματος, αλλά δαιμόνισε την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια αριστερά. Μπορεί οι μπολσεβίκοι να υπήρξαν οι πιο  κυνικοί και αποτελεσματικοί προωθητές της, όμως και πολλοί σοσιαλιστές οραματίστηκαν «να σαρώνουν το παρελθόν» όπως ο ύμνος της διεθνούς που τραγούδησαν όλοι τους προέταζε.

Η σοσιαλδημοκρατία είναι πλέον παρωχημένη. Απηχεί άλλον αιώνα και άλλες συνθήκες ζωής και εργασίας. Δημιουργήθηκε στο απόγειο της βιομηχανικής επανάστασης και του εθνικού κράτους μέσα στο κόσμο της βαριάς βιομηχανίας και των αλυσίδων παραγωγής και εξέφρασε έναν ιστορικό συμβιβασμό: την αναγνώριση από τη μια, πως ο καπιταλισμός είναι το μόνο αξιόπιστο μέσο παραγωγής πλούτου αλλά από την άλλη την αντιμετώπιση του ως ηθικά ελαττωματικού καθώς  αυτός συνδέεται με τη δομική ανισότητα και τη φτώχεια. Η σοσιαλδημοκρατία θεώρησε πως τα ελαττώματα του καπιταλιστικού συστήματος μπορούν να διορθωθούν από το έθνος-κράτος μέσα από μία διαδικασία οικονομικής και κοινωνικής μηχανικής στα πλαίσια της φιλελεύθερης δημοκρατίας που αέναα θα μετασχηματιζόταν. Η σοσιαλδημοκρατία συνέδεσε την επιτυχία της με την οικονομική και πολιτική επιτυχία του έθνους-κράτους και την ικανότητα του τελευταίου να ορίζει την τύχη των πολιτών του μέσα στα σύνορα του.

Η σοσιαλδημοκρατία αργοπεθαίνει λοιπόν. Οι αιτίες για αυτόν τον αργόσυρτο θάνατο είναι πολλές και έχουν συστηματικά αναλυθεί (Μοσχονάς): α) συρρίκνωση της κοινωνικής βάσης, της βιομηχανικής εργατικής τάξης,  β) ανάδυση νέων κομμάτων με φρέσκια  ιδεολογική «μεταυλιστική» ατζέντα και ιδιαίτερη απήχηση σε νέους (πχ Πράσινοι, Αριστεροί φιλελεύθεροι ή εναλλακτικοί και Ριζοσπάστες της Αριστεράς) ή οικειοποίηση ενός τμήματος της απογοητευμένης από τις επιδόσεις της εκλογικής βάσης από τους εθνολαϊκιστές της δεξιάς  γ)  αδυναμία πειστικής οικονομικής πολιτικής λόγω της δυναμικής της  παγκοσμιοποίησης,

Πλέον, οι σοσιαλιστές δείχνουν να μην διαθέτουν καμιά συγκεκριμένη ιδέα ποια στρώματα θέλουν να εκφράσουν και ποια κατεύθυνση θέλουν να ακολουθήσουν. Όταν κινούνται δεξιά, ως σώφρονες διαχειριστές, δεν μπορείς να τους ξεχωρίσεις από τους κεντροδεξιούς, και όταν μετακινούνται αριστερά για να εκφράσουν τους φτωχούς ή τους αποκλεισμένους τότε υιοθετούν ρητορικές της ριζοσπαστικής αριστεράς.

Αρκετοί σοσιαλδημοκράτες αντιλαμβανόμενοι την παγκοσμιοποίηση ως τη βασική αιτία της ήττας τους επιθυμούν να επιστρέψουν πίσω στην αγκαλιά του έθνους-κράτους και να αποκαταστήσουν την ισχύ του. Πρόσφατα τέτοιες πολιτικές εναντίον της παγκοσμιοποίησης και «κλεισίματος του ματιού» στα κλειστά εθνικά σύνορα εμφανίστηκαν σε διάφορα κόμματα της κεντροαριστεράς στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Αυτή η εποχή  έχει παρέλθει για πάντα. Όποιος δεν το αντιλαμβάνεται απλώς ρίχνει νερό στο μύλο μιας αντιδραστικής και νατιβιστικής δεξιάς που εμφανίζεται ολοένα και πιο απειλητική παντού στην Ευρώπη.

2.      Το δυνατό κύμα της ριζοσπαστικής αριστεράς

Αν η σοσιαλδημοκρατία παρακμάζει αργά αλλά σταθερά, η ριζοσπαστική αριστερά που εμφανίστηκε ως τσουνάμι στο πολιτικό προσκήνιο μετά το 2008 φαίνεται πως ταρακούνησε το σύστημα. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στην  κληρονομιά της ριζοσπαστικής αριστεράς, στον επαναστατικό της χαρακτήρα και στη βαθιά της πίστη πως θα αλλάξει ριζικά τον κόσμο. Η κληρονομιά του 1917 παρά την τραγωδία του «κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού» είναι υπαρκτή στο νέο ριζοσπαστισμό.  Η πραγματική δύναμη των ζηλωτών δεν είναι πως πιστεύουν τα όνειρα τους, αλλά πως κάνουν τους αντιπάλους τους να τα πιστεύουν και αυτοί ως εφιάλτες βέβαια.

Στην πραγματικότητα η ριζοσπαστική αριστερά διεθνώς, αλλά και στη χώρα μας, δείχνει και αυτή να έχει χάσει την ορμή της και κυρίως τη βασική της πυξίδα.

Παρά το γεγονός πως η κριτική της στην παγκοσμιοποίηση και στον καπιταλισμό ήταν στενότερα δεμένη με την ριζοσπαστική επαναστατική κληρονομιά του 19ου αιώνα και αυτή φαίνεται να τρώει τα μούτρα της. Στην Ελλάδα ή αλλού, οι ριζοσπάστες της αριστεράς ορθώς επισημαίνουν κάποια από τα προβλήματα και τις αδυναμίες του συστήματος αλλά όταν κλήθηκαν να τα θεραπεύσουν, στην καλύτερη περίπτωση οι συνταγές τους ήταν αντιγραφές μιας ήπιας σοσιαλδημοκρατίας (κι αυτό όχι λόγω μνημονίου).

Στην πραγματικότητα, η ριζοσπαστική αριστερά απέτυχε στο ίδιο πεδίο που αποτυγχάνει η σοσιαλδημοκρατία αλλά περισσότερο παταγωδώς και σπασμωδικά καθώς δεν έχει εμπειρία της εξουσίας και κουλτούρα συμβιβασμού: στην αδυναμία της να διαχειριστεί τους υπερεθνικούς, παγκόσμιους ουσιαστικά μηχανισμούς που προσδιορίζουν σήμερα το διεθνές οικονομικό σύστημα.

Το πρόβλημα της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι ουσιαστικά το ίδιο με αυτό της σοσιαλδημοκρατίας: επιλέγει να αναμετρηθεί στο λάθος γήπεδο, με τα λάθος εργαλεία: στο γήπεδο της εθνικής πολιτικής,  τη στιγμή που το αποτέλεσμα διαμορφώνεται στο διεθνές πεδίο. Έχει όμως ένα πλεονέκτημα σε σχέση με την σοσιαλδημοκρατία: σκέφτεται καθολικά, παγκόσμια!

3.      Οι νέοι στόχοι: χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις, παγκόσμια ευέλικτη δημοκρατία, επαναπροσδιορισμός της έννοιας της ιδιότητας του πολίτη

Ο θάνατος του έθνους-κράτους δεν υποδηλώνει το θάνατο της πολιτικής, υποδηλώνει το θάνατο της πολιτικής μέσα στα ξεπερασμένα πλαίσια της εθνικής πολιτικής. Πρέπει λοιπόν να εφεύρουμε πολιτικές μορφές ικανές να λειτουργήσουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατ’ επέκταση τα σύγχρονα πολιτικά συστήματα πρέπει να συμπληρωθούν από παγκόσμιους δημοσιονομικούς κανονισμούς και προφανώς και από διακρατικούς πολιτικούς μηχανισμού επίσης. Η παγκοσμιοποίηση  είναι μεν εκθαμβωτική, αλλά είναι σήμερα επικίνδυνα ανολοκλήρωτη. Για να υπηρετήσει την ανθρώπινη κοινότητα πρέπει να υποταχθεί   σε εξίσου εντυπωσιακές πολιτικές υποδομές που προς το παρόν δεν έχουμε συλλάβει. Συμφωνώντας απολύτως με τον ινδο-βρετανό συγγραφέα  Rana Dasgupta τρεις δείχνουν να είναι οι προτεραιότητες για μια προοδευτική πολιτική στον 21ο αιώνα:

Ο πρώτος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από την παγκόσμια χρηματοοικονομική ρύθμιση. Οι σημερινοί μεγάλοι μηχανισμοί δημιουργίας πλούτου διανέμονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν τα εθνικά φορολογικά συστήματα. Πολλές εθνικές κυβερνήσεις εποικίζονται από συμφέροντα πολυεθνικών που αναζητούν διαρκώς φορολογικού παραδείσους. Η πρόσφατη υπόθεση της κυβέρνησης Ρούτε με την Unilever ή για να έρθω στα δικά μας η υπόθεση με την εκτίναξη της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης κατά τα έτη 2004-2009 και η υπόθεση Νοβάρτις αποτελούν είναι μικρά δείγματα. Το 94% των ταμειακών αποθεμάτων της Apple (250b) κρατούνται σε off shores. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να δεχθούμε πως τεχνικά η παγκόσμια ρύθμιση είναι αδύνατη. Η ιστορία του έθνους-κράτους συνιστά μια διαρκής  φορολογική καινοτομία και η επόμενη τέτοια καινοτομία οφείλει να είναι διακρατική: πρέπει να δημιουργήσουμε συστήματα για την παρακολούθηση των διεθνικών ροών χρήματος και να μεταφέρουμε ένα μέρος αυτών σε δημόσιους διαύλους. Χωρίς αυτή τη ρύθμιση, η πολιτική μας υποδομή θα συνεχίσει να γίνεται όλο και περιττή στην πραγματική υλική ζωή.

Κατά τη διαδικασία αυτή πρέπει επίσης να σκεφτούμε σοβαρότερα την παγκόσμια ανακατανομή: όχι την παροχή βοήθειας στους φτωχούς, αλλά τη συστηματική μεταφορά πλούτου από πλούσιους σε φτωχούς για τη βελτίωση της ασφάλειας όλων, και της παγκόσμιας κοινωνικής συνοχής όπως συμβαίνει στις εθνικές κοινωνίες.

Ο Δεύτερος στόχος είναι αυτός που θα ονομάζαμε παγκόσμια ευέλικτη δημοκρατία. Καθώς τα νέα τοπικά και διακρατικά πολιτικά ρεύματα γίνονται ισχυρότερα, το άκαμπτο μονοπώλιο του έθνους-κράτους στην πολιτική ζωή καθίσταται ολοένα και πιο αδύναμο. Τα έθνη πρέπει να ενταχθούν σε μεγαλύτερες στοίβες άλλων σταθερών, δημοκρατικών δομών. Η ΕΕ είναι το πιο σημαντικό, και από πολλές απόψεις επιτυχημένο πείραμα προς αυτήν την κατεύθυνση, παρά το δημοκρατικό έλλειμμα που ακόμη τη χαρακτηρίζει. Όμως «η ΕΕ δεν αποτελεί απλώς  «το πιο πρόσφορο πεδίο της πάλης, ταξικής και πολιτικής».  Η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και κεφαλαίων εκδημοκρατίζει την οικονομική ευκαιρία μέσα στην Ευρώπη. Επιπλέον η Ευρώπη των περιφερειών θα συμβάλει να ηρεμήσουν οι εθνικές αναταράξεις σε περιοχές όπως η Ισπανία για παράδειγμα.

Τρίτος στόχος: πρέπει να βρούμε νέες αντιλήψεις και νέες νομικές λειτουργίες για την ιδιότητα του πολίτη. Η ιθαγένεια είναι  αρχέγονη μορφή αδικίας στον κόσμο. Λειτουργεί ως ακραία μορφή κληρονομούμενης περιουσίας και, όπως και άλλα συστήματα στα οποία το κληρονομικό προνόμιο είναι συντριπτικά καθοριστικό, προκαλεί ελάχιστη υπακοή σε όσους δεν κληρονομήσουν τίποτα. Πολλές χώρες έχουν καταβάλει προσπάθειες, μέσω της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής, να εξουδετερώσουν τις συνέπειες των τυχαίων πλεονεκτημάτων όπως η γέννηση.  Όμως παγκοσμίως, το 97% της ιθαγένειας κληρονομείται, πράγμα που σημαίνει ότι οι ουσιαστικοί ορίζοντες της ζωής σε αυτόν τον πλανήτη έχουν ήδη καθοριστεί κατά τη γέννηση.

4.      Το μέλλον της προοδευτικής πολιτικής στην Ελλάδα: φτωχοί όλων των ηλικιών και νέοι όλων των εισοδημάτων ενωθείτε!

Πρέπει να οικοδομηθεί μια νέα προοδευτική συμμαχία. Στην πραγματικότητα αυτή η νέα κοινωνική συμμαχία απηχεί τους προοδευτικούς στόχους μιας προοδευτικής στρατηγικής σε ένα κόσμο που αλλάζει. Από τη μια να προστατευθούν οι φτωχοί πληθυσμοί και από την άλλη να απελευθερώσουμε τη δυναμική που φέρνουν οι νέοι άνθρωποι. Στην πράξη ο κοινός παρονομαστής είναι το βασικό εγγυημένο εισόδημα και οι πολιτικές που ευνοούν την νεανική επιχειρηματικότητα και εργασία. Η προσέλκυση νέων ανθρώπων (μέσω και της διεύρυνσης του δικαιώματος ιθαγένειας) αποτελεί προτεραιότητα για την προοδευτική πολιτική, αλλιώς το μέλλον της πολιτικής σε ένα κόσμο που καθορίζεται από όσους είναι  50+ είναι προδιαγεγραμμένο .

Δεν είναι ανάγκη οι ίδιοι φορείς να εκφράζουν και τους φτωχούς και τους νέους χρειάζεται να γίνει η εκπροσώπηση αυτών των κοινωνικών ομάδων συγκλίνουσα και όχι αποκλίνουσα. Σσιαλδημοκράτες και στυλ (old fashion και πρώην ριζοσπάστες), Πράσινοι, εναλλακτικοί, προοδευτικοί  μπορούν να βρουν κοινές πολιτικές πλατφόρμες.

Και εδώ ερχόμαστε στα πολιτικά μας εργαλεία

5.      Τα θεσμικά εργαλεία της προοδευτικής πολιτικής για την Ελλάδα: Θέσπιση της «Απλής Αναλογικής» τώρα και εισαγωγή μορφών άμεσης δημοκρατίας.

Εδώ και αρκετά χρόνια υποστηρίζω πως αν θέλουμε να ανανεώσουμε την πολιτική ζωή οφείλουμε: α) να εισάγουμε την απλή αναλογική (ιδιαίτερα στην γερμανική εκδοχή, δηλαδή με πλαφόν 4 ή 5% για να μην δύνανται να αναπτύσσονται εύκολα τουλάχιστον «κόμματα του χαβαλέ» και «κόμματα ολιγαρχών») β) να εισάγουμε μορφές άμεσης δημοκρατίας.

Ο δικομματισμός της μεταπολίτευσης έχει πια τελειώσει και πρέπει να ξανασκεφτούμε τις προοπτικές της δημοκρατίας στη χώρα μας. Οι επιλογές που έχουμε τώρα είναι δύο: είτε να ακολουθήσουμε την οδό της πόλωσης  που μπορεί να μας οδηγήσει σε νέες περιπέτειες, είτε να αναζητήσουμε τις μεθόδους για συναινετικές λύσεις. Προφανώς «με πρόσημο», αλλά συναινετικές και ευέλικτες. Αν επιθυμούμε το δεύτερο,  είναι απαραίτητη  η άμεση υιοθέτηση του αναλογικού εκλογικού συστήματος που να ισχύει από τις επόμενες εκλογές.

Η αναλογική δεν φτάνει όμως. Χρειαζόμαστε νέα θεσμικά εργαλεία από το χώρο της άμεσης δημοκρατίας: δημοψηφίσματα και τον θεσμό της ανάκλησης.

Η συζήτηση γύρω την άμεση δημοκρατία εμπεριέχει πολλές παρεξηγήσεις και συγχύσεις. Πρέπει να αποσαφηνιστεί και να υπογραμμιστεί εκ των προτέρων κάτι θεμελιώδες ως προς τη συζήτηση για την εισαγωγή θεσμών άμεσης δημοκρατίας:  ο όρος δεν υποδηλώνει την κατάργηση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας αλλά μία συμπληρωματική διαδικασία, μια μορφή αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που εκχωρεί στους πολίτες σημαντικό χώρο συμμετοχής μέσα στη νομοθετική πρακτική.  Η άμεση δημοκρατία δεν προϋποθέτει την κατάργηση των επιπέδων αντιπροσώπευσης ή την εξάλειψη των πολιτικών κομμάτων ως οργανώσεων παραγωγής και μετάδοσης πολιτικών ιδεολογιών, αξιών, και θέσεων πάνω στη χάραξη δημοσίων πολιτικών.

Το ελβετικό παράδειγμα μας διδάσκει πολλά. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά της ελβετικής πολιτικής ζωής που αποτελεί άμεση συνέπεια των εκτεταμένων πρακτικών Άμεσης Δημοκρατίας, είναι η αποδραματοποίηση των εθνικών εκλογών, η πρόσληψη από τους πολίτες των εθνικών εκλογών ως μικρότερης σημασίας συγκριτικά με τη σημασία που τους αποδίδεται σε άλλες χώρες. Αυτό βέβαια οφείλεται στη πεποίθηση των πολιτών πως οι αποφάσεις της κυβέρνησης εξισορροπούνται από τους θεσμούς Άμεσης Δημοκρατίας. Γενικότερα το βασικό πλεονέκτημα του συστήματος της ελβετικής Άμεσης Δημοκρατίας  είναι η δυνατότητα της λαϊκής αντίθεσης να εκδηλωθεί ανά πάσα στιγμή. Αυτό όμως δεν σημαίνει, πως η κυβέρνηση και το κοινοβούλιο εμποδίζονται να κυβερνούν και να νομοθετούν.

Ας μην κρυβόμαστε όμως πίσω από το δάχτυλό μας. Το πιο βασικό επιχείρημα εναντίον της Άμεσης Δημοκρατίας βρίσκεται βαθιά κρυμμένο σε μια εμπεδωμένη αριστοκρατική, εντέλει αντιδραστική  αντίληψη πολιτικής λειτουργίας, όχι πολύ μακριά από την επιχειρηματολογία όσων τον 19ο αιώνα αντιτίθονταν στο δικαίωμα καθολικής  ψήφου: στη πεποίθηση  πως ο μέσος άνθρωπος δεν έχει ούτε τις γνώσεις ούτε και το χρόνο να αφιερώσει σε σύνθετα πολιτικά θέματα∙  πως οι πολιτικές αποφάσεις αφορούν επαγγελματίες καθώς, εντέλει, ο πολίτης δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική  ως διαδικασία αλλά μόνο ως αποτέλεσμα.

Ο κόσμος μας αλλάζει ραγδαία. Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε τα παλιά εργαλεία και κυρίως τα παλιά μυαλά για να αντιμετωπίσουμε νέα πολύπλοκα προβλήματα. Η προοδευτική πολιτική καλείται να αντιμετωπίσει αυτόν το νέο κόσμο, έχοντας  γνώση από τη μια της νέας παγκόσμιας συνθετότητας αλλά φέρνοντας τις δικές της αξίες. Στην πραγματικότητα, το αίτημα να κάνουμε καλύτερο τον κόσμο που ζούμε παραμένει  επίκαιρο.

Δείτε το βίντεο από την εκδήλωση:

Ροή Ειδήσεων

seismos 5 600x337 1.jpg 1 2

29/03/2024 | 09:23

Σεισμός 5,7 Ρίχτερ ανοιχτά της Ηλείας – Αισθητός και στην Αττική

29/03/2024 | 09:05

Ευρωεκλογές 2024-ΣΥΡΙΖΑ: Ανακοινώθηκαν οι πρώτοι υποψήφιοι για την κατάρτιση του Ευρωψηφοδελτίου

29/03/2024 | 08:42

Δημήτρης Κόκοτας: Πολύ κρίσιμα τα επόμενα 24ωρα – Υπέστη έμφραγμα, ανακοπή και ανατάχθηκε
screenshot 2

29/03/2024 | 08:31

Πύργος: Άγριο ξύλο ανάμεσα σε μαθήτριες Γυμνασίου – Οι αυτόπτες μάρτυρες τραβούσαν βίντεο

29/03/2024 | 08:27

Καρδίτσα: Νεκρή βρέθηκε ηλικιωμένη στο Καταφύλλι Αργιθέας – Έρευνες της αστυνομίας για το ενδεχόμενο εγκλήματος

29/03/2024 | 08:11

Ο Στέφανος Κασσελάκης ορκίζεται σήμερα ανήμερα των γενεθλίων του
genikes provlepseis

29/03/2024 | 08:04

Ζώδια: Προβλέψεις για σήμερα, Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

29/03/2024 | 07:58

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Παρασκευή 29 Μαρτίου

29/03/2024 | 07:47

Συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου σήμερα – Ανακοινώνεται αύξηση κατώτατου μισθού
6167830

28/03/2024 | 23:01

Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα «Τέμπη» με 159 «Όχι»

28/03/2024 | 22:46

Θοδωρής Αθερίδης: Μου αρέσει πάρα πολύ το Ζάρι της Μαρίνας Σάττι, σίγουρα θα είναι μέσα στην τριάδα

28/03/2024 | 22:42

Νέο τζακ ποτ στο Τζόκερ – Δείτε ποιοι αριθμοί κληρώθηκαν
6167625

28/03/2024 | 22:26

Σωκράτης Φάμελλος: Σχέδιο συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών με ευθύνη Μητσοτάκη, να γίνει Προανακριτική για τον Καραμανλή

28/03/2024 | 22:20

MasterChef-Απών ο Σωτήρης Κοντιζάς: «Δεν είμαστε όλοι καλά, δεν ακολούθησε τις οδηγίες»

28/03/2024 | 22:05

Νίκος Ανδρουλάκης: Εδραιωμένη η πεποίθηση στον λαό πως η κυβέρνηση λειτουργεί ως μηχανή διαφθοράς
vouli 29 3
LIVE: Σε εξέλιξη για 3η ημέρα η συζήτηση στην Ολομέλεια επί της πρότασης δυσπιστίας
giorgos papandreou 280324
Γ.Παπανδρέου: Εσείς της ΝΔ υπηρετείτε τους ισχυρούς της ελίτ – Υπονομεύετε τα αυτονόητα μιας δημοκρατικής πολιτείας
pasok kinal 130723
Διαψεύδει τον Ν.Παππά το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: Δεν υπήρξε προσυνεννόηση για την κατάθεση της πρότασης δυσπιστίας
voula kexagia syriza (2)
Β.Κεχαγιά: Δεσμεύεται η ΝΔ για Προανακριτική δύο συνεδριάσεων ώστε να ενεργοποιηθεί το άρθρο 86;
theodoros papatheodorou 280324
Ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου αντιπρόεδρος στο κόμμα Δημοκράτες
1963870f3c0f876423be90df31a6e10a xl
Παραιτήθηκαν Γιάννης Μπρατάκος και Σταύρος Παπασταύρου – Η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ