Αθήνα

 

25 oC

αίθριος καιρός

Hottest

Ενημέρωση σε... fast-forward!

kokkalis 280324
Τα λόγια αγάπης του Πέτρου Κόκκαλη για τη Δήμητρα Ματσούκα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Καπνικαρέα, η θρυλική εκκλησία στην Ερμού- Από πού πήρε το όνομά της

Κατά μια εκδοχή το 1689 πυρπολήθηκε η Αθήνα από τους Τούρκους, η φωτιά έφτασε και στην εκκλησία, αλλά η εικόνα δεν κάηκε. Κάηκε μόνο το γύρω ξύλο και το πρόσωπο καπνίστηκε. Από τις λέξεις «καπνός» και «κάρα» (πρόσωπο, κεφάλι) είπαν πως σχηματίστηκε η λέξη  «καπνικαρέα».

Όμως οι περιηγητές Σον και Γουέλερ, που είχαν έρθει στην Αθήνα έντεκα χρόνια πριν, στις περιγραφές τους την ονομάζουν «Καμουχαρέα». Άρα, αλλού πρέπει να αναζητήσουμε το όνομα «Καπνικαρέα».

Με το όνομα «Καμουχαρέα» βρίσκουμε την εκκλησία στα διάφορα γραπτά μνημεία της παλιάς εποχής. Έτσι, με βάση αυτή τη λέξη, οι ιστορικοί έφτασαν σε άλλο αποτέλεσμα.
Με διαταγή του Μιχαήλ Ατταλειώτη, το 1077, αναφέρει ότι τις εικόνες, που είναι επάνω σε ξύλο ζωγραφισμένες, τις στόλιζαν γύρω-γύρω με ασήμι, για να τις προφυλάσσουν από τις σκόνες αλλά και για καλλωπισμό.

Έβαζαν ακόμα κι ένα αραχνοΰφαντο ύφασμα πάνω απ’αυτές σαν είδος κουρτίνας, που κρεμόταν μέχρι κάτω. Η εικόνα ακουμπούσε σ’ ένα έπιπλο, που ήταν ντυμένο με ένα βαρύτιμο μεταξωτό ύφασμα, πάνω στο οποίο κρεμούσαν οι πιστοί τα διάφορα αφιερώματά τους.
Το ύφασμα αυτό λεγόταν «Καμουχάς». Είναι αυτό το είδος, που οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες έκαναν τους μανδύες τους. Η εικόνα της Παναγίας ήταν ντυμένη με καμουχά. Και τούτο έγινε αφορμή να την πουν Κουμουχιριώτισσα και Καμουχαρέα, ώσπου με τον καιρό ο λαός αλλοίωσε τη λέξη και την έκανε Καπνικαρέα.

Μια άλλη τελείως διαφορετική άποψη είναι η εξής: Το 802 μ.Χ., ο Νικηφόρος, πατρίκιος και λογοθέτης, επέβαλε στην Αθήνα τον φόρο του καπνού. Φυσικά, εδώ δεν πρέπει να φανταστείτε σαν καπνό το τσιγάρο, γιατί ακόμα δεν είχε ανακαλυφθεί, αλλά τον καπνό που βγαίνει από τις καμινάδες. Κάθε πολίτης, λοιπόν, σύμφωνα με τις καπνοδόχους που είχε το σπίτι του πλήρωνε και τον ανάλογο φόρο (από ‘δω βγήκε και η έκφραση «από μεγάλο τζάκι»).

Ο εισπράκτορας που μάζευε τους φόρους αυτούς, κατά τη βυζαντινή ονοματολογία, ονομαζόταν «καπνικάριος», όπως σπαθάριος, πρωνοτάριος κλπ. Ίσως, λοιπόν, κάποιος τέτοιος καπνικάριος να έκτισε την εκκλησία, η οποία πήρε το όνομα Καπνικαρέα. Και η τελευταία εξήγηση είναι του αθηναιολόγου Καμπούρογλου.

Την ονομασία την αποδίδει μόνο στην εικόνα της Παναγίας ειδικά και γενικότερα, βέβαια, στην ιδιότητα της Παρθένου ως μητέρας του Χριστού η οποία, όπως είναι γνωστό, είναι το πλέον λατρεμένο από τον λαό πρόσωπο του χριστιανικού αγιολόγιου.

Η Παναγία της βυζαντινής εκκλησίας της οδού Ερμού των Αθηνών «έκαμε χάριτας» στους χριστιανούς. Το Κάμη-Χαρέα, όπως την ονόμαζαν τότε με τη διάλεκτο της εποχής τους, έγινε Καμουχαρέα και τέλος Καπνικαρέα.

Πηγή: “3.000 λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις” του Τάκη Νατσούλη, Εκδόσεις Σμυρνιωτάκη/mixanitouxronou

 

Ροή Ειδήσεων

domna mixailidou 290324

29/03/2024 | 15:44

Μιχαηλίδου: Το 22% των μισθωτών στον κατώτατο μισθό σήμερα σε σχέση με το 27% το 2019

29/03/2024 | 15:36

Μιχάλης Χαραλαμπίδης: Με ποντιακά τραγούδια και τιμητικό άγημα Ποντίων το «αντίο» στο ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ – Δείτε εικόνες

29/03/2024 | 15:28

ΓΣΕΕ: Συλλογικές συμβάσεις εργασίας παντού και μισθοί αντίστοιχοι των αναγκών μας
screenshot 26

29/03/2024 | 15:22

Ανδρέας Μικρούτσικος: Η μείωση των εμφανίσεων στην Καινούργιου και τα επόμενα τηλεοπτικά βήματα

29/03/2024 | 15:10

Βίκυ Χατζηβασιλείου: «Αυτός είναι ο λόγος που βρίσκομαι εκτός τηλεόρασης»

29/03/2024 | 15:04

Στον Άρειο Πάγο τη Δευτέρα ο Ανδρουλάκης για τις συνομιλίες το βράδυ της τραγωδίας των Τεμπών
screenshot 23

29/03/2024 | 14:55

Φαίη Σκορδά: «Εγώ δεν είμαι αφεντικό, σας έχω συνεργάτες»

29/03/2024 | 14:36

Ικανοποιημένος και ανακουφισμένος ο Μάνος Δασκαλάκης μετά τα ισόβια της Πισπιρίγκου – «Δικαίωση της μνήμης της Τζωρτζίνας»

29/03/2024 | 14:27

Αλέξης Γεωργούλης: Η πρώτη συνέντευξη μετά τις καταγγελίες – Τι αποκαλύπτει στη Δανάη Μπάρκα
screenshot 21

29/03/2024 | 14:23

Το επικό σαρδάμ στην ορκωμοσία Κασσελάκη: «Όλα τα στρέμματα είναι βλαμμένα»

29/03/2024 | 14:00

Ο Δημήτρης Κόκοτας υπεβλήθη σε αξονική εγκεφάλου: Σε λίγη ώρα θα προσπαθήσουν να τον “ξυπνήσουν” οι γιατροί

29/03/2024 | 13:51

Ρούλα Πισπιρίγκου: Η πρώτη αντίδρασή της μετά την εκφώνηση της απόφασης – «Έχω ήδη ασκήσει έφεση»
screenshot 18

29/03/2024 | 13:30

Σταμάτης Μαλέλης: Το χειρότερο που υπάρχει και μπορεί να ρίξει τους ανθρώπους στην κατάθλιψη είναι η ματαιοδοξία

29/03/2024 | 13:14

«Χαμός» με Πέτρο Τατσόπουλο-Ανδρέα Καραγιάννη στην Καινούργιου: «Με διακόπτει, σκ@σε» – «Βρίζεις την αγία φλόγα της Παναγίας. Είναι ντροπή»

29/03/2024 | 13:05

Κούγιας για Πισπιρίγκου: Πρόκειται για μεγάλη δικαστική πλάνη – Γιατί δεν ζητήσαμε ελαφρυντικά
tainies 280324
Ταινίες Πρώτης Προβολής: Ιταλική επέλαση, με ιεροεξεταστές, αγώνες ράλι και Χίμαιρες
lanthimos3 080124
Αυτό είναι το πρώτο τρέιλερ της νέας ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου «Kinds Of Kindness»
akropolh
Μουσεία τιμούν την Εθνική Επέτειο της 25η Μαρτίου με ελεύθερη είσοδο – Ουρές στο Μουσείο της Ακρόπολης
exercise is medicine 1
Έρχεται το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο ”Exercise is Medicine”
20240323 festival san fansisco1800
Ελληνικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Σαν Φρανσίσκο: Συνεχίζονται οι πρεμιέρες ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους
agori
«Το Νέο Αγόρι» στους Κινηματογράφους: Η ξεχωριστή και άγνωστη ζωή των Αβοριγίνων