ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Με αφορμή το μεγάλο θέμα που έχει ανακύψει αναφορικά με τις κακοποιητικές συμπεριφορές ανθρώπων του θεάτρου, που για χρόνια ήταν λίγο – πολύ γνωστές εκ των έσω, αναρωτηθήκαμε σε τι αφορούν οι περιβόητες «ακραίες απαιτήσεις» κάποιων σκηνοθετών σε «σκληρές πρόβες».
Προ ημερών, ένας σημαντικός θεατράνθρωπος, ο Δημήτρης Καταλειφός, ανήρτησε κάτι με το οποίο τρόπον τινά απέδιδε τις καταλογιζόμενες συμπεριφορές σε μια γνώριμη συμπεριφορά παλιότερης γενιάς καλλιτεχνών. Αυτοί, φέρονται να δούλευαν σε περιβάλλον σκληρών προβών.
Κύριο γνώρισμα του περιβάλλοντος αυτού, οι «απαιτήσεις σκηνοθετών που συχνά γίνονταν ακραίες» συμπεριλαμβανομένων, μάλιστα, «ομηρικών καυγάδων μεταξύ των συντελεστών μιας παράστασης». Γίνεται συχνά αναφορά στην περίπτωση του μεγάλου Κάρολου Κουν.
Πάντως, ενδεικτική του «παράξενου», αν όχι κακού κλίματος στις πρόβες του μεγάλου θεατρανθρώπου, είναι η παραδοχή του Μίμη Κουγιουμτζή (προ 13 ετών στην Αφροδίτη Γραμμέλη και «ΤΟ ΒΗΜΑ») ότι ο ίδιος επί χρόνια επιχειρούσε να καταγράψει στιγμιότυπα από τις πρόβες του απόρθητου φρουρίου που ήταν ως τότε το Θέατρο Τέχνης.
«Είχα ένα μαγνητόφωνο και στα κρυφά προσπαθούσα να ηχογραφήσω όλα όσα λέγονταν μέσα στο θέατρο. Δεν ήταν καθόλου εύκολο, γιατί ο Κουν δεν ήθελε να τον καταγράφουν ούτε να τον παρακολουθούν κρυφά. Σιγά σιγά συγκέντρωσα μαγνητικές ταινίες μόνο με ήχο. Στην πορεία άρχισα να καταγράφω και την εικόνα με κινηματογραφικές μηχανές των οκτώ μιλιμέτρ. Τα μέσα όμως δεν ήταν προχωρημένης τεχνολογίας και πολύ συχνά επιστρέφοντας στο σπίτι αντί για εικόνες την ώρα της προβολής των φιλμ έβλεπα σκοτάδι».
Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα, ήταν τόσο αρνητικός ο Κουν στην ιδέα ότι κάποιοι παρακολουθούν την πρόβα, που τις περισσότερες φορές οι μηχανές βρίσκονταν κρυμμένες σε τσάντες και ο παραμικρός θόρυβος προσπαθούσε να καλυφθεί από βήχα ή ήχους που κάλυπταν την «ένοχη» ύπαρξή τους.
Έτσι, από το 1970 και μετά όλο και κάποιοι εισέβαλλαν στις πρόβες και με το ένα ή το άλλο πρόσχημα κατέγραφαν κάποια στιγμιότυπα. Επειτα από αυτό ο Μ. Κουγιουμτζής πήρε μια «σχετική άδεια» και νόμιμα πλέον άρχισε να καταγράφει, κυρίως παραστάσεις αρχαίων έργων.
«Δεν ήταν εύκολη δουλειά, αλλά ήταν γοητευτική. Ισως όμως αν είχα την ελευθερία όλα αυτά να μην είχαν τόσο μεγάλη αξία. Εχω υλικό απόκρυφο που δεν φανταζόταν ούτε ο Κουν ότι θα υπήρχε. Από το 1975 «επισημοποιήθηκα» και άρχισα να τραβάω σχεδόν τις περισσότερες παραστάσεις των Επιδαυρίων: «Ορνιθες», «Πέρσες», «Αχαρνής», «Ειρήνη», πρόβα με «Τρωάδες», «Βάκχες» και άλλα».
Παρακάτω μπορείτε να πάρετε μια γεύση από το κλίμα των προβών, όπως αποτυπώνεται στο ηχητικό που το ίδιο το θέατρο Τέχνης έχει δημοσιοποιήσει στο YouTube:
