ΧΡΟΝΟΜΗΧΑΝΗ
Κορυφαία, ίσως ινδαλματική μορφή της επανάστασης του 1821 υπήρξε ο Θεόδωρος ή Θοδωράκης Κολοκοτρώνης, που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως “Γέρος του Μοριά” και αρχιστράτηγος των επαναστατημένων Ελλήνων.
Ήταν παιδί ξακουστής οικογένειας κλεφταρματολών, με σημαντική συμμετοχή στα Ορλωφικά. Ακριβώς εκείνη την εποχή της επανάστασης και του πολέμου γεννήθηκε άλλωστε κι ο ίδιος (3 Απριλίου 1770), γι’ αυτό και το όνομα, του είχε δοθεί προς τιμήν του Θεόδωρου Ορλώφ. Ο πατέρας του Κωνσταντής Κολοκοτρώνης ήταν και αυτός μια εμβληματική φυσιογνωμία της προεπαναστατικής εποχής και είχε εξελιχθεί στον ισχυρότερο κάπο του Μοριά και για αυτό στοχοποιήθηκε από τους Οθωμανούς.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ακολούθησε την πατρική τέχνη κι έγινε από πολύ νέος οπλαρχηγός, κερδίζοντας σημαντική φήμη ως αρματολός στην Αρκαδία, ενώ κατά περιόδους άφηνε τα όπλα για να αφιερωθεί στην οικογένεια και τα κτήματά του. Απέκτησε υπολογίσιμη δύναμη και πλούτο, αλλά και μεγάλη προσωπική επιρροή, προκαλώντας την ανησυχία των Τούρκων του Μοριά, οι οποίοι των εκδίωξαν. Στράφηκε στη θάλασσα κι έγινε κουρσάρος, βοήθησε τους Ρώσους κατά των Οθωμανών και ξεσηκώθηκαν διώξεις εναντίον του σε όλη την Πελοπόννησο. Για να σωθεί αναγκάστηκε να καταφύγει στα Επτάνησα το 1806 υπό δραματικές συνθήκες, με το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειας του και τα αδέρφια του να ξεκληρίζονται ύστερα από σκληρές μάχες, φονικά που δεν επρόκειτο ποτέ να ξεχάσει.
Στα Επτάνησα στρατολογήθηκε ως αξιωματικός στο βρετανικό 1ο Ελληνικό Σύνταγμα Ελαφρού Πεζικού με έδρα τη Ζάκυνθο, συμμετείχε σε επιχειρήσεις κατά των Γάλλων και διακρίθηκε, φτάνοντας το 1810 στον βαθμό του ταγματάρχη. Σε αυτά τα χρόνια των Ναπολεόντειων πολέμων, ο Κολοκοτρώνης δείχνει τη στρατιωτική του δεινότητα με μια σειρά από έξυπνα στρατηγήματα και τελειοποιεί τις γνώσεις του από την τριβή με τις τακτικές μάχης και την οργάνωση των σύγχρονων τακτικών στρατών της εποχής. Προσπαθούσε πάντοτε να αποφεύγει τη σύγκρουση με άλλους Έλληνες στην υπηρεσία αντίπαλων στρατών, αλλά και να προστατεύει τη ζωή των ανδρών του, που οι Βρετανοί δε δίσταζαν συχνά να εκθέτουν σε υπερβολικούς κινδύνους, θεωρώντας τους αναλώσιμους. Ένα αντίστοιχο τέχνασμα τον έφερε μπροστά και στο βρετανικό στρατοδικείο, απ’ όπου όμως κατάφερε να βγει αλώβητος χάρη στην ευφυΐα που επέδειξε αλλά και τις νίκες που επέφερε.
Στην Ζάκυνθο ο Κολοκοτρώνης ουσιαστικά θα «χτίσει» τον χαρακτήρα του, καθώς δέχεται και τις επιρροές των διαφόρων ευρωπαϊκών ρευμάτων αλλά θα εμβαθύνει και σημαντικά τη μόρφωση του. Μπόρεσε να διαβάσει βιβλία για την αρχαία ελληνική ιστορία και μυθολογία, αλλά και αφηγήσεις για τη ζωή ηρώων όπως ο Γεώργιος Καστριώτης. Είχε ξεκάθαρη αντίληψη της διαφωτιστικής και πολιτικής επιρροής που άσκησαν η Γαλλική Επανάσταση και η ευρωπαϊκή πολιτική του Ναπολέοντα. Το κυριότερο, μέσα από όλα αυτά είχε ο ίδιος μια απόλυτα συγκροτημένη εθνική και επαναστατική συνείδηση, με απόλυτη πεποίθηση της πραγμάτωσης της ελευθερίας των Ελλήνων μόνο μέσα από τις δικές τους δυνάμεις και ενέργειες.
To 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και σύντομα άρχισε και ο ίδιος να μυεί άλλους. Το 1820 έλαβε επιστολές από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη με πληροφορίες για το σχέδιο του γενικού ξεσηκωμού και άρχισε και ο ίδιος να οργανώνει και να προετοιμάζει την έναρξη της επανάστασης. Πριν να ξεκινήσει για τον Μοριά ταξίδεψε με πρόφαση στην Κέρκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Ιωάννη Καποδίστρια με τον οποίο συζήτησε εκτενώς για την Επανάσταση. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε στη Μάνη, όπου έφτασε ανήμερα των Φώτων του 1821 και επιδόθηκε σε προσπάθειες να συμφιλιωθούν και να μονιάσουν όλες οι σημαντικές μανιάτικες οικογένειες. Σε κάθε βήμα του φαίνεται πόσο μεγάλο κύρος είχε και πόση βαρύτητα έδινε το όνομά του τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Τούρκους.
Ο διωγμός των Κλεφτών και η φυγή πολλών εμπειροπόλεμων καπεταναίων έξω από την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα την άνοιξη του 1821 οι επαναστατημένοι Έλληνες στις περισσότερες περιοχές του Μοριά να στερούνται ικανής στρατιωτικής ηγεσίας. Ο Κολοκοτρώνης μπόρεσε και εφάρμοσε στοιχειώδεις κανόνες στρατιωτικής οργάνωσης στους άτακτους επαναστάτες, μετατρέποντας τους σε μια υπολογίσιμη δύναμη αξιοποιώντας αποτελεσματικά τα χαρακτηριστικά τους. Πολλοί οπλαρχηγοί έγραψαν σελίδες δόξας με το σπαθί τους, όμως ο Γέρος του Μοριά ήταν αυτός που άνοιξε τους δρόμους της ελευθερίας με την στρατιωτική του αντίληψη και σκέψη.
Κομβικής σημασίας ήταν ο ρόλος του τόσο σε στρατηγικό όσο και τακτικό επίπεδο, ιδίως στα πρώτα στάδια της σταθεροποίησης του Αγώνα στην Πελοπόννησο, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς με την καθοριστική μάχη στο Βαλτέτσι. Φυσικά, η στρατιωτική του ιδιοφυία έλαμψε στη καταστροφή του Δράμαλη στα Δερβενάκια, η οποία αποτέλεσε ίσως την καθοριστικότερη νίκη των επαναστατών. Βέβαια, δεν θα πρέπει να υποτιμάμε το πείσμα του και το ρόλο του και όταν η επανάσταση ήταν υπό πίεση κατά την επέλαση του Ιμπραήμ, όπου έστω με δυσκολία, κράτησε αναμμένη τη φλόγα του αγώνα, παρά το γεγονός ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι ήταν αυτοί που νέμονταν την εξουσία εκείνη την περίοδο.
Ασφαλώς ούτε ο Κολοκοτρώνης κατάφερε να μείνει έξω από τις πολιτικές έριδες και συγκρούσεις που γέννησε η Επανάσταση, όσο αυτή προχωρούσε και ωρίμαζε. Ενεπλάκη πρόθυμα σε πολιτικές διαδικασίες και επιδιώξεις, τόσο κατά την Επανάσταση, όσο και κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Καποδίστρια και της Αντιβασιλείας του Όθωνα. Έντονο αποτύπωμα έχουν αφήσει η φυλάκισή του στη διάρκεια των εμφυλίων πολέμων που έγιναν μέσα στην Επανάσταση και η δίκη του στα χρόνια της βαυαρικής Αντιβασιλείας.
Πέρα και πάνω από όλα αυτά όμως, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατάφερε να δημιουργήσει έναν καθαρά προσωπικό θρύλο που τον έκανε αγαπητό ήρωα της λαϊκής κουλτούρας και της δημόσιας ιστορίας και δεν απείχε ιδιαίτερα από την πραγματικότητα. Αντίθετα, δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι ο θρύλος του ίσως να μην καλύπτει πλήρως τη περιπλοκότητα του χαρακτήρα του και την ιστορική του πορεία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατάφερε να συνθέσει ένα εξαιρετικά ανθεκτικό αγωνιστικό πρότυπο με κύριο χαρακτηριστικό τη φρόνηση και την επιμονή. Έμεινε για διακόσια χρόνια ένα ιδεώδες λαϊκού στρατιωτικού ηγέτη, που οι Έλληνες ακόμα και σήμερα προσεγγίζουν με αγάπη.
Ροή Ειδήσεων
17/04/2024 | 21:43
Κασσελάκης: Η καπηλεία του πατριωτισμού, της πίστης, της οικογένειας τελειώνει εδώ
17/04/2024 | 21:25
Νίκησε Όφνερ και κούραση ο Τσιτσιπάς και προκρίθηκε στους «16» του Barcelona Open
17/04/2024 | 20:46
ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: «Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΝΔ ξηλώνει τη “μεταρρύθμιση” του Υπουργού Υγείας»
17/04/2024 | 20:17
Φώτης Ιωαννίδης: «Θα πρέπει να στραφώ στη δικαιοσύνη εναντίον όσων προσπάθησαν να σπιλώσουν το όνομά μου»
16/04/2024 | 10:36
Μαρία Αντωνά: Τροχαίο ατύχημα για τη ραδιοφωνική παραγωγό – «Πετάχτηκε το αμάξι μου σε βιτρίνα μαγαζιού»
16/04/2024 | 09:59
Τσιμτσιλή σε Μαρτάκη: «Ο Φραγκολιάς είχε τον φόβο ότι αν ποτέ έφευγε, θα τον αντικαθιστούσαμε με σένα»
16/04/2024 | 15:49
Γιάννης Φέρτης: Σπάραξε η Μιμή Ντενίση στο τελευταίο αντίο – Άπλωσε το χέρι της στην Μαρίνα Ψάλτη για να της συμπαρασταθεί
16/04/2024 | 10:04