OPINION
Η σύγκριση μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής είναι αναπόφευκτη, όταν πρόκειται για ανισότητες και δικαιοσύνη. Το 1980, τα κομμάτια όμοιου πληθυσμού και μέσου εισοδήματος, των δύο, είχαν ομοιότητες στις εισοδηματικές ανισότητες. Για την ακρίβεια, το «υψηλό» 1% προσλάμβανε το 10% του εθνικών εσόδων, ενώ η μάζα με το 50% του πληθυσμού, ελάμβανε το 20%, μόλις. Τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά, έκτοτε.
Σήμερα, το ελιτίστικο 1% του πληθυσμού, στην Ευρώπη λαμβάνει το 12% των εθνικών εσόδων (στην Αμερική συνεχίζει να κατέχει το 20%), ενώ το κατώτατο τμήμα του 50%, παίρνει το 22% (στην Αμερική το 10%). Επί πρόσθετα, όσον αφορά τις κοινωνικές παροχές, παρατηρούνται διαφοροποιήσεις και ανά πολιτείες : στο Μισισίπι μια μονογονεϊκή οικογένεια δύο τέκνων θα λάμβανε 153 δολάρια/μήνα, τη στιγμή που στην Αλάσκα λαμβάνει 642 δολάρια/μήνα. Σημαντικές είναι και οι κοινωνικές διακρίσεις. Είναι ευρέως αποδεκτό πως, ναι, και στην Ευρώπη, όπως και στην Αμερική, εμφανίζονται έντονες ρατσιστικές εξάρσεις. Επιπλέον, ο λαϊκισμός αυξάνεται εντόνως τελευταία και στην Ε.Ε.
Έχει ειπωθεί πολλές φορές, πως η παγκοσμιοποίηση και η ψηφιακή διασύνδεση μπορούν να εξηγήσουν αυτήν την έκρηξη ανισότητας. Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί πειστικό αφήγημα. Από το 1980, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ παρουσιάζουν ανάλογη έκθεση στις αγορές, αλλά και στις νέες τεχνολογίες. Έχουν, όμως, διαφοροποιήσει εξαιρετικά τις πολιτικές τους και τη θεσμική τους κατεύθυνση. Έως τώρα, η Ευρώπη έχει επάξια αποδείξει πως είναι πολύ καλύτερη στο να διατηρεί τις ανισότητες σε κάποια ισορροπία, αρνούμενη τις θεωρίες της Margaret Thatcher και του Ronald Reagan.
Σαφώς, υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις και στο εσωτερικό της ΕΕ, με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία να ακολουθούν την Αμερικανική πορεία. Παράλληλα, κάποιες από τις νέες οικονομικές πολιτικές, φαίνεται να κινούνται σε λάθος κατεύθυνση. Επί παραδείγματι, οι νέες τροπολογίες της Γαλλίας μοιάζουν τρομαχτικά με την πολιτική του Donald Trump, όσον αφορά την εύνοια προς τους πλουσίους. Ταυτόχρονα όμως, πολλές από τις Ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν ακόμα την δωρεάν πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Έτσι, οι ελπίδες των Ευρωπαίων νεαρών για πανεπιστημιακή εκπαίδευση βασίζονται πολύ λιγότερο στο εισόδημα των γονιών τους, απ’ ότι οι των Αμερικανών ομολόγων τους.
Οι αγορές εργασίας, επίσης, είναι περισσότερο ευνοϊκές για τους εργαζόμενους στην Ευρώπη, απ’ ότι στις ΗΠΑ. Τα εργατικά σωματεία, ανέκαθεν ήταν λιγότερο ισχυρά στην Αμερική (1/8 των πολιτών), την ώρα που στην Ευρώπη ο Μ.Ο. είναι ο διπλάσιος (Labor Party στη Βρετανία, Social Democratic Party στη Γερμανία). Η αιτία έγκειται στις Πολιτιστικές διαφορές. Οι ταξικές ανησυχίες είναι πολύ πιο έντονες στην Ευρώπη, ενώ οι ΗΠΑ προωθούν, είτε άμεσα, είτε έμμεσα την ατομικότητα.
Τα γενναιόδωρα κράτη πρόνοιας πρέπει, φυσικά, να χρηματοδοτηθούν.
Η Ευρώπη είναι ένα συνονθύλευμα φορολογικών συστημάτων! Αλλά γενικά, η ήπειρος ήταν ανέκαθεν καλή στην προστασία της προοδευτικής φορολογίας (Βλ. Δημοκρατικό Κόμμα Αμερικής) – κάτι που δεν συνέβη στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και σε χώρες, όπως η Ινδία, όπου η ανισότητα γνωρίζει έξαρση. ( Η προοδευτική φορολογία είναι ένα αποδεδειγμένο εργαλείο ενάντια στα κατοχυρωμένα προνόμια της «κορυφής». Συμβάλλει, επίσης, στη χρηματοδότηση επενδύσεων και δημόσιων δαπανών, που αποσκοπούν στην άνοδο των επιπέδων εισοδήματος στο κάτω μέρος της κοινωνικής πυραμίδας.) Η εικόνα δεν είναι τέλεια, αλλά τα ταμεία συνοχής της Ε.Ε. έχουν κάνει πολλά για να καλύψουν ορισμένα κενά και να βοηθήσουν τα νεότερα μέλη της.
Έτσι, ερχόμαστε στην λιγότερο θετική πλευρά. Από το 2007, η Ευρώπη έχει συγκλονιστεί από οικονομικές και θεσμικές κρίσεις. Η ισχυρή εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας επωφελήθηκε από το ενιαίο νόμισμα, εις βάρος των γειτόνων της, οι οποίοι συνδέθηκαν με αυστηρές νομισματικές πολιτικές. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ε.Ε. για την επίλυση αυτού του προβλήματος, τα επίπεδα δημόσιου χρέους στην Ελλάδα παραμένουν μη βιώσιμα. Τα μέτρα λιτότητας στη Νότια Ευρώπη έχουν μειώσει τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και έχουν οδηγήσει σε αύξηση της φτώχειας, προωθώντας τη νόμιμη δυσαρέσκεια εναντίον της Ε.Ε. Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Αν θέλει να αποφύγει την αλλοτρίωση των νεότερων γενεών και τον κίνδυνο της κοινωνικής έκρηξης, πρέπει να βρει λύσεις πέραν της λιτότητας!
Στη δεκαετία του 1950, ένας συνδυασμός ελάφρυνσης του χρέους, προοδευτικών φόρων και πληθωρισμού χρησιμοποιήθηκε για να μειώσει το δημόσιο χρέος και να επενδύσει στο μέλλον. Δεν είναι παράλογο το γεγονός ότι όσοι, σε μια άλλη εποχή, επωφελήθηκαν από τέτοια μέτρα ( … Γερμανία), είναι σήμερα σκληροί αντίπαλοι τους. Ωστόσο, αυτές ακριβώς οι πολιτικές επέτρεψαν στην Ευρώπη να βιώσει μια πραγματική χρυσή εποχή ανάπτυξης, μέχρι τη δεκαετία του 1970.
Η Ευρώπη, τα έχει καταφέρει σχετικά καλά στον αγώνα κατά της ανισότητας, από το 1980, και μέχρι πρόσφατα μπορούσε να αισθάνεται ότι είναι γεμάτη από σημάδια οικονομικής βελτίωσης. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ήταν αφελείς να υποθέσουν ότι το status quo μπορεί να διατηρηθεί! Για να διατηρήσει το κοινωνικό μοντέλο της, η Ε.Ε. πρέπει να θεσπίσει κοινούς προοδευτικούς φορολογικούς κανόνες και να απαλλάξει τις νεότερες γενιές από χρέη για τα οποία δεν είναι υπεύθυνες.
Η Ε.Ε. πρέπει να εκδημοκρατίσει την οικονομική της διακυβέρνηση και να θεσπίσει κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες.
*Η Μαρία Γ. Μισέντου, είναι Μέλος Κ.Ε. & Π.Σ. Ε.Δ.Ε.Μ. (Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης), και Μέλος Κινήματος Αλλαγής.
Ροή Ειδήσεων
05/05/2024 | 16:50
Ν. Ανδρουλάκης: Ο Φοίβος Ιωαννίδης υπηρέτησε με αφοσίωση τη δημοκρατική παράταξη και η πολιτική του διαδρομή χαρακτηρίστηκε από γενναιότητα
05/05/2024 | 14:31
Βόρεια Ήπειρος: Συνελήφθη ο δολοφόνος του ζευγαριού ηλικιωμένων στη Δρόπολη – Ένας 69χρονος συγχωριανός τους ο δράστης
05/05/2024 | 14:30
Κατερίνα Στανίση: «Επειδή ακούγονται διάφορα, κανένας δεν είναι ικανός να με στείλει εμένα σπίτι μου»
04/05/2024 | 10:00
Ηλιακή βροχή, εκρήξεις και το χνουδωτό «στέμμα» του ήλιου – Δείτε τα πλάνα που κατέγραψε το Solar Orbiter
04/05/2024 | 09:15
Συγκοινωνίες: Σε ισχύ ειδικά προγράμματα δρομολογίων έως και την Τετάρτη του Πάσχα
04/05/2024 | 10:20
Περιορισμός φοροδιαφυγής και αυξήσεις μισθών οι δυο κύριες πηγές αύξησης των εσόδων του προϋπολογισμού το 2024
04/05/2024 | 17:36
«Ένοχος εν μέρει» δήλωσε ο «Mr Bitcoin» και περιμένει την ποινή του – Αναμένεται κάθειρξη μικρότερη των 10 ετών
04/05/2024 | 08:00
Πρίγκιπας Ουίλιαμ και Κέιτ Μίντλετον: Περνούν μια κόλαση μετά τη διάγνωση με καρκίνο
04/05/2024 | 10:33
Ηχηρές πρώτες Αναστάσεις: Με εκκωφαντικούς κρότους και δονήσεις «η στιγμή που η ζωή νικά» σε Αθήνα, Πάτρα, Χίο και Κέρκυρα
04/05/2024 | 09:40
ΕΦΕΤ: Τι να προσέξουν οι καταναλωτές στα Πασχαλινά γεύματα – Η προμήθεια των τροφίμων
04/05/2024 | 14:10
Ο Μανούσος Μανουσάκης αποκαλύπτει πρώτη φορά: «Το Τμήμα Ηθών “γεννήθηκε” από την Ειρήνη Παπά»
04/05/2024 | 19:45
Άννα Παναγιωτοπούλου: Η τελευταία της συνέντευξη σε εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα, η «μπηχτή» του Θανάση Ευθυμιάδη & οι αντιδράσεις
04/05/2024 | 09:10